• شیوه برخورد خانواده با موضوع تشخیص بیماری فرد بسیار موثر است. ممکن است بیمار شما دچار ناامیدی از آینده شود. از انگیزه‌‎های مهم بیمار برای زندگی، یک فهرست تهیه کنید و تلاش او را جهت دست‌یابی به این اهداف ترغیب و تحریک کنید.
• همراهی یکی از اعضای خانواده بیمار در زمان اعلام تشخیص یکی از راهکارهاست که باعث تقویت احساس مورد حمایت بودن در بیمار می‌‎شود.
• در شرایط بحرانی که بیماران در دوره کنار آمدن با تشخیص بیماری، با آن روبرو هستند و البته طبیعی است، اعضای خانواده باید به کمک او بیایند، چون در آن شرایط بیماران امکان تلاش برای کسب اطلاعات بیشتر را ندارند.
• آن گروه از همسران و اعضای خانواده، که در مرحله بیماری، فرد را به تداوم حمایت‎‌های خود تا کسب سلامتی مجدد مطمئن می‎‌سازند، نقش قابل توجهی در موفقیت بیمار در طی کردن دوران بحرانی تشخیص دارند.
• اولین و شایع‎‌ترین واکنش روانی بیماران نسبت به اطلاع از خبر تشخیص سرطان خود، شوک است. بیشتر بیماران، در این زمان، دچار کاهش ناگهانی و کوتاه مدت قدرت حواس خود مثل کاهش قدرت بینایی، شنوایی، حرکتی، خشکی دهان و احساس ضعف و … می‎‌شود. از این جهت، حضور یکی از اعضای خانواده در زمان اعلام خبر تشخیص توسط پزشک، ضروری است.
• بعضی از بیماران، بعد از شنیدن خبر ابتلا به سرطان، وارد دوره انکار می‌‎شوند. یعنی می‎‌گویند تشخیص صحت ندارد. در این موقعیت، حضور یک خانواده فعال و امیدوار، که به دنبال گزینه‎‌های درمانی مناسب بگردند، بسیار مفید است.
• بیمار، ممکن است دچار اضطراب شود و مرتب بی‌قراری و دل‌شوره پیدا کند. در اینجا باید دو برابر انرژی گذشته خود را صرف کنید و به او آرامش دهید.
• گاهی اوقات، ممکن است بیمار در فرایند درمان، تبحر و تجربه پزشک، و حتی حکمت الهی و احتمال موفقیت درمان و بسیاری مسائل دیگر را به چالش بکشد. با او مجادله نکنید و در عوض سعی کنید با کمک گرفتن از پزشک، روحانی و یا روانشناس، زمینه مناسب برای پاسخگویی به سوالات بیمار را فراهم کنید.
• خوشبختانه در اکثر بیماران، فشار ناشی از تشخیص و واکنش‌‎های روانی مربوط به آن، معمولاً طی یک زمان کوتاه، خود به خود از بین می‌‎رود. اما گاهی اوقات، مواردی هم وجود دارند که یک یا چند واکنش، در بیمار باقی می‎‌ماند. در این زمان، اطلاع یافتن پزشک معالج از این مسئله و مراجعه به روانشناس، ضروری است.
• پزشکانی که بیمار و خانواده وی را برای موقعیت شنیدن خبر تشخیص، آماده می‎‌کنند، در زمان دادن خبر، با صبر و آرامش و به گونه‌‎ای امیدبخش با آن‌ها صحبت می‌‎کنند و راه‎‌های درمان را به زبان ساده و قابل فهم بیان می‎‌کنند، در مدیریت بیمار موفق‌‎ترند.
• از محل بستری، نام پزشک، پرستار و سایر اعضای گروه، اطلاع داشته باشید. دریافت اطلاعات لازم، درباره مراحل تشخیص و درمان و سیر پیشرفت بیماری، به شرط آنکه این اصل، در فوریت‎‌های پزشکی، منجر به تاخیر درمان یا تهدید جانی بیمار نشود، از حقوق بیمار است.
• یکی از حقوق بیمار، دانستن عوارض احتمالی درمان‎‌ها و نیز کاربرد سایر شیوه‎‌های درمانی در حد درک خود است. بیمار حق دارد در انتخاب شیوه درمانی خود، مشارکت داشته باشد. یک بیمار باید اطمینان داشته باشد که می‌تواند به پزشک معالج و اعضای اصلی تیم درمانی، در طول مدت بستری و انتقال و بعد از ترخیص، دسترسی داشته باشد.
• بیمار باید اگر سوال یا نگرانی دارد، از پزشک خود بپرسد و به مراقبت‎‌هایی که باید دریافت کند توجه داشته باشد. بیمار باید سعی کند درباره تشخیص، درمان و آزمایش‌‎های مربوط به خود اطلاعات کامل را کسب کند و از نوع داروها و علل مصرف آن‌ها باخبر شود.

