مدیریت بیماری
سارکومای یوئینگ
سارکومای یوئینگ، یک نوع نادر از سرطان است که در استخوانها یا بافت نرم اطراف استخوانها اتفاق میافتد. این سرطان اکثرا در استخوانهای بزرگ مثل لگن، پاها یا بازوها آغاز میشود اما میتواند در هر استخوان دیگری هم تشکیل شود. گاهی این سرطان در بافتهای نرم بازوها، پاها، شکم یا دیگر مناطق آغاز میشود.
پیشرفتهای بدست آمده در زمینهی درمان سارکومای یوئینگ، نتایج امیدبخشی داشته است. بعد از تکمیل شدن درمان، افراد در طول زندگی نیازمند معاینات منظم برای بررسی عوارض جانبی شیمیدرمانی و پرتودرمانی خواهند بود. سارکومای یوئینگ بیشتر در نوجوانان و جوانان شایع است اما میتواند در هر سنی اتفاق بیفتد.
علائم و نشانهها
علائم و نشانههای سرطان سارکومای یوئینگ عبارتند از:
- درد، تورم یا سفت شدن ناحیهی نزدیک تومور
- درد استخوانی که در شب و یا انجام فعالیت جسمی بیشتر میشود.
- خستگی بدون توضیح
- تبی که علت آن مشخص نمیباشد.
- از دست دادن وزن.
- شکستگی استخوان که دلیل واضحی ندارد.
علل شایع
علت این بیماری ناشناخته است. اگرچه سارکومای یوئینگ در نوع خاصی از سلولها ایجاد میشود اما به نظر نمیرسد که ارثی باشد.
عوامل تشدید کننده خطر
عوامل واضحی برای افزایش احتمال ابتلا به این سرطان وجود ندارد.
عوارض احتمالی
سارکومای یوئینگ میتواند از جایی به جای دیگر از بدن منتقل شود و این مسئله، درمان را مشکلتر میکند. به عنوان مثال، سرطان به بافتهای دیگر، مغز استخوان، دیگر استخوانها یا ریهها سرایت میکند. این سرطان حتی پس از درمان هم میتواند بازگردد.
همانند دیگر انواع سرطان، شیمیدرمانی و پرتودرمانی برای این سرطان هم میتواند با عوارض جانبی همراه باشد، چه برای کوتاه مدت و چه برای طولانی مدت. تیم مراقبت سلامت مراحلی را برای مدیریت عوارض جانبی تا حد ممکن انجام میدهند.
تشخیص
معمولا، علائم و نشانه ها والدین را مجبور به انتقال کودک به مرکز درمانی میکنند. گاهی سارکومای یوئینگ در نهایت زمانی کشف میشود که کودک برای درمان آسیبی که فکر میکند یک پیچ خوردگی یا نوعی آسیب ورزشی است به یک مرکز درمانی مراجعه میکند. معمولا اشعهی ایکس، منطقهی مشکوک را نشان میدهد و سپس پزشک انجام آزمایشهای دیگر را برای ارزیابی این ناحیه توصیه میکند. آزمایشهایی مثل :
- سی تی اسکن (CT)
- ام آر آی (MRI)
- آزمایش پت (PET اسکن)
- اسکن استخوان
نمونه برداری (بیوپسی)
پزشک ممکن است برای فرد روشی را که در آن نمونهای از بافت تومور برای معاینه در آزمایشگاه خارج میشود، توصیه کند. این معاینه میتواند نشان دهد که آیا این بافت سرطانی است و اگر باشد نوع سرطان چیست. همچنین درجهی وخامت سرطان را نشان میدهد که میتواند به پزشک در تعیین میزان حساسیت درمان کمک کند.
انواع نمونه برداری برای تشخیص سارکومای یوئینگ عبارتند از:
- نمونه برداری (بیوپسی) سوزنی
پزشک یک سوزن باریک را از میان پوست وارد تومور میکند و با استفاده از سوزن تکهای از بافت تومور را خارج میکند.
- جراحی نمونه برداری (بیوپسی)
پزشک یک شکاف را روی پوست ایجاد کرده و کل تومور یا بخشی از تومور را خارج میکند.
درمان
پس از سالها، پیشرفتهای عمدهای در درمان این بیماری انجام گرفته است. درمان ممکن است شامل یک یا بیش از یکی از موارد زیر باشد:
- شیمیدرمانی
در این روش با استفاده از دارو، سلولهای سرطانی را میکشند. این اولین قدم درمان است. پزشک پیش از جراحی، معمولا شیمیدرمانی را توصیه میکند تا تومور کوچک شود و راحتتر بتوان آن را خارج کرد.
- جراحی
هدف از جراحی، خارج کردن سلولهای سرطانی است اما جراح عمل را به قصد حفظ عملکرد عضو و به حداقل رساندن احتمال ناتوانی عضو انجام میدهد. جراحی این سرطان ممکن است شامل خارج کردن بخشی از استخوان یا حتی خارج کردن کل عضو شود. احتمال حفظ عضو بستگی به عواملی مثل اندازهی تومور، موقعیت تومور و پاسخ آن به شیمیدرمانی خواهد داشت.
- پرتودرمانی
در این روش با استفاده از اشعههایی با انرژی بالا مثل اشعهی ایکس و پروتون، سلولهای سرطانی از بین میروند. این روش ممکن است بعد از جراحی برای از بین بردن سلولهای سرطانی باقیمانده از جراحی انجام گیرد.
اگر موقعیت سارکوما طوری باشد که امکان انجام جراحی نباشد و یا جراحی خطرناک باشد، ممکن است پرتودرمانی به جای عمل جراحی مورد استفاده قرار گیرد.