بیماری ویپل یک عفونت باکتریایی نادر است که اغلب در دستگاه گوارش اتفاق می‌افتد و باعث اختلال در جذب و تجزیه مواد غذایی مانند چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها شده و مانع توانایی بدن در جذب مواد مغذی می‌شود.

بیماری ویپل همچنین ممکن‌است سایر اندام‌ها مانند مغز، قلب، مفاصل و چشم را مبتلا کند. در صورتی‌که درمان مناسب برای این بیماری صورت نگیرد، این بیماری می‌تواند خطرناک باشد. یک دوره درمان با آنتی‌بیوتیک می‌تواند بیماری ویپل را درمان کند.

علائم ونشانه‌ها

علائم و نشانه‌های گوارشی شایع این بیماری ممکن‌است شامل موارد زیر باشد:

• اسهال
• درد شکمی و دردی که پس از خوردن غذا بدتر می‌شود.
• کاهش وزن به علت سوء‌جذب مواد مغذی
• التهال مفاصل به خصوص مفصل مچ پا، زانو و مچ دست
• خستگی
• ضعف
• کم خونی

بیماری ویپل علائمی خاص دیگری دارد که به نسبت سایر موارد، آنچنان رایج نیستند و در همه افراد بروز نمی‌کنند:

• تب
• سرفه
• گره‌های لنفاوی
• تیرگی پوست (هیپرپیگمانتاسیون) در قسمت‌هایی از پوست و جای زخم که در معرض آفتاب قرار می‌گیرند.
• درد قفسه سینه
• بزرگ شدن طحال

علائم و نشانه‌های عصبی ممکن‌است شامل موارد زیر باشد:

• اختلال در راه رفتن
• اختلال بینایی، از جمله عدم کنترل حرکات چشم
• گیجی
• از دست دادن حافظه

علائم بیماری در افراد مبتلا به بیماری ویپل در طی سال‌ها به آرامی گسترش می‌یابند.

در بعضی از موارد، علائمی مانند درد مفاصل و از دست دادن وزن، سال‌ها پیش از علائم گوارشی که منجر به تشخیص بیماری می‌شود، شروع می‌شود.

علل شایع

علت ابتلا به بیماری ویپل در نتیجه عفونت و آلودگی توسط نوعی خاصی از باکتری است. این باکتری ابتدا پوشش مخاطی روده کوچک را مبتلا کرده و باعث تشکیل ضایعات کوچک در دیواره روده می‌شود.

همچنین این باکتری به پرزهای روده آسیب می‌رساند. به مروز زمان این عفونت ممکن‌است به سایر قسمت‌های بدن سرایت کند.

اطلاعات زیادی درباره این باکتری موجود نمی‌باشد. دانشمندان هنوز به درستی نمی‌دانند که این باکتری که در محیط زیست وجود دارد از کجا آمده و چگونه به انسان ها منتقل می‌شود.

ممکن‌است افرادی حامل این باکتری باشند اما به بیماری ویپل متبلا نشوند. بعضی از محققان بر این باورند که افراد مبتلا به این بیماری ممکن‌است به علت نقص ژنتیکی در پاسخ سیستم ایمنی بدن، بیش از سایرین در معرض ابتلا به این بیماری قرار داشته باشند. این بیماری بسیار نادر است

عوامل تشدید کننده خطر

از آن جا که اطلاعات اندکی در مورد باکتری ناقل بیماری ویپل وجود دارد، عوامل تشدید کننده بیماری کاملاً شناخته شده نیست.

بر اساس گزارش‌های موجود، این بیماری بیش‌تر در موارد زیر دیده می‌شود:

• مردان
• افراد 40 تا 60 ساله
• سفیدپوستان شمال امریکا و اروپا
• کشاورزان و سایر افراد که در خارج از منزل کار می‌کنند و با فاضلاب و پساب تماس مکرر دارند.

