مدیریت بیماری
انحراف تیغه بینی
تیغه بینی دیوارهای است كه فضای بینی را به دو حفره مجزای راست و چپ تقسیم میكند. نیمه پایینی این تیغه غضروفی و نیمه بالایی آن استخوانی است. تیغه بینی نیز مانند سایر اجزای بدن تا پایان بلوغ همچنان رشد میكند و به ابعاد آن اضافه میشود. چند مركز غضروف سازی و استخوان سازی در رشد هماهنگ تیغه بینی موثرند.
اگر به هر دلیلی این مراكز درست کار نکنند، تیغه بینی از خط وسط منحرف شده و در ناحیهای به سمت راست یا چپ انحراف پیدا کند. این كجی معمولاً در قسمت داخلی بینی است و تاثیری بر روی شكل ظاهری بینی نمیگذارد.
علائم و نشانهها
از علائم انحراف بینی که در فرد قابل مشاهده است به موارد زیر میتوان اشاره نمود:
- گرفتگی یك یا هر دو مجرای بینی
- خشكی بینی و خونریزی مکرر از بینی
- خرخر شبانه
- سینوزیت مزمن
- انحراف ظاهر بینی
- كاهش حس بویایی
- سردرد (در برخی مواقع)
علل شایع
از علل ایجادکننده در انحراف بینی به موارد زیر میتوان اشاره نمود:
- آسیبهای ناشی از ضربات وارده به بینی مانند: اصابت توپ به بینی، زمین خوردن با صورت در حین مسابقه ورزشی و …
- وارد شدن آسیب به بینی نوزاد در حین عبور از کانال زایمان
- وارد آمدن ضربه به بینی تا قبل از کامل شدن بلوغ در طی فرآیند رشد، باعث آسیب به مراکز غضروف سازی یا استخوانسازی میشود.
عوارض احتمالی
به دنبال انحراف بینی ممکن است عوارض زیر در بیمار بروز نماید:
- سینوزیت
- مشكلات گوش
- مشكلات تنفسی
- تغییر شكل ظاهری بینی
تشخیص
جهت تشخیص انحراف بینی پزشک اقدامات زیر را جهت بیمار انجام میدهد:
- معاینه توسط پزشک و گرفتن شرح حال
- روشهای تصویربرداری ساده از بینی
- قبل ازجراحی بررسیهایی مانند آندوسکوپی و یا سی.تی.اسکن ممکن است ضروری باشد.
درمان
در بسیاری از موارد انحراف تیغه بینی نیازی به درمان نداشته و هیچ مشکلی برای فرد مبتلا ایجاد نخواهد کرد. اما اگر شدت انحراف تیغه بینی به حدی باشد كه باعث انسداد تنفسی شده باشد، باید آن را با جراحی اصلاح كنیم. به عمل جراحی اصلاح تیغه بینی «سپتوپلاستی» گفته میشود. این عمل میتواند به طور مجزا و یا همراه با اعمال جراحی پلاستیك بینی، پولیپ بینی، جراحی آندوسکوپی سینوس و یا كوچك كردن شاخكهای بینی انجام شود.
سپتوپلاستی را میتوان با بیهوشی کامل و یا به کمک آرام بخشهای وریدی و با بیحسی موضعی به انجام رساند. طول مدت عمل تقریبا ۳۰ دقیقه میباشد. جراح در خاتمه حفرات بینی را پانسمان میکند.
عمل جراحی فوق با بستری کمتر از یک روز انجام میشود و تقریبا کبودی در اطراف چشمها رخ نمیدهد.
نکاتی که لازم است حین بستری در بیمارستان رعایت نمائید.
- طبق دستور پزشک، خوردن مایعات را چند ساعت پس از عمل شروع کرده و در صورت عدم تحمل (حالت تهوع و استفراغ) به پرستار اطلاع دهید.
- در صورت تحمل به تدریج با نظر پزشک میتوانید خوردن غذاهای نرم و سبک را شروع نمایید.
