سرطان کف دهان سرطانی است که از بافت زیر زبان شروع می‌شود.

سرطان کف دهان اغلب از سلول‌های مسطح و نازکی که درون دهان شما قرار دارند (سلول‌های سنگفرشی) شروع می‌شود. تغییر در ظاهر و احساس درد در بافت کف دهان، مانند غده یا زخمی که بهبود نمی‌یابد، اغلب اولین علائم سرطان کف دهان است.

علائم و نشانه‌ها

علائم و نشانه‌های سرطان کف دهان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• احساس درد در دهان
• زخم‌هایی در دهان شما که بهبود نمی‌یابند
• لق شدن دندان‌ها
• درد در هنگام بلعیدن
• کاهش وزن
• گوش درد
• تورم غدد لنفاوی گردن
• سرفه همراه با خلط خونی
• لکه‌های سفید ماندگار در دهان

علل شایع

سرطان کف دهان هنگامی تشکیل می‌شود که جهش ژنتیکی سلول‌های سالم و طبیعی را به سلول‌های غیرطبیعی تبدیل می‌کند. سلول‌های سالم با سرعتی تعیین شده رشد و تکثیر می‌کنند و در نهایت در زمانی مشخص می‌میرند. اما سلول‌های غیرطبیعی خارج از کنترل رشد و تکثیر می‌یابند و نمی‌میرند. سلول‌های غیرطبیعی تجمع یافته، یک توده (تومور) تشکیل می‌دهند. سلول‌های سرطانی به بافت‌های مجاور حمله کرده و می‌توانند از تومور اولیه جدا شده و به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند (متاستاز دهند).

عوامل تشدید کننده خطر

مواردی که ممکن است باعث افزایش سرطان کف دهان شود:

• استعمال دخانیات (سیگار و تنباکو)
• نوشیدن الکل
• آلوده شدن به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
• مصرف داروهایی که سیستم ایمنی بدن شما را سرکوب می‌کنند.

در صورت استفاده از الکل، خطر ابتلا حتی بیش‌تر است.

تشخیص

آزمایشات و روش‌هایی که برای تشخیص سرطان کف دهان استفاده می‌شود ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• معاینه دقیق بدنی

این روند با یک معاینه بدنی و بحث در مورد علائم و سابقه پزشکی شما آغاز می‌شود.

• برداشتن نمونه‌ای از بافت برای آزمایش (بافت برداری)

 پزشک شما ممکن است با استفاده از چاقوی جراحی نمونه‌ای از سلول‌های مشکوک را از کف دهان شما خارج کند. سپس پزشک شما نمونه را به آزمایشگاهی می‌فرستد که در آن متخصصان سلول‌ها را برای تعیین سرطانی بودن آن‌ها تجزیه و تحلیل می‌کنند.

• تصویربرداری

 آزمایشات تصویربرداری به پزشک کمک می‌کند تا میزان (اندازه و وسعت) سرطان شما و احتمال اینکه گسترش یافته باشد را تعیین کند. آزمایشات ممکن است شامل سی تی اسکن، ام آر ای و توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) باشد. اینکه چه آزمایشاتی را انجام می‌دهید به شرایط خاص شما بستگی دارد.

• ارزیابی‌های مربوط به تغذیه، گفتار و بلع

 برخی از افراد برای تعیین مراحل بعدی ممکن است نیاز به ملاقات با متخصصان تغذیه، گفتار و بلع داشته باشند.

درمان

درمان‌های سرطان کف دهان شامل موارد زیر است:

• عمل جراحی

 نوع جراحی که برای درمان سرطان کف دهان استفاده می‌شود به اندازه، نوع، محل و عمق گسترش تومور بستگی دارد. اگر تومور از کف دهان گسترش یافته باشد، ممکن است لازم باشد که غدد لنفاوی مجاور را برداشته و بررسی کنیم تا مشخص شود که سرطان تا کجا گسترش یافته است.

• پرتودرمانی

پرتودرمانی از پرتوهای با انرژی شدید مانند اشعه ایکس و پروتون‌ها برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. ممکن است از پرتودرمانی به تنهایی برای درمان سرطان‌های کف دهان خوش‌خیم استفاده شود یا بعد از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده از آن استفاده شود.

• شیمی‌درمانی

در شیمی‌درمانی از داروهایی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. برای افراد مبتلا به سرطان کف دهان، شیمی‌درمانی اغلب پس از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده استفاده می‌شود که گاهی اوقات با پرتودرمانی ترکیب می‌شود.

• درمان فوتودینامیکی

در این روش درمانی، پزشک شما از دارویی استفاده می‌کند که سلول‌های سرطانی را در برابر انرژی نوری با شدت زیاد، مانند لیزر، آسیب‌پذیر می‌کند. پس از جذب دارو توسط بافت هدف، پزشک سلول‌های سرطانی را در معرض طول موج و انرژی خاصی از نور قرار می‌دهد که دارو را فعال کرده و سلول‌های سرطانی یا پیش سرطانی را از بین می‌برد.

• جراحی ترمیمی

 بسته به اندازه، محل و شیوع سرطان، برخی از افراد ممکن است برای بازگرداندن عملکرد دهان به جراحی ترمیمی نیاز داشته باشند.

• توانبخشی

 متخصصان توانبخشی در گفتاردرمانی، بلع درمانی، رژیم‌های غذایی، فیزیوتراپی و کاردرمانی به توانبخشی کمک می‌کنند که ممکن است پس از جراحی یا پرتودرمانی لازم باشد.

• مراقبت تسکینی

 مراقبت تسکینی یک مراقبت پزشکی ویژه است که بر روی تسکین درد و سایر علائم یک بیماری جدی متمرکز است. متخصصان مراقبت تسکینی با شما، خانواده و سایر پزشکان همکاری می‌کنند تا یک پشتیبانی اضافه‌تری را ارائه دهند که مکمل مراقبت مداوم شما باشد.