• با خوشرویی از بیمارتان بخواهید تا احساسات و نگرانی‌‎های خود را بیان کند.
• وقتی بیمار آمادگی صحبت کردن ندارد او را به این کار مجبور نکنید.
• با دقت به صحبت‎‌های او گوش کنید و حرفش را قطع نکنید.
• در مواردی که بیمار از نگرانی‎‌ها، غم‌‎ها و یا مشکلاتش صحبت می‎‌کند سعی نکنید او را متقاعد کنید یا با او وارد بحث شوید. به یاد داشته باشید که این قبیل واکنش‌‎ها در بیمار شما طبیعی است. برای کمک به بیمار در مواقع شدید، مسئله را با پزشک در میان بگذارید.
• با بیمار درباره راه‎‌هایی که می‌‎توانید از همدیگر حمایت کنید صحبت کنید.
• بهتر است صحبت‌تان را با بیمار با این عبارت آغاز کنید:
• موقعیت فعلی، شرایط خاصی برای هردوی ماست. اما تو تنها نیستی چون من اینجا هستم که به تو کمک کنم تا بر این موقعیت غلبه کنی و هرکاری که بتوانم برایت انجام خواهم داد.
• ممکن است که گاهی عملکرد درستی نداشته باشم یا بعضی وقت‌ها ندانم که چه کاری باید انجام دهم اما بهترین کاری که در توانم باشد برایت انجام می‌‎دهم.
• سعی کنید از کارهایی که بیمار واقعا می‎‌تواند برای خودش انجام دهد فهرستی تهیه کنید و بیمار را به انجام آن تشویق کنید.
• بیمار را تشویق کنید تا درمورد مسائلی که از آن لذت می‌‎برد صحبت کند، با این روش، صحبت با بیمار تنها به بیماری و درمان محدود نمی‌‎شود.
• به بیمار اجازه دهید که در تصمیم‌گیری‌‎های خانواده هرچند ساده شرکت داشته باشد. مثلا از او بپرسید که بین دو نوع غذا، کدام را برای ناهار ترجیح می‌دهد.
• اگر بیمار در درمان همکاری لازم را ندارد و یا کار‎هایی را انجام می‎‌دهد که برای او مضرند، از دیگر اعضای خانواده که روی او تاثیر دارند کمک بگیرید.
• تمام شدن دوره اصلی درمان، به معنی قطع حمایت وی نیست. از نوع حمایت‏هایی که در این زمان برای بیمار لازم است اطلاعات بیشتری کسب کنید.

ممکن است شما نیز مانند بیمار، ناراحتی، غم، نگرانی و … را تجربی کنید. یادتان باشد که وقوع این احساسات در شما کاملاً طبیعی است اما این به معنای کم اهمیت تلقی کردن آن‌ها نیست. پس این قبیل احساسات را در خود بپذیرید و در این مورد با دیگران صحبت کنید.

سرطان موضوعی است که همه از آن می‌هراسند. تشخیص این بیماری هرگز مورد استقبال قرار نمی‌گیرد و حتی بر والدین، مادربزرگ‌ها، خواهر و برادرها یا عزیزان دیگر تأثیرگذار است. چگونه می‌توانید با کودکان صحبت کرده و آن‌ها را برای این واقعه آماده کنید؟ گرچه این کار آسان نیست، اما آن‌ها باید با آن مواجه شوند و فقط مطمئن شوید که لحظه مناسب را انتخاب کرده، در سطح درک آن‌ها صحبت کرده و در این مورد صریح و صادق باشید.

