بورس‌ها کیسه‌های پر از مایعی هستند که از استخوان‌ها، تاندون‌ها و عضلات مجاور مفاصل محافظت می‌کنند. به التهاب این کیسه‌های محافظ، بورسیت گفته می‌شود که وضعیتی دردناک می‌باشد.

رایج‌ترین مکان‌ها برای ایجاد بورسیت، شانه، آرنج و لگن می‌باشند. زانو، پاشنه و قاعده‌ی شست پا هم ممکن است دچار بورسیت شوند. بورسیت‌ها غالبا در مجاور مفاصلی ایجاد می‌شوند که حرکات مکرر داشته ‌باشند.

درمان بورسیت معمولاً شامل استراحت دادن به مفصل و مراقبت از آن در مقابل آسیب‌های بعدی می‌باشد. در اغلب موارد، با درمان مناسب، درد ناشی از بورسیت در عرض چند هفته برطرف می‌شود.

علائم و نشانه‌ها

بورسیت ممکن است سبب بروز علائم زیر در مفصل شود:

• درد و خشکی
• تشدید درد با حرکت دادن یا فشار آوردن به آن
• قرمزی و تورم

علل شایع

انجام مکرر حرکات یا قرار گرفتن مکرر در وضعیت‌هایی که به بورساها فشار می‌آورند، شایع‌ترین علل ایجاد بورسیت می‌باشند. از این حرکات و پوزیشن‌ها می‌توان موارد زیر را مثال زد:

• پرتاب توپ بیس‌بال یا بلند کردن جسمی به بالای سر به صورت مکرر
• تکیه دادن به آرنج‌ها برای مدتی طولانی
• زانو زدن بیش‌ازحد در کارهایی مثل پهن کردن فرش یا دستمال کشیدن کف منزل
• تروما یا آسیب‌دیدگی
• آرتریت‌های روماتوئید
• نقرس
• عفونت

عوامل تشدید کننده خطر

هر کسی ممکن است دچار بورسیت شود ولی بعضی از عوامل احتمال ایجاد این مشکل را بیشتر می‌کنند:

• سن

احتمال ایجاد بورسیت با افزایش سن بیشتر می‌شود.

• شغل یا تفریح

اگر شغل یا تفریح شما مستلزم انجام حرکات مکرر یا وارد شدن فشار به بورساهایی خاص باشد، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بورسیت قرار خواهید گرفت. از این مشاغل یا تفریحات می‌توان پهن کردن فرش، نصب سرامیک، باغبانی، نقاشی و ساززدن را نام برد.

• بیماری

بعضی از بیماری‌های سیستمیک مانند آرتریت روماتوئید، نقرس و دیابت، احتمال ابتلا به بورسیت را افزایش می‌دهند.

• اضافه ‌وزن

داشتن اضافه وزن هم احتمال ایجاد بورسیت را در زانو و لگن افزایش می‌دهد.

تشخیص

پزشک در اکثر موارد می‌تواند بر اساس گرفتن شرح حال و انجام معاینه بدنی بورسیت را تشخیص دهد. آزمایش‌های تجویزی احتمالی هم شامل موارد زیر می‌باشند:

• تصویربرداری

اگرچه با رادیوگرافی نمی‌توان بورسیت را تشخیص داد، اما می‌توان از آن برای بررسی سایر علل احتمالی ایجاد علائم استفاده کرد. همچنین در مواقعی ‌که پزشک با معاینه‌ی بدنی نتواند به‌ راحتی بورسیت را تشخیص دهد، ممکن است سونوگرافی یا ام آر آی (MRI) تجویز کند.

• روش‌های آزمایشگاهی

پزشک ممکن است به ‌منظور تعیین علت التهاب و درد مفصل، آزمایش خون یا آنالیز مایع بورسای ملتهب را تجویز نماید.

درمان

به طور کلی بورسیت خودبه‌خود برطرف می‌شود. اقدامات کنترل‌کننده، مانند استراحت، گذاشتن یخ و مصرف مسکن، می‌توانند به کاهش درد کمک کنند. اگر این اقدامات مؤثر واقع نشدند، ممکن است لازم باشد از روش‌های زیر استفاده شود:

• مصرف دارو

اگر التهاب بورسا بر اثر عفونت ایجاد شده ‌باشد، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز کند.

