جراحی باز قلب روش جراحی است که در آن جراح قفسه‌ی سينه بيمار را به منظور جراحی بر روي قلب باز می‌کند. پزشک شما تنها هنگامي جراحی باز را درنظر می‌گيرد که روش‌های درمانی ديگر که تهاجم کمتری دارند، مؤثر نباشند.

انواع جراحی‌های باز قلب

• جراحی با استفاده از دستگاه قلبی- ريوی

در اين روش، در طی جراحی نوعی دستگاه به صورت موقت بجای قلب وظيفه اکسيژن‌رسانی به خون و پمپاژ قلب را ايفا می‌کند. اين روش، روش سنتي در جراحي باز قلب است که به جراح اجازه می‌دهد قلبی که نمی‌تپد و خونی در آن پمپاژ نمی‌شود را جراحی کند.

• جراحی با قلب تپنده

در اين روش از دستگاه قلبی- ريوی استفاده نشده و جراح بر روی يک قلب تپنده جراحی را انجام می‌دهد. با اين حال جراح سرعت تپيدن قلب را با دستگاه يا دارو کنترل می‌کند. با توجه به دشوار بودن جراحی بر روی قلب در حال تپش، اين نوع جراحی در موارد خاص انجام می‌شود.

دلایل انجام

جراحی قلب باز می‌تواند برای درمان بيماری‌ها و مشکلات مختلف قلبی مورد استفاده قرار گيرد. اين بيماری‌ها عبارتند از:

• بيماری دريچه‌های قلب

زمانی‌که دريچه‌های قلب کارايی خود را از دست می‌دهند، با جراحی تعويض يا ترميم می‌شوند.

• بيماری‌های مربوط به شريان‌های کرونری و تعويض عروق قلب

در اين جراحی يک رگ سالم از ديگر نواحی بدن برداشته و يک مسير جديد در اطراف شريان کرونری بيمار ايجاد می‌شود.

• پيوند قلب

در اين جراحی، قلب بيمار برداشته و قلب يک اهداء کننده جايگزين می‌شود.

• ترميم نقص مادرزادی قلبی در نوزادان
• جراحي ايمپلنت

از ايمپلنت‌های کاشتنی در قلب جهت کنترل ضربان و يا حمايت از کارايی صحيح قلب استفاده مي‌شود.

• جراحی ماز (Maze)

اين جراحی براي درمان فيبريلاسيون بطنی يا تپش نامنظم قلب که با مصرف دارو و يا بکارگيری روش‌های کم‌تهاجمی‌تر قابل درمان نيست، مورد استفاده قرار می‌گيرد.

عوارض احتمالی

پس از انجام جراحی قلب ممکن‌است به عوارض زير مبتلا شويد:

• تا چند روز بعد از عمل جراحی، اشتهايی براي خوردن غذا نخواهيد داشت.
• هنگام خوابيدن و استراحت کردن با مشکل مواجه خواهيد شد.
• ممکن است براي مدتی پس از عمل جراحی، دچار فراموشی شويد.
• تجربه نشان داده است که مغز به سرعت قبل، امکان تجزيه و تحليل را نخواهد داشت.
• معمولاً طی عمل جراحی باز قلب، قسمتی از رگ پای بيمار برداشته می‌شود تا به رگ‌های قلب فرد پيوند بزنند. بنابراين درد و ورم در پای بيمار حس خواهد شد.
• عوارض بی‌هوشی طولانی‌مدت

