مدیریت بیماری
ترمیم و تعویض دریچه آئورت
قلب چهارحفره و چهار دریچه دارد که جریان خون را در مسیر صحیح قرار می‌دهد. این دریچه‌ها عبارتند از دریچه میترال، دریچه سه گوش (سه لتی)، دریچه ریوی و دریچه‌ی آئورت و دو حفره به نام دهلیز راست و چپ و دو حفره به نام بطن راست و چپ. سرخرگ آئورت در حفره یا بطن چپ قرار دارد که خون کل بدن را ازبطن چپ گرفته و به اندام‌ها می‌برد. سرخرگ ریوی هم در حفره یا بطن راست قراردارد که خون را از قلب به ریه‌ها می‌برد. دریچه آئورت در ابتدای سرخرگ آئورت قرار دارد. دریچه سرخرگ ریوی نیز در ابتدای سرخرگ ریوی است. هرکدام از این دریچه‌ها، لبه‌هایی دارند که در طول هر ضربان قلب، باز و بسته می‌شوند. گاهی دریچه‌ها به درستی باز و بسته نمی‌شوند و جریان خون از قلب به تمام بدن با مشکل مواجه می‌شود.
تعمیر و تعویض دریچه آئورت، یک روش درمانی برای بیماری‌هایی است که دریچه آئورت را تحت تأثیر قرار می‌دهند. هنگامی که دریچه آئورت به درستی کار نکند، باعث می‌شود قلب به سختی کار کند تا خون لازم برای بقیه اندام‌های بدن را فراهم کند. این جراحی، می‌تواند نقص دریچه آئورت را درمان کند و به بازگرداندن جریان طبیعی خون، کاهش علائم، افزایش طول عمر و حفظ فعالیت عضله قلب کمک کند.
دلایل انجام
درمان بیماری‌های دریچه آئورت به وضعیت بیمار و میزان بدترشدن علائم بیماری بستگی دارد. در اغلب موارد، بیماری‌های دریچه آئورت به تنهایی با دارو درمان نمی‌شوند و در نهایت برای کاهش علائم و مشکلاتی مانند نارسایی قلبی، حمله قلبی و سکته مغزی به عمل جراحی نیاز است.
عوارض احتمالی
مشکلات ناشی از تعمیر و تعویض دریچه آئورت با توجه به وضعیت بیمار و نوع جراحی متفاوت است. از جمله این مشکلات عبارتند از:
- خونریزی
- لخته شدن خون
- نامنظم شدن ضربان قلب
- عفونت
- سکته مغزی
آمادگی قبل از مداخله
غذا و داروها:
در موارد زیر با پزشک مشورت شود:
- چه زمانی برای قطع مصرف داروهای قبلی بیمار مناسب است؟
- چه زمانی برای خودداری از خوردن و آشامیدن مناسب است؟
لباس و اقلام شخصی:
حتماً موارد زیر همراه بیمار باشد:
- لیستی از داروهای مصرفی بیمار
- عینک، سمعک و دیگر اقلام مرتبط
- وسایل شخصی مانند شانه، وسایل اصلاح و مسواک
- وسایلی که ممکن‌است در آرامش بیمار مؤثر باشد مانند: دستگاه پخش موسیقی قابل حمل یا کتاب
- قبل از عمل، لنز، زیورآلات، دندان مصنوعی خارج شود.
روش انجام
منظور از ترمیم این است که دریچه اصلاح یا تعمیر می‌شود تا بتواند بهتر کار کند. تعویض هم به این معنی است که دریچه معیوب بیمار برداشته‌شده و به‌جای آن یک دریچه جدید نصب می‌شود. اکثر جراحی‌های مربوط به تعمیر و تعویض دریچه آئورت، بیمار تحت بی‌هوشی عمومی قرار می‌گیرد بنابراین بیمارهیچ دردی احساس نخواهد کرد و در طول عمل جراحی بی‌هوش خواهد بود. برای تمامی جراحی‌های ترمیم یا تعویض دریچه از یک دستگاه قلب و ریه مصنوعی استفاده می‌شود. با کمک این دستگاه، در زمان توقف قلب، خون سرشار از اکسیژن به سراسر بدن پمپاژ می‌شود.
- تعمیر دریچه آئورت:
تعمیر دریچه آئورت معمولاً به شکل عمل باز و با ایجاد برش در استخوان جناغ سینه انجام می‌شود. پزشکان بعد از انجام عمل، استخوان جناغ را به هم متصل می‌کنند تا مانع حرکت آن شوند.
