مدیریت بیماری
تومورهای کارسینوئید
تومورهای کارسینوئید یک نوع سرطان با رشد آهسته و کوچک هستند که میتوانند سراسر بدن و نواحی مختلف را درگیر کنند. تومورهای کارسینوئید یکی از زیرمجموعههای تومور به نام تومورهای اعصاب و غدد هستند که معمولاً در دستگاه گوارش (معده، آپاندیس، روده کوچک، روده بزرگ، راست روده) و یا در ریهها دیده میشوند.
تومور کارسینوئید، اغلب تا اواخر این بیماری باعث علائم و نشانهای نمیشود. افزایش تولید و انتشار هورمون باعث علائم و نشانههایی مانند اسهال و گرگرفتگی بدن میشود.
معمولاً درمان تومورهای کارسینوئید شامل جراحی و ممکن است شامل داروها هم شود.
علائم و نشانهها
در برخی موارد، تومور کارسینوئید هیچ علامت یا نشانهای ندارد. هنگامی که این بیماری رخ میدهد، علائم و نشانههایش معمولاً مبهم و بستگی به مکان تومور دارد.
تومور کارسینوئید در ریهها
علائم و نشانههای تومورهای ریه کارسینوئید عبارتند از:
- درد قفسه سینه
- خس خس سینه
- تنگی نفس
- اسهال
- قرمزی یا احساس گرما در صورت و گردن (گرگرفتگی پوست)
- افزایش وزن، به ویژه در اطراف ناحیه میانی و فوقانی پشت
تومور کارسینوئید در دستگاه گوارش
علائم و نشانههای تومور کارسینوئید در دستگاه گوارش عبارتند از:
- درد شکم
- اسهال
- تهوع، استفراغ و ناتوانی در دفع مدفوع به علت انسداد روده (انسداد روده)
- خونریزی از رکتوم (راست روده)
- درد رکتوم (راست روده)
- قرمزی یا احساس گرما در صورت و گردن (گرگرفتگی پوست)
علل شایع
هنوز مشخص نیست چه چیزی باعث تومور کارسینوئید شده است. به طور کلی سرطان هنگامی اتفاق میافتد که یک سلول دچار جهش در DNA میشود. هنگامی که سلولهای سالم به طور طبیعی از بین میروند، جهش به سلول امکان ادامه رشد و تقسیم شدن را میدهد. تجمع سلولها سبب شکلگیری تومور میشود. سلولهای سرطانی به بافتهای سالم اطراف حمله میکنند و به سایر قسمتهای بدن منتشر میشوند.
پزشکان نمیدانند که چه چیزی باعث جهش و منجر شدن به تومور کارسینوئید میشود. اما آنها میدانند که تومور کارسینوئید در سلولهای اعصاب و غدد رشد میکند.
سلولهای اعصاب و غدد در اندامهای مختلف در سراسر بدن یافت میشوند. برخی از هورمونهایی که توسط سلولهای اعصاب و غدد تولید میشوند کورتیزول، هیستامین، انسولین و سروتونین هستند.
عوامل تشدید کننده خطر
عواملی که خطر ابتلا به تومور کارسینوئید را افزایش میدهند، عبارتند از:
- افزایش سن: افراد سالمند نسبت به افراد جوان و یا کودکان بیشتر در معرض خطر ابتلا به تومور کارسینوئید هستند.
- جنسیت: زنان بیشتر از مردان دچار تومور کارسینوئید میشوند.
- سابقه خانوادگی: اگر سابقه خانوادگی در نئوپلازی مولتیپل اندوکرین نوع یک (MEN I) وجود داشته باشد، احتمال شکلگیری تومور کارسینوئید افزایش مییابد.
عوارض احتمالی
سلولهای تومور کارسینوئید میتوانند هورمونها و دیگر مواد شیمیایی ترشح کنند و باعث طیف وسیعی از عوارض شوند، از جمله:
- سندرم کارسینوئید
این سندرم باعث قرمزی و یا احساس گرما در صورت و گردن (گرگرفتگی پوست)، اسهال مزمن و مشکلات تنفسی میشود.
- بیماریهای قلبی کارسینوئید
تومور کارسینوئید ممکناست باعث ترشح هورمون شود که این ترشح میتواند باعث ضخیم شدن دیواره حفرههای قلب، دریچهها و رگهای خونی شود.همین امر میتواند منجر به سوراخ شدن دریچههای قلب و نارسایی قلبی شود و ممکناست نیاز به جراحی دریچه جایگزین باشد. بیماریهای قلبی کارسینوئید معمولاً میتواند با دارو کنترل شوند.