یافتن زمان مناسب

لحظه‌ای آرام را انتخاب کنید. برای صحبت کردن راجع به این موضوع با اهمیت، زمانی را که مزاحمتی ایجاد نشود تنظیم کنید. لحظه‌ای را انتخاب کنید که در آن عجله نکنید و مکانی را انتخاب کنید که با حواس پرتی روبرو نشوید. سعی کنید لحظه‌ای را پیدا کنید که احساس آرامش می‌کنید و کودک را بهتر آرام می‌کنید.

• حذف حواس‌پرتی‌های احتمالی را در نظر بگیرید. برای این که صحبت شما قطع نشود، تلفن، اجاق گاز، ماشین لباسشویی و سایر دستگاه‌ها را خاموش کنید و اگر حیوانی دارید آن را بیرون بگذارید.
• از مطرح كردن موضوع قبل از خواب یا یك رویداد مهم خودداری كنید، زمانی را كه بچه‌ها می‌توانند اطلاعات را به خوبی بدست آورند، هدف قرار دهید.
• سعی کنید یک فرد بزرگسال دیگر را نیز مانند شریک زندگی، یکی از اعضای خانواده یا حتی یک روانشناس یا پزشک در کنار خود داشته باشید. به این ترتیب، کودکان می‌دانند بزرگسالان دیگری نیز هستند که می‌توانند با آن‌ها صحبت کنند.
• به آنچه می‌خواهید از قبل بگویید فکر کنید و سعی کنید سوالات را پیش‌بینی کنید. پاسخ‌ها را در سطحی تنظیم کنید که کودکان بتوانند آن را درک کنند.

با بچه‌ها جداگانه صحبت کنید. بهتر است که با کودکان یک به یک صحبت کنید و به صورت گروهی با آن‌ها موضوع را در میان نگذارید. برای درک یک موضوع، ممکن است آن‌ها با توجه به سن و سطح درک از هم جدا شوند. صحبت جداگانه با آن‌ها به شما امکان می‌دهد اطلاعات را متناسب کنید و ببینید که آن‌ها چگونه به آن‌ها پاسخ می‌دهند. همچنین به کودک اجازه می‌دهد دور از دیگران و دور از حواس‌پرتی سوال کند.

• سعی کنید بفهمید کودک از قبل درباره سرطان چه می داند و کجا آن را یاد گرفته است. به عنوان مثال بپرسید: ”من می‌خواهم در مورد یک بیماری با تو صحبت کنم. آیا قبلاً در مورد سرطان چیزی شنیده‌ای؟”

صبور باشید و به سوالات پاسخ دهید. کودکان ممکن است از قبل کمی در مورد سرطان بدانند یا اینکه اصلاً چیزی نمی‌دانند. به همین ترتیب، ممکن است سوالات زیادی داشته باشند یا ناراحت و گوشه‌گیر شوند. خود را برای یکسری واکنش‌ها آماده کنید، اما سعی کنید مکالمه را باز نگه دارید و صادقانه به هر سوالی پاسخ دهید.

• ممکن است نیاز باشد بارها و بارها اطلاعات را برای کودک تکرار کنید. همچنین بررسی کنید تا مطمئن شوید کودک متوجه شده است شما چه می‌گویید.
• به یاد داشته باشید، اگر همه پاسخ‌ها را نمی‌دانستید اشکالی ندارد، بنابراین اگر در مورد چیزی مطمئن نیستید، از گفتن “من نمی‌دانم” یا “بیا با هم درمورد این موضوع یاد بگیریم” نترسید.
• صریح باشید و به کودک نشان دهید که مایلید با او در مورد سرطان صحبت کنید. به این ترتیب، آن‌ها بیماری را یک موضوع تابو نخواهند دید.

گفتگو با کودک کوچک

سرطان را به زبان ساده توضیح دهید. یک کودک کوچک ممکن است به شما نیاز داشته باشد تا سرطان را با اصطلاحات پیش پا افتاده توضیح دهید. این به معنای ساده سازی بیش از حد موضوعات به جای انتخاب کلمات مناسب و دادن اطلاعات مناسب نیست. به آنچه می‌خواهید بگویید و کلماتی که استفاده کنید فکر کنید، به عنوان مثال، شما احتمالاً می‌خواهید به جای “شیمی‌درمانی” و یا “انکولوژیست” کلمات آسان‌تری مانند “دارو” یا “دکتر” را  انتخاب کنید.

