جراحی آب مروارید روشی است که برای برداشتن عدسی چشم و در اکثر موارد جایگزینی آن با یک عدسی مصنوعی انجام می‌شود. در حالت طبیعی، عدسی چشم شفاف است. آب مروارید باعث کدر شدن عدسی شده و در نهایت بر بینایی شما تأثیر می‌گذارد.

جراحی آب مروارید توسط چشم پزشک به صورت سرپایی انجام می‌شود، به این معنی که لازم نیست بعد از جراحی بیمار در بیمارستان بستری شود. جراحی آب مروارید بسیار رایج است و به طور کلی یک روش ایمن به حساب می‌آید.

دلایل انجام روش

این جراحی برای درمان آب مروارید انجام می‌شود. آب مروارید می‌تواند باعث تاری دید و افزایش تابش نور شود. اگر این بیماری انجام فعالیت های عادی را برای فرد مشکل کند، پزشک ممکن است جراحی آب مروارید را پیشنهاد دهد.

هنگامی که آب مروارید باعث ایجاد اختلال در روند درمان بیماری در چشم دیگر شود، ممکن است جراحی آب مروارید توصیه شود. به عنوان مثال، پزشکان ممکن است جراحی آب مروارید را توصیه کنند در صورتی که آب مروارید معاینه پشت چشم شما را برای نظارت یا درمان سایر مشکلات چشمی مانند دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن یا رتینوپاتی دیابتی مشکل کند.

در بیشتر موارد، انتظار برای انجام عمل آب مروارید به چشم شما آسیبی نمی‌رساند، بنابراین شما زمان دارید تا گزینه‌های خود را در نظر بگیرید. اگر بینایی شما هنوز خوب است، ممکن است برای سال‌ها، حتی الامکان، نیازی به جراحی آب مروارید نداشته باشید.

هنگام بررسی جراحی آب مروارید، این سوالات را در نظر داشته باشید:

• آیا می‌توانید با خیال راحت کار خود را انجام دهید و رانندگی کنید؟
• آیا در خواندن یا تماشای تلویزیون مشکل دارید؟
• آیا آشپزی، خرید، انجام کارهای حیاط، بالا رفتن از پله‌ها یا مصرف دارو دشوار است؟
• آیا مشکلات بینایی بر میزان استقلال شما تأثیر می‌گذارد؟
• آیا نورهای روشن دید را دشوارتر می‌کند؟

خطرات و عوارض احتمالی روش

عوارض بعد از جراحی آب مروارید غیرمعمول نیست و اکثر آن‌ها با موفقیت درمان می‌شوند.

برخی خطرات جراحی آب مروارید عبارتند از:

• التهاب
• عفونت
• خونریزی
• تورم
• افتادگی پلک
• خارج شدن و جابجایی عدسی مصنوعی
• جداشدگی شبکیه
• گلوکوم (آب سیاه)
• آب مروارید ثانویه
• از دست دادن بینایی

در صورت ابتلا به بیماری چشمی دیگر یا بیماری جدی، خطر عوارض در فرد بیشتر است. گاهی اوقات، جراحی آب مروارید به دلیل مشکلات چشمی دیگر مانند گلوکوم یا دژنراسیون ماکولا، باعث بهبود بینایی نمی‌شود. در صورت امکان، ارزیابی و درمان سایر مشکلات چشمی قبل از تصمیم‌گیری برای جراحی آب مروارید مفید خواهد بود.

نحوه آمادگی برای روش

ممکن است به شما دستور داده شود که 12 ساعت قبل از عمل جراحی آب مروارید چیزی نخورید و ننوشید. همچنین ممکن است پزشک به شما توصیه کند که مصرف دارویی را که می‌تواند خطر خونریزی را در طول عمل افزایش دهد، موقتاً قطع کنید. در صورت مصرف هرگونه دارو، پزشک خود را مطلع سازید، زیرا برخی از این داروها می‌توانند در جراحی آب مروارید تداخل ایجاد کنند. ممکن است قطره‌های چشم آنتی بیوتیک برای استفاده یک یا دو روز قبل از عمل تجویز شود.

به طور معمول می‌توانید در همان روز جراحی خود به خانه بروید، اما نمی‌توانید رانندگی کنید، بنابراین برای خانه رفتن برنامه‌ای ترتیب دهید. همچنین در صورت لزوم در خانه کمک بگیرید، زیرا ممکن است پزشک شما حدود یک هفته بعد از جراحی، فعالیت‌هایی مانند خم شدن و بلند کردن را محدود کند.

