مدیریت بیماری
ایسکمی قلبی
ایسکمی قلبی بیماری است که در آن جریان خون به قلب کاهش یافته و قلب به میزان کافی اکسیژن دریافت نمیکند. این بیماری معمولاً در نتیجهی وجود انسداد یا لخته در بخشی از عروق خون رسان به قلب (شریانهای کرونری) به وجود میآید.
ایسکمی قلبی توانایی قلب در پمپاژ خون را کاهش میدهد. وجود یک انسداد شدید و ناگهانی در شریانهای قلبی حتی میتواند منجر به حملهی قلبی شود. کم رسیدن خون به قلب همچنین ممکن است منجر به بینظمی در ضربان قلب (آریتمی قلبی) شود.

هدف از درمان این بیماری بهبود جریان خون به قلب میباشد و ممکن است شامل روشهای دارویی، جراحی باز کردن عروق (آنژیوپلاستی) و یا جراحی بای پس قلب باشد.
علائم و نشانهها
در زمان ابتلا به بیماری ایسکمیقلبی با توجه به شدت بیماری علائم زیر ممکن است ایجاد شوند:
- درد قفسه سینه که به طور ناگهانی ظاهر میشود. بیش از 20 دقیقه طول میکشد و در ناحیه پشت جناغ سینه، سمت چپ قفسه سینه، گلو، فک پایین، پشت قفسه سینه یا شانه چپ وجود دارد و علی رغم استراحت و مصرف دارو برطرف نمیشود.
- تنگی نفس
- سوء هاضمه
- تهوع و استفراغ
- اضطراب
- پوست سرد، رنگ پریده و مرطوب
- افزایش تعداد تنفس و ضربان قلب سریعتر از حالت طبیعی
علل شایع
عواملی که در ایجاد ایسکمیقلبی ممکن است دخالت داشته باشند، عبارتند از:
- اسپاسم و گرفتگی عروقی، انقباض یا تنگی ناگهانی شریان کرونری
- کاهش رسیدن اکسیژن به عضله قلب در اثر خونریزی حاد، آنمی (كمخوني) یا فشارخون پائین
- افزایش تقاضای اکسیژن به علت تندی ضربان قلب، پركاري تيروئید و مصرف کوکائین
- بيماريهای دريچهای قلب

عوامل تشدید کننده خطر
- استعمال سيگار
- چاقی و مصرف بیش از حد چربی يا نمك
- ديابت شيرين (مرض قند)
- فشارخون بالا
- كلسترول بالا
- عدم تحرك
- خستگی، كار زياد يا استرس
- قرار گرفتن در معرض سرما يا باد
- یائسگی در زنان
- افزایش سن
- سابقه بیماری قلبی در خانواده

عوارض احتمالی
عوارض ناشی از بیماری ایسکمی قلبی عبارتند از:
- ادم حاد ریوی
- نارسایی احتقاني قلبی
- شوک قلبی
- حمله قلبی
- بینظمیهای ضربان قلب
- ایست قلبی

تشخیص
پزشک معالج جهت تشخیص بیماری ممکن است اقدامات زیر را انجام دهد:
- بررسی سوابق بیمار (توصیف علائم موجود، بیماری قبلی، سلامت خانوادگی به خصوص بیماری قلبی).
- نوار قلب در ۱۰ دقیقه اول شروع درد یا بلافاصله پس از رسیدن بیمار به اورژانس
- اکوکاردیوگرافی برای ارزیابی عملکرد بطنی

- آزمایش خون
- اسكن قلب
- آنژيوگرافي (عكسبرداری از رگها با اشعه ايكس به كمك تزريق ماده حاجب درون آنها)

درمان و دارو
اهداف درمان عبارت است از:
- کاهش آسیب به میوکارد یا عضله قلب.
- برقراری مجدد جریان خون کرونری از طریق تجویز اورژانسی داروهای حل کننده لخته یا انجام آنژیوپلاستی.
- کاهش نیاز میوکارد به اکسیژن و افزایش عرضه اکسیژن از طریق تجویز داروها، اکسیژن و استراحت در بستر.
- جراحي پیوند عروق قلب، در زمانهایی كه سرخرگهاي قلبي به شدت مسدود شدهاند.

