مدیریت بیماری
رادیکولوپاتی گردنی (فشار به عصب گردنی)
رادیکولوپاتی گردنی، آسیب یا اختلالی در عملکرد عصب است که در نتیجه فشار به یکی از ریشه‌های عصب در نزدیکی مهره‌های گردنی ایجاد می‌شود. آسیب به ریشه‌های عصبی در ناحیه گردنی، بسته به اینکه ریشه‌های آسیب دیده در کجا قرار دارند می‌تواند موجب درد و بی‌حسی در مسیر عصب به دست و بازو شود.
علائم و نشانه‌ها
نشانه اصلی رادیکولوپاتی گردن درد است که به قسمت‌های بازو، گردن، قفسه سینه، پشت و یا شانه گسترش می‌یابد. فرد مبتلا به رادیکولوپاتی ممکن است ضعف عضلانی، بی‌حسی(کرختی) و یا سوزش در انگشتان یا دست داشته باشند. سایر علائم ممکن است عدم هماهنگی، به ویژه در دست باشد.
علل شایع
رادیکولوپاتی گردنی می‌تواند درنتیجه فشار یک دیسک شکسته، تغییر در فرم استخوان، آرتروز و یا سایر صدماتی که بر ریشه‌های عصبی فشار می‌آورد، حاصل شود. در افراد میانسال، تغییرات طبیعی در دیسک می‌تواند باعث ایجاد فشار روی ریشه‌های عصبی شود. در افراد جوان، رادیکولوپاتی گردن به دنبال شکستگی یا آسیب در دیسک اتفاق می‌افتد. دیسک پس از آن باعث فشار بر ریشه عصب و نهایتا درد می‌شود.
عوامل تشدید کننده خطر
برخی از عواملی که ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند عبارتند از:
- سن: با افزایش سن خطر ابتلا به این بیماری نیز افزایش می‌یابد. برخی برآوردها نشان داده است که در 40 یا 50 سالگی احتمال ابتلا به حداکثر می‌رسد.
- فعالیت‌های شدید مانند کشتی و یا وزن برداری با سطح بالایی از فشار و تاثیر آن روی ستون فقرات گردن
- حرکات مکرر گردن مثلا در هنگام رانندگی کامیون (تجهیزات ارتعاشی) یا غواصی
- قرار گرفتن گردن و ستون فقرات در موقعیت نامناسب برای طولانی مدت مانند کار با گوشی موبایل یا رایانه و …
عوارض احتمالی
برای عارضه‌ی این بیماری می‌توان به درد در ناحیه گردن اشاره کرد که می‌تواند حرکت گردن شما را محدود کند.
تشخیص
- معاینه‌ی جسمی: پزشک ابتدا در مورد سابقه پزشکی و سلامت عمومی و سپس از علائم شما سؤال خواهد کرد. او سپس گردن، شانه، بازوها و دست‌های خود را برای تشخیص ضعف عضلانی، بی‌حسی یا هر تغییر در واکنش‌های حسی بدن شما، بررسی خواهد کرد.
پزشک شما همچنین ممکن است از شما بخواهد حرکاتی با گردن و بازو انجام دهید تا علائم شما کاهش پیدا کنند.
- عکس رادیولوژی: این نوع تصویربرداری، تصاویری از ساختارهای متراکم بدن مانند استخوان فراهم می‌کند. اشعه ایکس همسانی استخوان‌ها در گردن شما را نشان می‌دهد. همچنین می‌تواند نشان دهد که آیا هرگونه سوراخ و یا آسیب به دیسک وجود دارد یا خیر.
- سی‌تی‌اسکن: سی‌تی‌اسکن دقیق‌تر از عکس رادیولوژی است و می‌تواند به پزشک شما در تعیین اینکه در کدام قسمت، استخوان‌ها در نزدیکی ستون فقرات گردن گسترش پیدا کرده‌اند، کمک کند.
- ام‌آر‌آی: این روش تصاویر خوبی از بافت‌های نرم بدن می‌گیرد. ام‌آر‌آی گردن در صورتی که فشار به عصب ناشی از آسیب به بافت‌های نرم مانند ایجاد جابجایی یا فتق دیسک ایجاد باشد، می‌تواند در تشخیص مفید باشد. همچنین می‌تواند به پزشک شما در تعیین اینکه آیا به نخاع یا ریشه‌های عصبی شما آسیب رسیده است یا خیر کمک کند.
درمان
- درمان‌های غیرجراحی شامل موارد زیر می‌باشد:
- فیزیوتراپی: تمرینات خاص می‌تواند به کاهش درد، تقویت عضلات گردن و بهبود دامنه حرکات گردنی کمک کند. در برخی موارد، از کشش می‌توان برای کشیدگی آرام مفاصل و عضلات گردن کمک گرفت.