اقدامات قبل از عمل

یک هفته یا بیشتر قبل از عمل جراحی، پزشک آزمایش سونوگرافی بدون درد را انجام می‌دهد تا اندازه و شکل چشم شما را اندازه‌گیری کند. این امر به تعیین نوع مناسب ایمپلنت لنز (عدسی مصنوعی) کمک می‌کند.

تقریبا به همه افرادی که عمل جراحی آب مروارید انجام می‌دهند این لنز داده می‌شود. این لنزها با تمرکز نور بر پشت چشم، بینایی شما را بهبود می‌بخشد. شما نمی‌توانید لنز را ببینید یا حس کنید. به مراقبت احتیاج ندارد و به بخشی دائمی از چشم تبدیل می‌شود.

انواع لنزها با ویژگی‌های مختلف در دسترس است. قبل از عمل جراحی، شما و چشم پزشک خود در مورد اینکه کدام نوع از آن‌ها ممکن است برای شما و شیوه زندگی شما مناسب باشد بحث خواهید کرد. هزینه نیز ممکن است یک عامل باشد، زیرا ممکن است شرکت‌های بیمه هزینه انواع لنزها را پرداخت نکنند.

لنزها از پلاستیک، اکریلیک یا سیلیکون ساخته شده‌اند. برخی از آن‌ها نور ماوراء بنفش را مسدود می‌کنند. برخی از آن‌ها پلاستیک سفت و محکمی هستند و از طریق برشی کاشته می‌شوند که برای بستن آن‌ها نیاز به بخیه‌های متعدد می‌باشد.

با این حال، بسیاری از لنزها انعطاف‌پذیر هستند و اجازه ایجاد یک برش کوچکتر را می‌دهند که نیاز به بخیه اندک یا بدون بخیه دارد. جراح این نوع لنزها را تا می‌کند و در کپسول خالی که در گذشته لنز طبیعی بود قرار می‌دهد. هنگامی که داخل چشم قرار می‌گیرد، لنز تا شده باز می‌شود و کپسول خالی را پر می‌کند.

برخی از انواع عدسی‌های مصنوعی عبارتند از:

• تک کانونی با تمرکز ثابت

این نوع لنزها دارای قدرت فوکوس واحد برای دید از راه دور هستند. به طور کلی برای خواندن نیاز به استفاده از عینک مطالعه است.

• تمرکز تک فوکوس

اگرچه این لنزها تنها دارای یک قدرت تمرکز هستند، اما می‌توانند به حرکات ماهیچه‌های چشم پاسخ دهند و تمرکز خود را به اجسام نزدیک یا دور تغییر دهند.

• چند کانونی

 این لنزها شبیه عینک‌هایی با لنزهای دو کانونی یا مترقی هستند. مناطق مختلف لنز دارای قدرت فوکوس متفاوتی هستند که امکان دید نزدیک، متوسط ​​و دور را فراهم می‌کند.

• اصلاح آستیگماتیسم (توریک)

 اگر آستیگماتیسم قابل توجهی دارید، لنز توریک می‌تواند بینایی شما را اصلاح کند.

مزایا و خطرات انواع مختلف لنزها (عدسی مصنوعی) را با جراح چشم خود در میان بگذارید تا مشخص شود که چه چیزی برای شما مناسب است.

در طول عمل

جراحی آب مروارید، معمولاً یک عمل سرپایی است، انجام آن یک ساعت یا کمتر طول می‌کشد ابتدا پزشک قطره‌های چشمی را در چشم شما قرار می‌ریزد تا مردمک چشم گشاد شود. برای بی‌حس کردن ناحیه، از بی‌حسی موضعی استفاده خواهد شد و ممکن است به شما آرامش بخش داده شود تا در آرامش شما کمک کند.

در حین عمل جراحی آب مروارید، عدسی کدر برداشته می‌شود و یک عدسی مصنوعی شفاف کاشته می‌شود. اما در برخی موارد ممکن است آب مروارید بدون کاشت عدسی مصنوعی برداشته شود.

روش‌های جراحی مورد استفاده برای برداشتن آب مروارید عبارتند از:

• استفاده از پروب اولتراسوند برای شکستن عدسی و برداشتن ناحیه کدر شده

طی یک عمل جراحی موسوم به فاکومولسیفیکاسیون، جراح یک برش کوچک در جلوی چشم ایجاد می‌کند (قرنیه) و یک پروب نازک سوزنی را در ماده عدسی که آب مروارید در آن ایجاد شده است وارد می‌کند.

سپس جراح با استفاده از پروب، که امواج اولتراسوند را منتقل می‌کند، آب مروارید را شکسته و امولسیون می‌کند و قطعات آن را خارج می‌کند. قسمت پشتی عدسی (کپسول لنز) دست نخورده باقی‌مانده است تا به عنوان مکانی برای استراحت لنز مصنوعی عمل کند. در انتهای عمل ممکن است بخیه‌ها برای بستن برش کوچک قرنیه استفاده شود.