• کودک کم‌تر از 8 سال می‌تواند درک کند که بدن قسمت‌های زیادی دارد. می‌توانید به آن‌ها بگویید که هر از گاهی در یکی از این قسمت‌ها مشکلی پیش می‌آید و آن طور که باید کار کند، نمی‌کند و این طبیعی نیست.
• بگویید که بخشی از بدن ممکن است، تومور یا توده ایجاد می‌کند. این توده می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد، بنابراین باید خارج شود یا رشد آن متوقف شود. این همان کاری است که پزشکان انجام خواهند داد.
• کودکان بالای 8 سال ممکن است بتوانند بحث پیچیده‌تری را درک کنند و بخواهند تصاویر سلول‌های سرطانی را ببینند یا در مورد درمان مطالعه کنند. همچنین می‌توانید نام نوع سرطان را به آن‌ها بگویید، چه بخشی از بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد و اینکه چگونه سرطان‌های مختلف به درمان‌های مختلفی نیاز دارند.

باز هم با اصطلاحات پایه توضیح دهید چه اتفاقی خواهد افتاد. توضیح سرطان تنها بخشی از مکالمه است. به احتمال زیاد کودکان می‌خواهند بدانند چه اتفاقی خواهد افتاد، بنابراین، دوباره لازم است که شما در مورد درمان سرطان در سطح پیش پا افتاده توضیح دهید. بچه‌های کوچک‌تر مصرف دارو را درک می‌کنند ولی درک و پذیرش جراحی یا پرتودرمانی ممکن است سخت‌تر باشد.

• از کودکان بپرسید که آن‌ها چه می‌دانند، یعنی “آیا می‌دانی شیمی‌درمانی چیست؟” یا “آیا می‌دانی رادیوتراپی چیست؟”
• این ایده اساسی را دنبال کنید که سرطان به عنوان توده‌ای که بخشی از بدن را از کار باز می‌دارد، باید متوقف شود. این بیماری می‌تواند در سایر اعضای بدن گسترش داده شود و به آن‌ها صدمه بزند. پزشکان می‌توانند با دارو، پرتوهای انرژی یا با بیرون آوردن توده آن را متوقف کنند.
• عوارض جانبی احتمالی ناشی از درمان را توضیح دهید. کودکان ممکن است ریختن مو یا کاهش وزن، خستگی یا حالت تهوع را نشانه‌ای از بدتر شدن بیماری بدانند. به آن‌ها بگویید که درمان ممکن است باعث این موارد شود و به این معنی نیست که سرطان بدتر می‌شود.
• به کودک اجازه دهید در صورت امکان به جلسات درمانی برای تماشا و تعامل برود. این ممکن است به بهتر درک کردن روند درمان کمک کند.

به کودک اطمینان دهید. کودکان کوچک‌تر احتمالاً در مورد بیماری و سایر نگرانی‌ها نیاز دارند که به اطمینان خاطر برسند. مهم‌ترین چیز این است که آن‌ها بدانند که به آن‌ها عشق ورزیده می‌شود و کسی بدون توجه به این که چه اتفاقی خواهد افتاد مراقب آن‌ها خواهد بود. با این حال، آماده باشید تا برخی از نگرانی‌های خاص و مهم را برطرف کنید.

• بچه‌ها “فکر جادویی” می‌کنند و ممکن است از اینکه به نوعی باعث سرطان شده‌اند ، هراس داشته باشند. به آن‌ها اطمینان دهید که هیچ کار اشتباهی نکرده‌اند. برای مثال بگویید، “پزشکان می‌گویند هیچ کس نمی‌تواند باعث سرطان شخص دیگری شود. فقط بعضی اوقات اتفاق می‌افتد.”
• همچنین مطلع باشید که سرطان مسری نیست. نه کودک و نه والدین یا عزیز دیگر سرطان نخواهند گرفت. در آغوش گرفتن، بوسیدن، یا به آغوش کشیدن شخصی که سرطان دارد اشکالی ندارد.
• سعی کنید در عین صداقت خوش‌بین باشید. به طور مثال بگویید، “ممکن است مردم در اثر سرطان مشکلاتی پیدا کنند. اما اکنون روش‌های زیادی برای درمان سرطان می‌دانیم. مردم می‌توانند با آن زندگی کنند تا اینکه در مقابل آن شکست بخورند.”

