بسیاری از افراد از درد مچ دست شکایت دارند. این عارضه معمولا به علت رگ به رگ شدگی و یا شکستن بر اثر صدمات ناگهانی ایجاد می‌شود. گاهی این عارضه به دلیل مشکلات طولانی مدت مانند موارد زیر می‌باشد:

• فشار ممتد
• ورم مفصل
• سندرم تونل کارپال

گاهی تشخیص علت دقیق درد مچ دست مشکل است زیرا عوامل بسیاری می‌تواند موجب بروز این مشکل شود. به هر حال تشخیص دقیق برای درمان مناسب ضروری می‌باشد.

علائم و نشانه‌ها

درد مچ دست با توجه به علت آن متفاوت است. مثلا درد ناشی از استئوآرتریت شبیه به دندان درد توصیف می‌شود درحالی که درد سندرم تونل کارپال احساس سوزن سوزن شدن، به خصوص در شب است. تعیین محل دقیق درد مچ دست به تعیین علت درد کمک می‌کند.

علل شایع

مفصل مچ دست ساختار پیچیده‌ای متشکل از 8 استخوان کوچک در دو ردیف دارد که در میان ساعد و دست قرار گرفته‌اند.

گروهی از رباط‌های محکم، دست را به ساعد متصل می‌کنند. تاندون‌ها نیز عضلات را به استخوان‌ها متصل می‌کنند. آسیب رسیدن به هر یک از قسمت‌های مچ دست موجب درد و ناتوانی در حرکت مچ و دست می‌شود.

جراحات و صدمات

• تأثیرات ناگهانی

آسیب مچ دست ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که فرد هنگام زمین خوردن دست خود را به سمت جلو دراز می‌کند. این نحوه از افتادن می‌تواند منجر به رگ به رگ شدگی و کشیدگی و حتی شکستگی استخوان قایقی شود.

اگر عکس برداری با اشعه‌ی ایکس بلافاصله از این قسمت انجام شود ممکن است شکستگی دیده نشود.

• فشار ممتد

هرگونه فعالیتی که شامل حرکات تکراری مچ دست باشد مانند ضربه زدن به توپ تنیس، نوازندگی ویولون و رانندگی طولانی مدت می‌تواند به التهاب بافت اطراف مفاصل و یا شکستگی استرسی در اثر حرکات تکراری منجر شود. همچنین بیماری کوروین باعث درد در پایه‌ی انگشت شست می‌شود.

آرتروز

• استئوآرتریت

این اتفاق زمانی می‌افتد که ورم مفاصل غضروف انتهای استخوان را تخریب کرده باشد. آرتروز مچ دست، غیرعادی است و فقط هنگامی اتفاق می‌افتد که این قسمت قبلا صدمه دیده باشد.

• آرتریت روماتوئید

نوعی اختلال در سیستم ایمنی بدن است که بدن به بافت خود حمله می‌کند. آرتریت روماتوئید معمولا هر دو مچ دست را مبتلا می‌کند.

سایر بیماری‌ها

• سندروم تونل کارپال

این بیماری زمانی اتفاق می‎افتد که فشار بر عصبی که از تونل کارپال مچ دست عبور می‌کند، افزایش می‌یابد.

• کیست گانگلیون

این کیست از بافت نرم تشکیل شده و روی مچ دست دیده می‌شود. کیست گانگلیونی کوچک نسبت به کیست بزرگ، درد بیش‌تری دارد.

• بیماری کین باخ

این اختلال معمولا در نوجوانان اتفاق می‌افتد و ازبین رفتن تدریجی یکی از استخوان‌های کوچک مچ دست است که بر اثر قطع جریان خون به استخوان ایجاد می‌شود.

عوامل تشدید کننده خطر

همه‌ی افراد ممکن است درد مچ دست را تجربه کنند اما در صورت انجام کارهای زیر ممکن است این درد تشدید شود:

• برخی از ورزش‌ها

آسیب‌های مچ دست در بسیاری از ورزش‌ها مانند بولینگ، گلف، ژیمناستیک، اسنوبورد و تنیس شایع است.

• کارهای تکراری

تقریبا هر فعالیتی که در آن از دست و مچ دست زیاد استفاده می‌شود، مانند بافتنی و کوتاه کردن مو، اگر با فشار انجام شود موجب درد مچ دست می‌شود.

• بیماری‌های خاص

بارداری و بیماری‌هایی مانند دیابت، چاقی، آرتریت روماتوئید و نقرس ممکن است خطر ابتلا به سندرم تونل مچ دست را افزایش دهند.