- سندرم کوشینگ
تومور کارسینوئید ریه میتواند بیش از حد هورمون تولید کند که منجر به تولید بیش از حد هورمون کورتیزول میشود.
تشخیص
آزمایشها و روشهای مورد استفاده برای تشخیص تومور کارسینوئید عبارتند از:
- آزمایش خون
اگر فرد تومور کارسینوئید داشته باشد، خون ممکناست حاوی سطح بالایی از هورمونهای ترشح شده توسط تومور کارسینوئید یا محصولات ایجاد شده، باشند.
- آزمایش ادرار
افراد مبتلا به تومور کارسینوئید سطح بالایی از مواد شیمیایی را در ادرار خود دارند.
- آزمایشهای تصویربرداری
آزمایشهای تصویربرداری از جمله سی.تی.اسکن، ام.آر.آی (MRI)، توموگرافی تابش پوزیترون (PET)، اسکن و اشعه ایکس ممکناست به پزشک در تشخیص دقیق مکان تومور کارسینوئید کمک کنند.
- آندوسکوپی فوقانی
در این روش پزشک از یک لوله باریک و انعطاف پذیر به نام اندوسکوپ استفاده می کند تا وجود تومور در مری، معده و روده کوچک را بررسی کند. پزشک این لوله را در دهان بیمار قرار می دهد تا بتواند دستگاه گوارشی او را بررسی کند. به علاوه به فرد دارو داده می شود تا حین انجام این عمل اذیت نشود.
- کولونوسکوپی
پزشک یک لوله باریک و چراغدار در مقعد فرد قرار میدهد تا رکتوم (راست روده) و کولون (روده بزرگ) را بررسی کند. ممکن است که بافتهایی را خارج کند تا علائم سرطان را زیر میکروسکوپ بررسی کند. درست مثل آندوسکوپی، در این روش هم برای این که بیمار درد نداشته باشد به او دارو می دهند.
- کپسول اندوسکوپی
در این روش، فرد یک قرص را میبلعد که این قرص یک دوربین کوچک دارد. این کار به پزشک این امکان را می دهد تا تمام قسمتهای روده کوچک را بررسی کند، جاییکه بسیاری از تومورهای کارسینوئید شروع به رشد کردهاند.
درمان
درمان تومور کارسینوئید به محل، انواع ترشح هورمون تومور بستگی دارد.
- عمل جراحی
اگر تومور کارسینوئید زود تشخیص داده شود، ممکناست با استفاده از عمل جراحی، این تومور به کلی برداشته شود. اگر تومور کارسینوئید در مرحله پیشرفته تشخیص داده شود، ممکناست نتوان به طور کامل آنرا برداشت. در برخی از موارد، ممکناست پزشکان بیشتر تومور را برای کمک به کنترل علائم و نشانهها بردارند.
- داروها
داروهایی که برای درمان سندرم کارسینوئید استفاده عبارتند از:
- داروهای مسدود کننده سلولهای سرطانی از ترشح هورمون
از این داروها برای جلوگیری از ترشح هورمونها استفاده میشود. استفاده از این داروها علائم و نشانههای سندرم کارسینوئید و رشد تومورها را کاهش میدهد.
- داروهای افزایشدهنده سیستم ایمنی بدن
تومور کارسینوئید معمولاً به کبد (متاستاز) سرایت میکند. گزینههای درمانی شامل:
- جراحی کبد
جراحی برای برداشتن بخشی از کبد ممکناست علائم و نشانههای ناشی از تومورهای کبدی را کنترل نماید.
- توقف جریان خون به تومور کبدی
در یک روش به نام آمبولیزاسیون شریان کبدی، پزشک شریان اصلی کبد (شریان کبدی) را مسدود و جریان خون به سلولهای سرطانی که به کبد سرایت کردهاند را متوقف میکند.
- کشتن سلولهای سرطانی با گرما یا سرما
با برداشتن عضوی از بدن توسط رادیوفرکوئنتلی و انتقال حرارت به سلولهای تومور کارسینوئید در کبد باعث مرگ این سلول میشود.
مراجعه به پزشک
اگر هرگونه علائم و نشانههای مداوم که موجب ناراحتی شما میشود را احساس کردید، به پزشک خود مراجعه نمایید.