پزشک معالج ممکن است در مواردی به منظور درمان و یا کاهش علائم و عوارض بیماری مصرف برخی داروها را به بیمار توصیه کند.
در صورت بستری شدن در بیمارستان نکات زیر را رعایت نمائید:

- رژیم غذایی توصیه شده توسط مشاور تغذیه را رعایت کنید.
- جهت جلوگیری از یبوست سبزیجات، میوه و مایعات کافی مصرف کنید.
- هرگز پرخوری نکنید. از خوردن چای پررنگ و نوشیدنیهای حاوی کافئین خودداری کنید.
- در صورت داشتن استراحت مطلق و ممنوعیت خارج شدن از تخت ، بهتر است در وضعیت نیمه نشسته در تخت استراحت کنید و از تخت بدون اجازه پزشک خارج نشوید. استراحت در تخت در مراحل اولیه بیماری موجب استراحت عضله قلب و تسریع در بهبودی شما میشود.
- در صورت استراحت نسبی برای خروج از بستر، ابتدا مدتی در لبه تخت نشسته و پاها را آویزان نمائید، در صورت نداشتن سرگیجه، تاری دید و درد قفسه سینه تنگی نفس و… با کمک تیم مراقبتی راه بروید.
- کابلهای مانیتورینگ را به هیچ وجه از قفسه سینه جدا نکنید.
- به دلیل استفاده از داروهای ضد انعقادی از دستکاری برانول و رابطهای وریدی خودداری کنید.
- ممکن است برای شما اکسیژن استفاده شود، جریان آن را دستکاری نکنید.
- اقداماتی از قبیل نوار قلب، تستهای آزمایشگاهی، تست ورزش یا تست استرس دارویی با کنترل نوار قلب ، اسکن، آنژیوگرافی جهت تکمیل درمان در صورت نیاز انجام میشود.
- در صورت داشتن درد: محل درد، انتشار درد، شدت درد، علائم دیگر همراه با درد را به پرستار اطلاع دهید تا طبق تجویز پزشک اقدامات لازم جهت تسکین درد شما را انجام دهد.
- در صورت وجود درد از فک به پایین یا ناف و یا سوزش معده و تنگی نفس به پرستار اطلاع دهید.
- سرم نيتروگليسيرين که به شما وصل میباشد جهت بهبود درد سینه شما است و افزایش قطرات آن موجب کاهش فشار خون و سرگیجه و… میگردد پس آن را دستکاری نکنید.
- داروها طبق دستور پزشک در زمان معین توسط پرستار به شما داده خواهد شد.
- مدارک قبلی خود را به همراه داشته باشید تا پزشک بتواند در مورد درمان شما تصمیم درست بگیرد.
- پزشک را در جریان داروهای مصرفی قبلی خود قرار دهید.
- در صورتی که بیماریهای دیگری از قبیل دیابت یا فشار خون بالا و … دارید به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید.
نکاتی که لازم است پس از ترخیص از بیمارستان و بازگشت به منزل رعایت نمائید.
- از مصرف انواع دخانیات، الکل و مواد كافئيندار مانند چای و قهوه و … خودداری كنید.
- در صورتی که افزايش وزن دارید، جهت کاهش وزن با کارشناس تغذیه مشورت کنید.
- از رژيم غذايي پرفيبر نظیر میوه و سبزیجات استفاده نمایید زیرا نه تنها از يبوست و زور زدن جلوگيری ميكند، بلكه تعداد و شدت حملات درد سینه را كاهش ميدهد.
- مصرف نمک را محدود کنید. غذا را بدون نمک طبخ و نمک سر سفره را حذف کنید.
- از مصرف مایعات زیاد به ویژه پشت سر هم (مثلاً صرف چند لیوان چای، آب و… پشت سر هم) بپرهیزید.
- از خوردن غذاهای سنگین و نفاخ و دیر هضم مانند سوسیس و کالباس خودداری نمایید.