گفتگو با نوجوان

در مورد این بیماری دقیق‌تر صحبت کنید. موارد را با اصطلاحات مناسب سن بیان کنید و به آن‌ها بگویید که می‌توانند در مورد هر سوالی با شما صحبت کنند. بیشتر نوجوانان می‌دانند سرطان چیست. اما ممکن است در مورد نوع خاص سرطان، محل وقوع و پیش‌آگهی آن کنجکاو باشند.

• هنگام صحبت با نوجوانان از اصطلاحات واقعی‌تر و خاص استفاده کنید. بیماری را نام ببرید، مانند سرطان پستان، سرطان خون، سرطان روده بزرگ یا سارکوما.
• درمورد بخشی از بدن که تحت تأثیر قرار گرفته است، چگونگی پیشرفت سرطان، انواع علائمی که ایجاد می‌کند و پیش‌آگهی نهایی نیز بسیار اختصاصی صحبت کنید.
• بیش از همه در مورد تشخیص صادق باشید. نوجوانان می‌توانند تشخیص دهند که چیزی را از آ‌ن‌ها پنهان می‌کنید و به اعتمادی که آن‌ها به شما دارند آسیب نرسانید.
• نوجوان را به اطلاعات بیشتر مانند جزوه یا کتاب متصل کنید. همچنین ممکن است کتاب‌هایی را که به طور خاص برای نوجوانانی که به سرطان علاقه‌مند هستند نوشته شده است امتحان کنید.

جزئیات بیشتری در مورد درمان ارائه دهید. ممکن است نوجوانان بخواهند درباره دوره درمان اطلاعات بیشتری کسب کنند. نیاز به صرفه‌جویی در جزئیات نیست و در حقیقت، بهتر است درمورد آنچه در زمینه درمان شامل می‌شود، صریح و صادق باشید. حتماً درباره روش‌هایی که پزشک مانند جراحی ، شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی در نظر گرفته است و همچنین عوارض جانبی احتمالی به آن‌ها بگویید.

• با جلسات منظم خانوادگی، به نوجوان اطلاع دهید که او را در جریان روند درمان قرار خواهید داد.
• همچنین ممکن است نوجوانان تمایل داشته باشند یا قادر به پذیرش مسئولیت بیشتری در طول درمان سرطان، باشند. به آن‌ها بگویید که چگونه می‌توانند کمک کنند یا وظایف آن‌ها چگونه تغییر می‌کند.

درباره چگونگی تاثیر بر زندگی آن‌ها صحبت کنید. نوجوانان ممکن است در رابطه با اخبار سرطان دچار اندوه شوند. آن‌ها همچنین ممکن است واکنش‌هایی به ظاهر نامناسب مانند عصبانیت، خجالت، یا دور بودن از خود نشان دهند. این به این دلیل نیست که آن‌ها اهمیتی نمی‌دهند بلکه این مورد به دلیل مرحله رشد عاطفی خودشان است. واکنش نوجوان شما هر چه باشد، سعی کنید خطوط ارتباطی را باز نگه دارید. صبور باشید و آماده پاسخگویی به سوالات مربوط به آینده نیز باشید.

• نوجوانان در مورد سرطان اطلاعات خواهند داشت و ممکن است در مورد مرگ سوال کنند. اگر پیش‌آگهی جدی است سعی کنید صادق باشید و از روانشناس کمک بگیرید. با این حال، اگر شرایط به وجود بیاید، می‌توانید امیدواری به آن‌ها القا کنید، یعنی “سرطان قابل درمان است و ما همه کارهایی را که برای بهبودی لازم است انجام خواهیم داد.” یا “ما نمی‌دانیم چه اتفاقی خواهد افتاد. اما، پزشکان فکر می‌کنند شانس زنده ماندن زیاد است.”
• نوجوانان در حال بزرگ شدن هستند آن‌ها مانند سایر بچه‌ها به فضا و احساس عادی بودن، حتی اگر در خانه کمک کنند، احتیاج دارند. به نوجوانان اجازه دهید بدانند که هنوز هم باید روی کارهای مدرسه تمرکز کنند، دوستان خود را ببینند و در خارج از خانه زندگی را تجربه کنند.