آمادگی قبل از مداخله

• شب قبل از عمل، شام سبک مثل سوپ يا سالاد بخوريد. بعد از نيمه شب و صبح قبل از عمل، از خوردن و آشاميدن اجتناب کنيد. حتی چای، قهوه و آب هم ننوشيد.
• موهای موضع عمل، قبل از عمل لازم است تراشيده شود.
• قبل از انتقال به اتاق عمل، مثانه ( ادرار) را تخليه نماييد.
• قبل از رفتن به اتاق عمل زيور آلات، اجسام فلزی، گيره سر، دندان مصنوعی و غيره را خارج کنيد.
• کليه لباس‌ها ( لباس زير، جوراب و…) را درآوريد و لباس مخصوص اتاق عمل (گان) بپوشيد.
• در صورت داشتن سابقه بيماری، سابقه حساسيت (دارويی، غذايی) پرستار و پزشک معالج را در جريان امر قرار دهيد.
• در صورتی‌که بيماری خاصی داريد که تحت درمان هستيد، به پزشک و پرستار خود اطلاع دهيد، زيرا ممکن است نياز باشد داروهای شما قطع و داروهای جديد جايگزين شود.
• بي‌حرکتی پس از عمل می‌تواند باعث رکود خون در پا‌ها و افزايش احتمال عفونت ريه‌ها گردد، لذا ورزش‌های تنفسی وچرخش پا را بلافاصله پس از عمل انجام دهيد.
• قبل از رفتن به اتاق عمل براي شما سرم وصل شده و برای پيشگيری از عفونت طبق دستور پزشک آنتي‌بيوتيک تزريق می‌شود.
• عمل شما تحت بی‌هوشی عمومی انجام شود.
• اگر در هفته قبل از عمل جراحی نياز به مسکن خفيف داشتيد، به جای استفاده از آسپيرين، ايبوبروفن و يا ناپروکسن از استامينوفن استفاده کنيد. از داروهای حاوي آسپيرين مثل داروهای سرماخوردگی بدون نسخه اجتناب کنيد. اين کار از خونريزی اضافی شما در طول عمل جلوگيری می‌کند.
• اگر به دليل يک مشکل پزشکی روزانه آسپرين مصرف می‌کنيد، از پزشک خود درباره لزوم قطع مصرف آن قبل از عمل جراحی سوال کنيد.
• براي مراقبت و بهبودی خود بعد از عمل برنامه‌ريزی کنيد. فردي را بيابيد که بعد از عمل جراحی از شما مراقبت کند.
• اگر بيمار کودکی در خانه داريد بهتر است قبل از عمل جراحی او را به کسي بسپاريد، زيرا تا چند روز نمی‌توانيد از او مراقبت نماييد.
• اگر عادت به مصرف سيگار داريد، بايد طبق دستور پزشک چند روز قبل از عمل جراحی آن را ترک کنيد تا خطر ابتلا به لخته شدن خون و يا ديگر عوارض مصرف سيگار کمتر شده و دوره نقاهت به سرعت طی شود.
• اگر قادر به ترک سيگار نيستيد، بايد از روش‌های جايگزين سيگار استفاده شود.
• اگر قبل از عمل جراحی، از عوارض احتمالی بعد از عمل آگاهی پيدا کنيد، بهتر می‌توانيد با اين عوارض کنار بياييد و آن‌ها را تحمل کنيد.

روش انجام

جراحی باز قلب توسط یک تیم جراحی انجام می‌شود و یک جراح قلب هدایت عمل را برعهده دارد. جراحی باز قلب نیازمند یک برش نسبتاً بزرگ بر روی میانه قفسه سینه است. پس از برش در مرکز قفسه سینه، پزشک جراح استخوان محافظت‌کننده از قلب را کنار می‌زند تا به قلب بیمار دسترسی پیدا کند.

اگر جراحی با کمک دستگاه قلبی- ریوی انجام می‌شود، جراح قبل از شروع عمل، قلب را از تپیدن باز می‌دارد و دستگاه، پمپاژ خون را به عهده می‌گیرد. پس از جراحی، مجدداً قلب وارد چرخه‌ی جریان خون می‌شود و شروع به تپیدن می‌کند. جراحی قلب تقریبا حدود شش ساعت طول می‌کشد.

اگر جراحی قلب به منظور تعویض عروق گرفته قلب انجام شود، قسمتی از رگ پای بیمار برداشته می‌شود تا به رگ‌های قلب فرد پیوند بزنند.