- بهتر است شروع انجام فعالیت فیزیکی، بازگشت به کار، رانندگی با نظر پزشک معالج انجام شود.
- ورزش و فعالیت منظم جهت کاهش وزن، تنظیم قندخون، کنترل استرس یا فشارهای روحی روانی و… نقش موثری دارد. میزان انجام فعالیتهای ورزشی را با نظر پزشک تنظیم کنید. از فعالیت در محیط های خیلی گرم یا سرد خودداری کنید.
- از انجام فعالیتهای شدید و خستهکننده و ورزشهای سنگین مانند وزنهبرداری و … پرهیز کنید.
درصورت ايجاد درد، به روش زير عمل كنید:
- بايد كليه فعاليتهای خود را متوقف كنید و بنشينید و قرص نيتروگليسرين را سريعاً زير زبان قرار دهید و تا قطع كامل درد استراحت كنید.
- براي تسريع در شروع اثر در موارد شديد میتوان قرص را زير دندان خرد كرد، از بلع بزاق بايد خودداری کنید. در صورت امكان برای جلوگيری از كاهش فشارخون وضعيتی دراز بكشید.
- در موقع درد میتوانید تا 3 قرص را به فاصله 10- 5 دقيقه زير زبانی مصرف كنید. اگر درد كاهش نيافت يا شديد شد به اورژانس مراجعه كنید.
- از انجام مانور والسالوا اجتناب کنید. مانور والسالوا به معنی نگه داشتن نفس در حین تغییر وضعیت در تخت و زور زدن در موقع اجابت مزاج میباشد.
- استرس یا فشارهای روحی روانی در تشدید بیماری نقش بسزایی دارد. این عوامل را در زندگی خود بشناسید. در صورت لزوم به روانپزشک و مراکز حمایتی در این زمینه مراجعه نمایید.
- به علت عوارض شدید عفونتها، ترجیحاً هر سال علیه آنفلوانزا واکسن بزنید.
- زمانی كه قرص نيتروگليسرين مصرف مي كنید نکات زیر را رعایت کنید:
– در تمامي اوقات قرص نيترو گليسرين را همراه داشته باشید.
– هميشه از قرص تازه استفاده کنید زيرا در عرض 6- 3 ماه اثر خود را از دست میدهد.
– قرصها را در شيشه تيره رنگ با درب بسته نگهداری کنید.
– ظرف قرص را خيلی به بدن نزديك نكنيد زيرا دماي بدن باعث بي اثر شدن آن میشود.
– قرص تازه بعد از قرار گرفتن زير زبان احساس سوزش زير زبان ايجاد میكند.
– از مصرف داروهای متفرقه به ویژه مسکنها اجتناب کنید.
– داروها طبق دستور پزشک و در فواصل منظم مصرف شود.
– دوره درمان را کامل کنید و از قطع و یا افزایش داروها بدون اجازه پزشک خودداری نمایید.
– در زمان رفتن به مسافرت داروهای خود را به اندازه کافی به همراه داشته باشید.
– قبل از اتمام داروها به پزشک مراجعه نمایید.
– از در معرض قرارگرفتن هوای سرد و برخلاف هوای سرد راه رفتن اجتناب کنید.

مراجعه به پزشک
- درد قفسه سینه که عليرغم استراحت و درمان با نيتروگليسيرين، بيش از 15-10 دقيقه طول بكشد.
- اگر با درد قفسه سینه از خواب بلند ميشويد و درد با يك قرص نيتروگليسيرين برطرف نميشود. اگر اين حملات ادامه يافت، حتماً به پزشک معالج مراجعه كنيد.
- اگر درد قفسه سینه متفاوت با گذشته يا شديدتر از حد معمول است به پزشک معالج مراجعه كنيد.
- به طور منظم جهت کنترل بیماری به پزشک معالج مراجعه نمائید.
- در صورت بروز سایر علائم نگران کننده و یا اورژانسی.