• ایجاد برش در چشم و برداشتن عدسی به صورت یک تکه

روشی که کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و به آن استخراج آب مروارید خارج کپسولی می‌گویند، نیاز به یک برش بزرگتر از آنچه برای فاکومولسیفیکاسیون استفاده می‌شود، دارد. از طریق این برش بزرگتر، جراح از ابزار جراحی برای برداشتن کپسول جلویی عدسی و عدسی کدر که آب مروارید را دربرمی‌گیرد، استفاده می‌کند. اگر عوارض چشمی خاصی دارید، این روش ممکن است با برش بزرگتری انجام شود و در نتیجه به بخیه نیاز است.

هنگامی که آب مروارید با استفاده از فاکومولسیفاسیون یا استخراج خارج کپسول برداشته شد، عدسی مصنوعی در کپسول خالی عدسی کاشته می‌شود.

اقدامات بعد از عمل

پس از عمل جراحی آب مروارید، انتظار می‌رود که بینایی طی چند روز بهبود یابد. با بهبود و تنظیم چشم، ممکن است در ابتدا دید شما تار شود.

رنگ‌ها ممکن است بعد از جراحی روشن‌تر به نظر برسند زیرا از عدسی جدید و شفاف استفاده می‌کنید. آب مروارید معمولا قبل از عمل دارای رنگ زرد یا قهوه‌ای است و ظاهر رنگ‌ها را از بین می‌برد.

معمولا یک یا دو روز پس از عمل جراحی، هفته بعد و پس از حدود یک ماه مجدداً برای نظارت بر بهبودی به چشم پزشک خود مراجعه می‌کنید. احساس خارش و ناراحتی خفیف برای چند روز پس از عمل طبیعی است. از مالش یا فشار به چشم خودداری کنید. ممکن است پزشک از شما بخواهد که در روز عمل از چسب چشم یا محافظ استفاده کنید. همچنین ممکن است پزشک استفاده از پچ چشم را برای چند روز پس از جراحی و محافظ هنگام خواب در دوران نقاهت توصیه کند.

پزشک ممکن است قطره چشم یا داروهای دیگر را برای جلوگیری از عفونت، کاهش التهاب و کنترل فشار چشم تجویز کند. گاهی اوقات، این داروها را می‌توان در زمان جراحی به چشم تزریق کرد. پس از چند روز، بیشتر ناراحتی‌ها باید از بین بروند. اغلب، بهبودی کامل در عرض هشت هفته اتفاق می‌افتد.

در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:

• از دست دادن بینایی
• دردی که با وجود استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه همچنان ادامه دارد.
• افزایش قرمزی چشم
• تورم پلک
• چشمک زدن نور یا چند نقطه جدید (شناور) در جلوی چشم

اکثر افراد، حداقل در برخی مواقع، پس از جراحی آب مروارید به عینک نیاز دارند. زمانی که چشمان شما به اندازه کافی بهبود یافت و پزشک می‌تواند آخرین نسخه عینک را برای شما تجویز کند. این معمولا بین یک تا سه ماه پس از جراحی است. اگر آب مروارید در هر دو چشم دارید، پزشک معمولاً دومین عمل جراحی را پس از بهبود چشم اول برنامه‌ریزی می‌کند.

نتایج قابل انتظار

جراحی آب مروارید در اکثر افرادی که این عمل را انجام می‌دهند بینایی را با موفقیت بازیابی می‌کند.

افرادی که عمل جراحی آب مروارید انجام داده‌اند ممکن است دچار آب مروارید ثانویه شوند. اصطلاح پزشکی این عارضه شایع به نام کدر شدن کپسول خلفی (PCO) شناخته می‌شود. این اتفاق زمانی می‌افتد که پشت کپسول عدسی (قسمتی از عدسی که در حین عمل جراحی برداشته نشده و اکنون از عدسی مصنوعی پشتیبانی می‌کند) کدر شده و دید شما را مختل می‌کند.

این عارضه ثانویه با یک روش سرپایی بدون درد به نام کپسولوتومی لیزری (YAG) درمان می‌شود. در کپسولوتومی لیزری YAG، از پرتو لیزر برای ایجاد یک دهانه کوچک در کپسول کدر شده استفاده می‌شود تا مسیری روشن از طریق آن عبور کند.

پس از انجام عمل، شما معمولاً حدود یک ساعت در مطب پزشک می‌مانید تا مطمئن شوید فشار چشم شما بالا نمی‌رود. سایر عوارض نادر است اما می‌تواند شامل افزایش فشار چشم و جدا شدن شبکیه باشد.