شکستگی پا، یک شکستگی یا ترک خوردگی است که در یکی از استخوان‌های پا اتفاق می‌افتد. علل شایع این عارضه عبارتند از افتادن، تصادفات وسایل نقلیه و یا صدمات ورزشی.

درمان شکستگی پا، به موقعیت و شدت آسیب بستگی دارد. شکستگی شدید پا ممکن است نیاز به جراحی برای قرار دادن ایمپلنت در استخوان شکسته شده داشته باشد. دیگر صدمات می‌توانند با گچ گرفتن یا آتل درمان شوند. در همه‌ی موارد، تشخیص و درمان سریع شکستگی پا یک اصل ضروری در بهبودی کامل است.

علائم و نشانه‌ها

شکستگی استخوان ران (فمور) معمولا قابل مشاهده است زیر ا نیروی زیادی برای شکسته شدن آن نیاز می‌باشد. اما شکستگی‌ها در قسمت‌های درشت نی (تیبیا) و نازک نی (فیبولا) ممکن است ظریف‌تر باشند.

علائم و نشانه‌های شکستگی پا عبارتند از:

• درد شدیدی که با حرکت بدتر می‌شود.
• تورم
• حساسیت
• کبودی
• تغییر شکل قابل رویت در پای آسیب دیده
• عدم توانایی در راه رفتن

خردسالان و کودکانی که دچار شکستگی می‌شوند ممکن است راه نروند حتی ممکن است نتوانند علت این مشکل را توضیح دهند. گریه‌های بدون دلیل هم می‌تواند یکی دیگر از نشانه‌های شکستگی در خردسالان باشد.

علل شایع

برخی از دلایل شکستگی پا عبارتند از:

• افتادن

یک افتادن ساده می‌تواند در یک یا هر دو پا شکستگی ایجاد کند. با وجود این، استخوان ران احتمال دارد تا بدون ضربه‌ی قابل توجهی، دچار شکستگی شود.

• تصادفات وسایل نقلیه

هر سه استخوان پا می‌تواند در حین تصادفات وسایل نقلیه دچار شکستگی شوند.

• صدمات ورزشی

باز شدن بیش از حد پا در هنگام برخوردهای ورزشی می‌تواند باعث شکستگی پا شود.

• فشار بیش از حد به پا

شکستگی‌های فشاری، ترک‌های ظریفی هستند که در استخوان‌هایی که وزن بدن را تحمل می‌کنند، اتفاق می‌افتد از جمله استخوان درشت نی. شکستگی‌های فشاری معمولا به خاطر فشار بیش از حد مثل دویدن مسافت طولانی ایجاد می‌شود. همچنین برخی شرایط پزشکی مثل پوکی استخوان، می‌تواند باعث این نوع شکستگی‌ها شود.

عوامل تشدید کننده خطر

شکستگی‌های فشاری اغلب نتیجه‌ی فشار مکرر بر استخوان‌ها به دلیل فعالیت‌های جسمانی از جمله موارد زیر می‌باشند:

• دویدن
• رقص باله
• بسکتبال
• رژه‌ی نظامی

ورزش‌های برخوردی مثل هاکی و فوتبال هم ممکن است خطر ضربه‌ی مستقیم به پا را افزایش دهند. شکستگی‌های فشاری در موقعیت‌های غیرورزشی، بیش‌تر در افرادی شایع هستند که:

• تراکم استخوان آن‌ها پایین است (پوکی استخوان).
• مبتلا به دیابت هستند.
• مبتلا به بیماری آرتریت روماتوئید هستند.

عوارض احتمالی

عوارض شکستگی پا عبارتند از:

• درد زانو یا قوزک پا

شکستگی پا ممکن است باعث ایجاد درد در زانو یا قوزک پا شود.

• روند ضعیف بهبودی

شکستگی شدید پا ممکن است به سرعت بهبود نیابد. این مورد مخصوصا در شکستگی‌های باز استخوان تیبیا شایع‌تر است زیرا خون کم‌تری به این استخوان جریان می‌یابد.

• عفونت استخوان (استئومیلیت)

اگرفردی دچادر استخوان شکستگی باز شود، استخوان او در معرض قارچ و باکتری‌هایی قرار می‌گیرد که می‌توانند باعث ایجاد عفونت شوند.

• آسیب به عروق خونی و اعصاب

شکستگی پا می‌تواند اعصاب و عروق خونی مجاور را مجروح کنند.

• سندرم کامپارتمان

این بیماری باعث ایجاد درد، تورم و گاهی ناتوانی در حرکت عضلات نزدیک استخوان شکسته می‌شود. این یک عارضه‌ی نادر است که در جراحات شدید مثل تصادفات وسایل نقلیه اتفاق می‌افتد.

• آرتروز

شکستگی‌هایی که به مفصل هم سرایت می‌کنند، می‌تواند منجر به آرتروز در سال‌های آینده شود.