- از خوردن خوراکیها و نوشیدنیهای گرم بپرهیزید زیرا باعث خونریزی میشود.
- استراحت نسبی داشته باشید و برای خروج از بستر، ابتدا مدتی در لبه تخت نشسته و پاها را آویزان نمایید، در صورت نداشتن سرگیجه، تاری دید و … با کمک تیم مراقبتی راه بروید.
- در ساعات اول پس از به هوش آمدن ممکن است درد گلو داشته باشید که به خاطر لوله بیهوشی میباشد و نگران نشوید.
- به منظور كاهش درد و تورم ناحيه عمل، زير سر را بالاتر از سطح قلب قرار دهید (پوزيشن نشسته يا نيمه نشسته).
- خارج شدن ترشحات خون آلود در حد کم طبیعی است در صورت خونریزی فعال و بلع مکرر و تنگی نفس اطلاع دهید.
- پانسمان داخل بینی (تامپون) 24 تا 48 ساعت پس از عمل توسط پزشک خارج میشود. درد شدیدی ندارد و ممکن است به دلیل وجود تامپون درد صورت و پیشانی خفیفی ایجاد شود که مسکن تجویز خواهد شد.
- داروها (آنتی بیوتیک جهت جلوگیری از عفونت و مسکن برای تسکین درد) طبق دستور پزشک در فواصل و زمان معین توسط پرستار تجویز میشود.
نکاتی که لازم است پس از ترخیص از بیمارستان و بازگشت به منزل رعایت نمائید.
- هیچ محدودیت غذایی وجود ندارد.
- از مصرف غذاهای سفت که احتیاج به جویدن طولانی دارند (مانند ساندویچ، استیک و کباب برگ) و مواد خوراکی که میدانید به آنها آلرژی دارید، خودداری کنید.
- تا یک هفته پس از عمل از ورزش های سنگین، بلند کردن اشیا و زور زدن شدید بپرهیزید.
- در وضعیت نیمه نشسته استراحت کرده و زیر سر چند بالش بگذارید تا صورت ورم نکند.
- با دهان باز عطسه و سرفه کنید و از حرکات شدید صورت حین خنده و گریه خودداری کنید.
- تا 2 هفته پس از عمل از تخلیه ترشحات بینی با فشار خودداری کنید.
- برای تمیز کردن بینی و جلوگیری از بروز چسبندگیهای پس از عمل، بینی را به طور مکرر با سرم شستشو بشویید.
- هیچ برشی بر روی بینی نخواهد خورد، تامپون در بینی قرار میگیرد که پس از حدود 48 ساعت توسط جراح خارج خواهد شد.
- میتواند با مسواک نرم دندانها را مسواک کنید ولی لب بالایی را دستکاری نکنید.
- شستن صورت یا حمام در صورتی که پانسمان خیس نشود مانعی ندارد.
- در داخل بینی ورقههای سیلیکونی قرار داده میشود تا از عود انحراف جلوگیری شود که حدود 2-1 هفته پس از عمل خارج میشود و به هیچ عنوان دستکاری نکنید.
- ممکن است در دندانهای بالایی تا چند هفته درد داشته باشید که به مرور زمان از بین میرود.
- در صورت مصرف دخانیات، حداقل به مدت یک هفته بعد از عمل استفاده از آن ممنوع است.
- مراقب باشید هیچ ضربهای به صورت وارد نشود.
- مصرف مسکن را طبق تجویز پزشک مصرف نمایید.
- داروهای تجویز شده توسط پزشک (مانند آنتی بیوتیک در ساعات معین) را طبق دستور مصرف نمایید.
زمان مراجعه بعدی
- 2 روز بعد از ترخیص برای خارج کردن تامپون به پزشک معالج مراجعه نمایید.
- در صورت داشتن خونریزی و یا بلع خون و تنگی نفس و احساس سرگیجه به پزشک مراجعه نمایید.