مدیریت بیماری
سرطان لب
سرطان لب روی پوست لبها اتفاق میافتد. این بیماری میتواند در هر نقطه از لب بالا یا پایین رخ دهد اما بیشتر در لب پایین دیده میشود. سرطان لب از جمله سرطانهای دهانی محسوب میشود.
این سرطان بیشتر سلولهای نازک و مسطح در لایههای میانی و خارجی پوست که به سلولهای سنگفرشی مشهور هستند را درگیر میکند.
درمان سرطان لب ممکن است شامل جراحیهای جزئی و یا گسترده باشد.
علائم و نشانهها
علائم و نشانههای سرطان لب عبارتند از:
- تغییر رنگ لب مایل به سفید
- زخم روی لب که خوب نمیشود
- سوزن سوزن شدن، درد و یا بیحسی لب و پوست اطراف دهان
علل شایع
علت دقیق سرطان لب مشخص نمیباشد. به طور کلی سرطان با ایجاد تغییرات (جهش) در دی ان ای (DNA) سلولهای سالم ایجاد میشود. دی ان ای قسمت کنترل کننده و به نوعی فرماندهی سلول است. جهش این ژنها باعث میشود سلولهای سالم به طور غیرقابل کنترل شروع به رشد و تکثیر کرده و با تجمع خود توموری را تشکیل دهند که به بافتهای طبیعی بدن حمله کرده و آنها را از بین میبرد.
عوامل تشدید کننده خطر
عواملی که میتوانند خطر ابتلا به سرطان لب را افزایش دهند، عبارتند از:
- استعمال تنباکو از هر نوع از جمله سیگار، قلیان، پیپ، جویدن تنباکو و …
- ضعف سیستم ایمنی بدن
- قرار گرفتن زیاد در معرض نور خورشید
تشخیص
آزمایشاتی که برای تشخیص سرطان لب استفاده میشوند شامل:
معاینات جسمانی: در طول معاینه، پزشک برای یافتن علائم سرطان لب، لبها، دهان، صورت و گردن را معاینه خواهد کرد و راجع به نشانهها و علائم سوالاتی خواهد پرسید.
برداشتن مقداری از بافت لب برای آزمایش (بیوپسی): در طول بافت برداری، پزشک مقداری از بافت لب را برای ارسال به آزمایشگاه برمیدارد. در آزمایشگاه یک پزشک که بافتهای بدن را آنالیز میکند (پاتولوژیست) و میتواند وجود سرطان، نوع آن و سطح تخریب سلولهای سرطانی را تشخیص و تایید کند.
آزمایشات تصویربرداری: اینگونه آزمایشات میتوانند تشخیص دهند که آیا سرطان از محدوده لبها گسترش پیدا کرده است یا خیر. این آزمایشات شامل غده نگاری کامپیوتری(MC) و عکس برداری مغناطیسی(MRI) یا غده نگاری از طریق الکترونها(PET) باشد.
درمان
عموما برای درمان سرطان لب از عمل جراحی جهت برداشتن سرطان استفاده میشود. برای سرطانهای کوچک لب، عمل جراحی میتواند عمل کوچکتری باشد در حالی که برای سرطانهای بزرگتر لب، عملهای پیچیدهتری شاید لازم باشد. برنامهریزی دقیق و بازسازی خود، میتواند قدرت غذا خوردن و صحبت کردن شما را عادی و طبیعی نگه دارد و همچنین، نتایج رضایت بخشی پس از عمل جراحی به دنبال داشته باشد.
درمانهای سرطان لب شامل:
- عمل جراحی
عمل جراحی برای برداشتن غد سرطانی لب و کشیدن بافتهای سالم اطراف آن است. پس از آن جراح اجازه غذا خوردن، نوشیدن و حرف زدن عادی را به شما خواهد داد. روش کوچک کردن زخمها هم استفاده میشود.
برای سرطانهای کوچک لب، بازسازی لب پس از عمل جراحی ممکن است جراحی سادهای باشد. اما برای سرطانهای بزرگتر، یک جراح پلاستیک ماهر برای بازسازی لب نیاز است. جراحی بازسازی لبها ممکن است شامل برداشتن بافت و پوست از دیگر نواحی بدن و گذاشتن آن روی صورت است.
جراحی سرطان لب ممکن است شامل برداشتن گرههای لنفاوی سرطانی موجود در گردن باشد.
- درمان با رادیوگرافی
در این شیوه از پرتوهای بسیار قوی مانند X-ray و پروتونها برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میشود و ممکن است به تنهایی یا پس از عمل جراحی استفاده گردد. پرتوها ممکن است مستقیما فقط لبها را نشانه بگیرند یا همچنین گرههای لنفاوی موجود در گردن را هم نشانه بگیرند.
پرتودرمانی برای سرطان لب باید با یک دستگاه بزرگ که مخصوصا روی انرژی پرتوها تمرکز دارد همراه است. اما در بعضی موارد، پرتوها میتوانند مستقیما روی لب شما جای بگیرند و برای مدت کوتاهی در همان جا باقی بمانند. این روند براشی تراپی نامیده میشود به پزشک اجازه میدهد که از دوزهای بالاتر پرتوها استفاده کند.
- شیمیدرمانی
در شیمیدرمانی از داروهای قوی برای نابودی سلولهای سرطانی استفاده میشود. برای سرطان لب، گاهی شیمیدرمانی با پرتودرمانی همراه میشود تا اثرات درمان را افزایش دهد. در موارد سرطان بدخیم لب، که به دیگر نواحی بدن سرایت کرده است، شیمیدرمانی ممکن است برای کاهش نشانهها و علائم استفاده شود و باعث تسکین بیشتر شما گردد.