- ترکیبی از مسکن‌ها
- استروئیدها، که ممکن است به شکل خوراکی یا تزریقی (به فضای اطراف عصب که غشایی است که نخاع را احاطه کرده است).
- داروهای خواب آور (مسکن‌های قوی): این داروها برای بیمارانی که درد شدید دارند و دردشان با موارد دیگر تسکین نیافته است، تجویز می‌شود. این دارو معمولا برای مدت زمان محدود تجویز می‌شود.
- جراحی: اگر بعد از یک دوره درمان بدون جراحی علائم تسکین پیدا نکرد، پزشک ممکن است عمل جراحی را توصیه کند. روش‌های جراحی متنوعی برای درمان رادیکولوپاتی گردنی وجود دارد. روشی که پزشک شما پیشنهاد می‌کند به عوامل بسیاری از جمله علائم شما و موقعیت ریشه عصب درگیر بستگی دارد.
نکاتی که لازم است پس از ترخیص از بیمارستان و بازگشت به منزل رعایت نمائید.
- از غذاهای سرشار از ویتامین ث و پروتئین (سبزیجات و میوه‌جات تازه، گوشت کم چربی و لبنیات) استفاده کنید.
- در صورت داشتن اضافه وزن با کارشناس تغذیه در مورد چگونگی کاهش وزن مشورت کنید.
- از انجام فعالیت‌هایی که باعث فشار به گردن می‌شوند و انجام ورزش‌های پر برخورد اجتناب کنید.
- خواب و استراحت کافی داشته باشید.
- در هنگام از بالش با ارتفاع زیاد زیر سر خود قرار ندهید. همچنین می‌توانید زیر پاهای خود را بالش قرار دهید تا پاهایتان بالاتر قرار بگیرند.
- علت اصلی درد و آسیب دیدگی گردن را شناسایی و در جهت رفع آن تلاش کنید. اگر شغل شما باعث این عارضه شده است، آن را اصلاح و یا تغییر دهید و در صورتی که نیاز است در سبک زندگی خود تغییراتی اعمال کنید. در این مورد می‌توانید با پزشک خود مشورت کنید.
- از نرمش‌ها و حرکاتی که در آن‌ها مجبور به خم کردن گردن هستید دوری کنید.
- از تشک و صندلی مناسب استفاده کنید.
- حتی الامکان گردن خود را خم نکنید و اگر مجبور به این کار هستید، هر از چند گاهی گردن خود را صاف کنید. اگر لازم است صندلی خود را کوتاه تر کنید یا ارتفاع میز خود را بالاتر ببرید تا مجبور به خم کردن گردن خود نباشید.
- اگر کارتان نشسته است و مجبور به خم کردن گردن خود هستید حتماً با یکی از دستان خود از وزن سرتان و فشار آن بر روی مهره‌های گردنی بکاهید تا کمتر دچار صدمات گردنی شوید.
- جهت تسکین دردهای گردنی ورزش‌های کششی که فیزیوتراپ توصیه می‌کند انجام دهید.
- هنگام راه رفتن از کفش‌های مناسب با پاشنه متوسط استفاده کنید.
- در صورت درد گردنی می‌توانید از کمپرس سرد یا گرم استفاده کنید.
- داروهای خود را طبق دستور پزشک و به طور منظم مصرف کنید. از مصرف بی‌رویه داروها خصوصاً مسکن خودداری کنید.
- درصورت تجویز داروهای ضدالتهاب، دارو را با غذا میل کنید و در صورت بروز تاری دید و وزوز گوش به پزشک خود اطلاع دهید.
- در صورت تجویز داروهای شل کننده عضلات از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند خودداری کنید و برای رفع خشکی دهان، از آدامس بدون قند و مایعات فراوان استفاده کنید. در صورت تغییر وضعیت از خوابیده به ایستاده به آرامی تغییر وضعیت دهید و ابتدا پای خود را آویزان کنید و سپس بایستید و از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند خودداری کنید و از نوشیدن الکل و داروهای بدون نسخه (سرماخوردگی ، داروهای ضدسرفه) خودداری کنید.
در صورت مشاهده موارد زیر به بیمارستان و یا پزشک مراجعه کنید
- بی‌حسی، گز گز یا مور مور شدن بازوها، باسن یا پاها
- از دست دادن کنترل مثانه یا روده
- بدتر شدن گردن درد
- عدم بهبودی علائم
- سایر موارد نگران کننده و یا اورژانسی