• نابرابر شدن طول پاها

استخوان‌های کودکان از انتهای استخوان‌ها که بخش نرمی به نام صفحات رشد قرار دارد، رشد می‌کند. اگر این قسمت دچار شکستگی شود، ممکن است یک پا نسبت به پای دیگر کوتاه‌تر شود.

تشخیص

در طول معاینه‌ی جسمی، پزشک وضعیت پا را از نظر حساسیت، تورم، تغییر حالت و یا زخم باز، بررسی می‌کند.

همچنین تصویربرداری با اشعه‌ی ایکس هم می‌تواند نقطه‌ی دقیق شکستگی و وسعت آسیب را تعیین کند. گاهی ممکن است پزشک برای کسب اطلاعات بیشتر، از روش‌های سی تی اسکن و یا ام آر آی استفاده کند.

درمان

درمان‌های شکستگی پا بستگی به نوع و موقعیت شکستگی دارد. شکستگی‌های فشاری ممکن است تنها نیاز به استراحت و بی‌حرکت ماندن داشته باشند. شکستگی‌ها به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند:

• شکستگی باز

در این نوع شکستگی، پوست توسط استخوان سوراخ می‌شود. این یک عارضه‌ی جدی است و نیاز به درمان سریع برای جلوگیری از عفونت خواهد داشت.

• شکستگی بسته

در این نوع از شکستگی، پوست سوراخ نمی‌شود و استخوان شکسته از پوست بیرون نمی‌زند.

• شکستگی ناقص

به این معنی است که استخوان ترک برمی‌دارد اما به دو بخش جداگانه تقسیم نمی‌شود.

• شکستگی کامل

در این نوع شکستگی، استخوان به دو یا بیش از دو بخش تقسیم می‌شود.

• شکستگی جابجا شده

در این نوع شکستگی، بخش‌های استخوان در هر سمت از شکستگی، هم تراز نیستند.

• شکستگی گرین استیک (چوب‌تر)

در این نوع شکستگی، استخوان ترک برمی‌دارد اما نمی‌شکند مانند زمانی که سعی می شود تا یک چوب‌تر را شکسته شود. اکثرا این نوع شکستگی در کودکان به خاطر نرم و انعطاف پذیر بودن استخوان‌ها، بیش از بزرگسالان رخ می‌دهد.

تنظیم پا

درمان اولیه برای شکستگی پا معممولا در اتاق اورژانس انجام می‌گیرد. پزشک ابتدا آسیب را بررسی کرده و سپس پا را با استفاده از آتل بی‌حرکت می‌کند. اگر فرد دچار شکستگی از نوع جابجا شدن استخوان‌ها شده باشد، ممکن است نیاز به برگرداندن استخوان‌ها به جای اصلی خود پیش از آتل گرفتن داشته باشد.

در برخی موارد آتل برای چند روز باقی می‌ماند تا تورم از بین برود و سپس پا را گچ می‌گیرند.

بی‌حرکت کردن

محدود کردن حرکات استخوان شکسته‌ی پا، در بهبودی نقش مهمی دارد. برای این کار از آتل یا گچ استفاده می‌شود.

دارو درمانی

برای کاهش درد و التهاب، پزشک ممکن است مصرف داروهای مسکن بدون نیاز به نسخه مثل استامینوفن یا ایبوپروفن و یا ترکیبی از این دو را تجویز کند. در صورت وجود درد شدید امکان دارد که مسکن‌های قوی‌تری را تجویز کند.

دیگر روش‌های درمانی

پس از باز کردن آتل یا گچ، احتمالا به فیزیوتراپی و انجام حرکات ورزشی برای کاهش سفتی عضو و بهبود وضعیت حرکتی پای آسیب دیده نیازخواهد بود. از آنجا که پا مدتی تکان داده نشده، ممکن است سفتی و ضعف در این ناحیه تجربه شود. بازتوانی به افراد کمک می‌کند اما این کار ماه‌ها و یا حتی بیش‌تر زمان لازم دارد تا روند بهبودی کامل شود.

جراحی و دیگر روش‌ها

بی‌حرکت کردن استخوان شکسته، در اکثر موارد موثر است. با این وجود، ممکن است نیاز به استفاده از برخی وسایل تثبیت کننده‌ی استخوان مثل پیچ و پلاک یا سیم‌های مخصوص، برای قرار دادن استخوان در محل مناسب در مدت بهبودی باشد. برای انجام این موارد عمل جراحی مورد نیاز می‌باشد.

در بعضی صدمات، پزشک ممکن است یک دستگاه تثبیت کننده‌ی خارجی را پیشنهاد کند که این وسیله قالبی است که بوسیله‌ی پین‌هایی در خارج از پا به استخوان متصل می‌شود. این دستگاه در مدت بهبودی، ثبات ایجاد می‌کند و معمولا بعد از حدود 6 تا 8 هفته برداشته می‌شود. البته این دستگاه دارای خطراتی مثل عفونت اطراف پین‌ها می‌باشد.