ممکن است نیاز باشد دریچه‌هایی که نمی‌توانند به طور کامل باز یا بسته شوند، با عمل جراحی یا با روش‌های کم خطر مانند بالون زدن که در آن از روشی به نام کاتتریزاسیون قلب استفاده می‌شود، تعمیر شوند. در طول کاتتریزاسیون قلب، بیمار بی‌هوش نمی‌شود و مدت زمان بستری در این روش کمتر از عمل های قلب باز است.
از روش بالون زدن اغلب برای درمان نوزادان و کودکان مبتلا به تنگی دریچه آئورت استفاده می‌شود. با این حال، امکان تنگی مجدد دریچه در بزرگسالان پس از این عمل وجود دارد. بنابراین معمولاً این جراحی در افرادی انجام می‌شود که شرایط وخیمی دارند و یا در انتظار عمل تعویض دریچه هستند.
- تعویض دریچه
در این روش، پزشک دریچه آئورت را برمی‌دارد و آن را با یک دریچه مکانیکی یا ساخته شده از بافت قلب انسان، گاو یا خوک جایگزین می‌کند.
در این روش برای جلوگیری از لخته شدن خون، بیمار باید به طور مداوم داروهای رقیق کننده خون مصرف کند. پزشک در مورد خطرات و مزایای انواع مختلف این جراحی با بیمار صحبت خواهد کرد و به او خواهد گفت که کدام یک از انواع این جراحی برایش مناسب است.
- تعویض دریچه آئورت با عبور کاتتر از رگ
تعویض دریچه آئورت با عبور کاتتر از رگ یکی از انواع جراحی‌های کم خطر برای تعویض دریچه آئورت است.
در این روش، پزشک از طریق یک رگ خونی در پا به قلب دسترسی پیدا می‌کند. یک لوله انعطاف‌پذیر توخالی (کاتتر) از طریق رگ‌های بیمار به دریچه آئورت هدایت می‌شود. هنگامی که کاتتر به درستی قرار داده شد، یک بالون گشادکننده وارد دریچه آئورت می‌شود.
این روش جراحی برای افرادی‌که در معرض خطر ابتلا به عوارض جراحی جایگزینی دریچه آئورت هستند، مناسب است.
نکاتی که لازم است در زمان بستری در بیمارستان رعایت نمایید.
معمولاً پس از عمل، بیمار یک روز تا چند روز را در بخش مراقبت‌های ویژه (آی.سی.یو) بستری می‌ماند. اکسیژن، مایعات، غذا و داروها از طریق تزریق داخل رگ به بیمار داده می‌شود و با کمک لوله‌ای، ادرار را از مثانه بیمار تخلیه می‌کنند (سوند). پس از آن، برای چند روز به بخش منتقل می‌شود. مدت زمان بستری بودن بیمار به شرایط عمومی و روند جراحی بستگی دارد.
در طول مدت اقامت در بیمارستان، پزشک موارد زیر را انجام می‌دهد:
- نظارت بر وجود عفونت در محل برش
- بررسی مداوم فشارخون، تنفس و ضربان قلب
- بررسی منشا درد (در صورت بروز درد)
- توصیه برای افزایش تدریجی فعالیت و انجام تمرینات تنفسی برای بهبودی
نکاتی که لازم است پس از ترخیص از بیمارستان و بازگشت به منزل رعایت نمائید.
- از رژیم غذایی سالم و سرشار از فیبر مانند انواع سبزیجات و میوه‌ها، لبنیات کم چرب، پروتئین‌های گیاهی استفاده کنید و در صورت نیاز با کارشناس تغذیه مشورت کنید.
- از نوشیدنی‌های الکلی اجتناب کنید.
- از استعمال سیگار و مواد مخدر اجتناب کنید.
- انجام ورزش را زیر نظر پزشک در برنامه روزانه‌ی خود قرار دهید.
- از ورزش‌های شدید و فعالیت‌هایی مانند بلند کردن اجسام سنگین اجتناب کنید.
- در صورت تجویز دارو توسط پزشک، داروهایتان را به طور منظم و دقیق مصرف کنید.
- از مصرف خودسرانه‌ی دارو و انواع مکمل‌ها خودداری کنید.
- بدون اطلاع پزشک دوز داروهایتان را تغییر ندهید.
در صورتی که باردار هستید:
- با متخصص زنان به منظور کنترل علائم و کاهش خطرات مشورت کنید.
- آزمایش‌های لازم را به منظور عدم وجود نقص در جنین انجام دهید.
- جلسات ملاقات با پزشکتان را به طور منظم دنبال کنید.
مراجعه به پزشک
- گیجی
- غش
- احساس بی نظمی و تند شدن ضربان قلب
- سرفه ی شدید و طولانی
- خستگی بیش از حد به‌خصوص در هنگام ورزش
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- و یا در هنگام مشاهده‌ی سایر علائم نگران کننده و اورژانسی
