مدیریت بیماری
شکستگی صفحه رشد
صفحات رشد نرم‌ترین و ضعیف‌ترین بخش از اسکلت هستند. گاهی اوقات، حتی ضعیف‌تر از لیگامان‌ها و تاندون‌های اطرافشان. آسیب دیدگی‌هایی که در بزرگسالان باعث “رگ به رگ” شدن می‌شود، در کودکان می‌تواند منجر به شکستگی صفحه رشد شود. در کودکان، شکستگی صفحه رشد بر لایه‌ی رشد بافت نزدیک به انتهای استخوان تاثیر می‌گذارد.
شکستگی صفحه رشد اغلب نیاز به درمان فوری دارد، زیرا می‌تواند بر چگونگی رشد استخوان تاثیر بگذارد. شکستگی صفحه رشد درمان نشده می‌تواند به کجی استخوان یا کوتاه‌تر شدن استخوان نسبت به اندام‌های مجاور منجر شود. با درمان مناسب، بسیاری از شکستگی‌های صفحه رشد بدون هیچ‌گونه عوارضی بهبود می‌یابند.
علائم و نشانه‌ها
اکثر شکستگی‌های صفحه رشد در استخوان‌های انگشتان دست، ساعد و ساق پا رخ می‌دهند. علائم آن عبارتند از:
- درد و حساسیت به لمس، به خصوص در پاسخ به فشار وارده بر صفحه رشد
- ناتوانی در حرکت دادن منطقه آسیب دیده و یا وارد کردن وزن و یا فشار بر اندام
- گرمی و تورم در انتهای استخوان، نزدیکی مفصل
علل شایع
در اکثر موارد، شکستگی صفحه رشد به علت افتادن و یا وارد شدن ضربه به اندام ایجاد می‌شود. این شرایط ممکن است به دلایل زیر به وجود بیاید:
- تصادف
- ورزش‌های رقابتی، مانند فوتبال، بسکتبال، دو، رقص و یا ژیمناستیک
- فعالیت‌های تفریحی، از جمله دوچرخه سواری، سورتمه، اسکی یا اسکیت بورد
گاهی اوقات، شکستگی صفحه رشد می‌تواند به دلیل انجام حرکت تکراری یا لستفاده بیش از حد از یک عضو رخ دهد؛ در طول تمرینات ورزشی یا تکرار پرتاب.
عوامل تشدید کننده خطر
احتمال شکستگی صفحه رشد در پسران دو برابر بیشتر از دختران است، زیرا دختران نسبت به پسران زودتر دوره رشد را سپری می‌کنند. صفحات رشد دختران در 12 سالگی، بالغ شده و با استخوان‌های سفت جایگزین شده‌اند.
عوارض احتمالی
بسیاری از شکستگی‌های صفحه رشد بدون هیچ عوارضی درمان می‌شوند. اما عوامل زیر می‌توانند خطر کجی، تسریع و یا توقف رشد استخوان را افزایش دهند:
- شدت آسیب
چنانچه صفحه رشد تغییر شکل یافته، در هم شکسته یا خرد شود، خطر بدفرمی اندام بیشتر می‌شود.
- سن کودک
وقتی سن کودک کم است، طول دوران رشد نیز بیشتر و احتمال بدفرمی به دلیل آسیب دائمی صفحه رشد بالاتر است. اما اگر دوران رشد تقریبا تمام شده باشد، آسیب دائمی به صفحه رشد ممکن است تنها تغییر شکل کوچکی ایجاد کند.
- محل آسیب
صفحات رشد در اطراف زانو نسبت به آسیب دیدگی حساس‌تر هستند. شکستگی صفحه رشد در زانو به دلیل آسیب دائمی می‌تواند باعث کوتاه‌تر، بلندتر و یا کجی پا یا ساق پا شود. آسیب‌های صفحه رشد در اطراف مچ دست و شانه معمولا بدون هیچ مشکلی التیام می‌یابند.
تشخیص
از آنجا که صفحات رشد به استخوان‌های جامد و سخت تبدیل نشده‌اند، دیدن آن‌ها در عکس‌های گرفته شده با اشعه ایکس سخت است. به این دلیل پزشک از عضو آسیب دیده و عضو روبه‌رویی آن عکس گرفته و مقایسه می‌کند تا مشکل را پیدا کند.
گاهی اوقات، شکستگی صفحه رشد در عکس برداری با اشعه ایکس دیده می‌شود. اگر کودک در ناحیه صفحه رشد دچار درد باشد، پزشک برای محافظت عضو ممکن است آن را گچ بگیرد یا آتل ببندد. سه تا چهار هفته بعد، دوباره عکس گرفته می‌شود؛ اگر شکستگی درست تشخیص داده شده باشد در این عکس، ترمیم استخوان دیده خواهد شد. چنانچه صدمات جدی هستند از روش‌های تصویربرداری دیگر مانند ام آر آی، سی تی اسکن و یا سونوگرافی استفاده می‌شود.
درمان
درمان بستگی به شدت شکستگی دارد. شکستگی کوچک تنها به گچ و یا آتل نیاز دارد. اگر شکستگی از صفحه رشد عبور کند و یا به مفصل برسد و هم تراز نباشد، جراحی لازم است. صفحات رشدی که با عمل جراحی هم تراز شده‌اند نسبت به صفحات درمان نشده شانس بیشتری برای ترمیم و رشد دوباره دارند.
در زمان آسیب، تشخیص دائمی بودن آسیب دیدگی صفحه رشد دشوار است. پزشک ممکن است برای چندین سال متوالی تصویربرداری با اشعه ایکس را انجام دهد تا از رشد مناسب صفحات رشد اطمینان پیدا کند. بسته به محل و شدت شکستگی، کودک تا پایان دوره رشد استخوان ممکن است به طور مرتب ویزیت شود.
زمان مناسب مراجعه به پزشک
در صورت شک به شکستگی صفحه رشد، تغییر شکل قابل مشاهده در دست‌ها و پاها، و یا ناتوانی در انجام حرکات ورزشی به دلیل درد مداوم در کودکتان، به پزشک مراجعه کنید.