تشخیص

در معاینه‌ی جسمانی، پزشک نکات زیر را در نظر می‌گیرد:

• تورم، تغییر کلی و یا حساسیت به لمس مچ دست
• دامنه‌ی حرکات مچ دست
• بررسی قدرت

در بعضی از موارد، پزشک ممکن است انجام تصویربرداری، آرتروسکوپی و یا آزمایش عصبی را تجویز کند.

تصویربرداری

• عکس برداری با اشعه‌ی ایکس

در این روش شکستگی استخوان و همچنین نشانه‌های آرتروز دیده می‌شوند.

• سی تی اسکن

دستگاه سی تی اسکن یک سری عکس از جهات مختلف گرفته و از ترکیب آن‌ها تصویر مقطعی از استخوان مچ دست و ساختار اطراف آن ارائه می‌دهد.

• ام آر آی (MRI)

از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی برای ایجاد تصاویری از ساختار داخلی مچ دست استفاده می‌شود. این تصویربرداری برای تعیین محل دقیق استخوان‌ها و بافت نرم انجام می‌شود.

• سونوگرافی

انجام روش‌های غیرتهاجمی برای مشاهده‌ی تاندون‌ها، رباط‌ها و کیست‌ها می‌باشد.

آرتروسکوپی

اگر تصویربرداری کمکی به تشخیص نکرد، پزشک آرتروسکوپی را تجویز خواهد کرد که روشی است که در آن با ایجاد یک برش کوچک پوست و قراردادن ابزاری به اندازه‌ی مداد و توسط تابش نور و یک دوربین کوچک تصاویر گرفته شده را بر روی یک مانیتور مشاهده می‌کنند.

آرتروسکوپی در حال حاضر برای بررسی دردهای طولانی مدت مچ دست انجام می‌شود. در برخی از موارد، ممکن است پزشک مشکلات مچ دست را از طریق آرتروسکوپی ترمیم کند.

آزمایش عصب

اگر تشخیص پزشک، تونل کارپال مچ دست باشد، انجام الکترومیوگرام را توصیه خواهد کرد. در این روش با استفاده از یک الکترود و فرستادن سوزنی باریک به عضله، فعالیت الکتریکی عضله را در حال استراحت ثبت می‌کنند.

درمان

درمان این عارضه به نوع بیماری، محل درد و شدت آسیب دیدگی و همچنین سن و سلامت کلی بیمار بستگی دارد.

• دارودرمانی

داروهای ضد درد مانند ایبوپروفن و استامینوفن، ممکن است به کاهش درد مچ دست کمک کند. مسکن‌های قوی‌تر با تجویز پزشک قابل دسترس هستند.

• دیگر درمان‌ها

ممکن است فیزیوتراپیست درمان‌های خاص و تمریناتی برای صدمات مچ دست و مشکلات تاندون توصیه کند. همچنین فیزیوتراپیست، پس از عمل جراحی با توانبخشی به تسریع روند بهبود پس از عمل کمک می‌کند. استفاده از آتل در هنگام شکستگی می‌تواند به جوش خوردن استخوان و نگه داشتن دست در موقعیت مناسب کمک کند.

اگر مچ دست رگ به رگ و یا کشیده شده است، ممکن است تا زمان بهبودی نیاز به پوشیدن آتل برای محافظت از تاندون مجروح یا رباط باشد. استفاده از آتل برای پیشگیری از صدمات بیش از حد ناشی از حرکت‌های تکراری نیز مفید است.

• عمل جراحی

در بعضی از موارد انجام جراحی لازم است:

• هنگامی که استخوان به شدت شکسته شده است.

در این صورت، ممکن است جراح قطعات استخوان را با پروتز فلزی به هم متصل کند.

• سندرم تونل مچ دست

اگر نشانه‌ها شدید باشد، ممکن است نیاز به قطع تونل به منظور کاهش فشار بر روی عصب باشد.

• ترمیم تاندون یا رباط

گاهی اوقات انجام جراحی برای ترمیم تاندون و یا رباط‌های پاره شده ضروری است.

• استفاده از مسکن ها

این عارضه نیاز به درمان پزشکی دارد. استفاده از کمپرس آب سرد در آسیب‌های جزئی مچ دست و بستن دست با باند کشی می‌تواند در کاهش درد و التهاب موثر باشد.

مراجعه به پزشک

هر نوع دردی در این قسمت نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارد. رگ به رگ شدن جزئی با استراحت دادن به دست و استفاده از کمپرس یخ بهبود می‌یابد اما اگر درد و تورم به مدت طولانی ادامه داشته باشد و بدتر شود، باید به پزشک مراجعه کرد.

تأخیر در تشخیص و درمان، موجب کندی روند بهبودی، کاهش دامنه‌ی حرکتی و ناتوانی طولانی مدت خواهد شد.