• فیزیوتراپی

با فیزیوتراپی و ورزش می‌توان عضلات ناحیه‌ی مبتلا به بورسیت را تقویت کرد و بدین ترتیب، درد و احتمال عود بورسیت را کاهش داد.

• تزریق

تزریق داروی کورتیکواستروئیدی به بورسا می‌تواند درد و التهاب شانه و لگن را کاهش دهد. این شیوه‌ی درمانی به طور کلی عملکرد سریعی دارد و در اغلب موارد، تنها یک بار تزریق آن کفایت می‌کند.

• وسایل کمکی

استفاده‌ی موقت از عصا یا سایر وسایل کمکی، سبب کاهش فشار وارده بر ناحیه‌ی مبتلا خواهد شد.

• عمل جراحی

گاهی اوقات لازم است مایع موجود در بورسای ملتهب را با عمل جراحی خارج کرد؛ خارج کردن بورسای ملتهب هم تنها در موارد نادر مورد نیاز است.

سبک زندگی و درمان‌های خانگی

کارهایی که برای کاهش درد ناشی از بورسیت می‌توانید انجام دهید، شامل موارد زیر هستند:

استراحت کنید و بیش‌‌ازحد ناحیه‌ی ملتهب را مورد استفاده قرار ندهید.

در ۴۸ ساعت اول پس از بروز علائم، روی ناحیه‌ی ملتهب یخ بگذارید تا التهاب آن کاهش یابد.

ناحیه‌ی ملتهب را در معرض گرمای خشک یا مرطوب قرار دهید؛ مثلاً از پدهای حرارتی استفاده کنید یا دوش آب گرم بگیرید.

برای کاهش درد و التهاب، از مسکن‌های بدون نسخه، مانند: ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم استفاده کنید. بعضی از این مسکن‌ها را می‌توان روی پوست مالید.

هنگام خوابیدن به پهلو، با قرار دادن یک بالش کوچک در بین زانوهایتان فشار وارد بر آن‌ها را کاهش دهید.

زمان مراجعه به پزشک

در موارد زیر خودتان را به پزشک نشان دهید:

• داشتن دردی که مانع حرکت دادن مفصل می‌شود.
• از دست دادن ناگهانی توانایی حرکت دادن مفصل
• ایجاد تورم، قرمزی، کبودی یا راش بیش‌ازحد در ناحیه‌ی مبتلا
• احساس دردی تیز یا تیرکشنده، به‌خصوص هنگام ورزش کردن یا فشار آوردن به بدن
• تب

پیشگیری از بورسیت

اگرچه تمام انواع بورسیت‌ها قابل پیشگیری نیستند اما می‌توان با اعمال تغییراتی در نحوه‌ی انجام بعضی از فعالیت‌ها، احتمال و وخامت بروز مجدد بورسیت را کاهش داد. برای مثال:

• قرار دادن چیزی زیر زانو. اگر شغل یا تفریح‌تان مستلزم زانوزدن‌های فراوان است، هنگام زانو زدن، چیزی نرم را زیر زانوهایتان قرار دهید.
• بلند کردن اجسام به‌شیوه‌ی صحیح. هنگام بلند کردن یک جسم، زانوهایتان را خم کنید. خم کردن کمر باعث می‌شود فشار مضاعفی بر بورساهای لگن وارد شود.
• استفاده از سبد چرخ‌دار برای حمل بارهای سنگین. حمل اجسام سنگین بر بورساهای شانه فشار وارد می‌کند. به‌جای بلند کردن چنین اجسامی، آن‌ها را توسط سبد چرخ‌دار حمل کنید.
• داشتن استراحت‌های مکرر. هر از چند گاهی فعالیت مکرر خود را متوقف کنید و به استراحت یا فعالیتی دیگر بپردازید.
• رسیدن به وزن مناسب. اضافه‌وزن باعث می‌شود که مفاصل فشار بیشتری تحمل کنند.
• ورزش کردن. تقویت عضلات می‌تواند به محافظت از مفصل آسیب‌دیده کمک کند.
• گرم کردن و انجام حرکات کششی. به‌منظور حفاظت از مفاصل در مقابل آسیب‌دیدگی، قبل از شروع فعالیت‌های شدید، خودتان را گرم کنید و حرکات کششی انجام دهید.