عوارض احتمالی

پوشش روده کوچک پرزهای ریز و همچون مو دارد که به بدن کمک می‌کنند تا مواد مغذی را جذب کند. بیماری ویپل به پرزها آسیب وارد آورده و مانع جذب مواد غذایی می‌شود.

کمبود مواد غذایی در افراد مبتلا به بیماری ویپل شایع می‌باشد و می‌تواند به خستگی، ضعف، کاهش وزن و درد مفاصل منجر شود. بیماری ویپل یک بیماری بالقوه خطرناک است.

تشخیص

فرآیند تشخیص بیماری ویپل شامل مراحل زیر است:

• معاینه بدنی

معاینه بدنی پس از بروز علائم و نشانه‌های بیماری مانند تیره شدن پوست به‌خصوص در قسمت‌های در معرض نور آفتاب

• نمونه برداری

نمونه‌برداری گام مهمی در تشخیص بیماری ویپل است. نمونه معمولاً از جدار روده کوچک برداشته شده و توسط آندوسکوپی فوقانی انجام می‌شود. در این روش با ارسال یک کاتتر باریک و قابل انعطاف از طریق دهان به گلو، مری و سپس وارد روده کوچک شده و پزشک تمامی قسمت‌های عبور کرده را مشاهده کرده و سپس نمونه‌برداری لازم را انجام می‌دهد. در این روش از قسمت‌های مختلف روده نمونه‌برداری می‌شود.

این بافت‌ها از نظر وجود باکتری‌های بیماری‌زا و آسیب‌های ناشی از آن‌ها بررسی میکروسکوپی می‌شوند. اگر این نمونه‌های کوچک قابل تشخیص نبود، ممکن‌است پزشک نسبت به برداشت گره لنفاوی بزرگ شده و یا انجام آزمایش‌های دیگر اقدام کند.

• آزمایش دی ان ای

انجام آزمایش دی.ان.آی (DNA) به نام واکنش زنجیره‌ای پلیمراز که در بعضی از مراکز درمانی انجام‌پذیر می‌باشد، به تشخیص باکتری ناقل بیماری ویپل از طریق نمونه‌برداری و یا مایع نخاعی کمک می‌کند.

• آزمایش خون

آزمایش خون مانند شمارش کامل خون توسط پزشک تجویز می‌شود. در آزمایش خون مشکلات مربوط به بیماری ویپل از جمله کم‌خونی یا کاهش سلول‌های قرمز خون و پایین آمدن سطح غلظت آلبومین که یکی از پروتئین‌های خون می‌باشد، تشخیص داده می‌شود.

درمان

استفاده از آنتی‌بیوتیک چه به تنهایی و چه به صورت ترکیبی، باکتری‌های عامل عفونت بیماری ویپل را از بین می‌برد.

درمان این بیماری طولانی‌مدت می‌باشد و از بین بردن باکتری در حدود یک تا دو سال به طول می‌انجامد. اما اغلب در هفته اول یا دوم علائم از بین می‌روند. بیش‌تر افرادی که دچار عوارض مغزی و یا سیستم عصبی می‌شوند پس از مصرف یک دوره آنتی‌بیوتیک بهبود پیدا می‌کنند.

پزشک به طور معمول آنتی‌بیوتیکی را تجویز می‌کند که نه تنها به از بین بردن عفونت سیستم گوارش کمک می‌کند بلکه با عبور از سد خونی مغزی که لایه‌ای از بافت اطراف مغز است، باکتری‌هایی را که ممکن‌است وارد مغز و سیستم عصبی مرکزی شده باشند، از بین می‌برد.

ممکن‌است بدن به دلیل استفاده طولانی‌مدت از آنتی‌بیوتیک‌ها نسبت به آن‌ها مقاوم شود. اگر بیماری در طول درمان عود کرد، ممکن‌است پزشک اقدام به تغییر آنتی‌بیوتیک کند.

پس از گذشت یک تا دو هفته از شروع مصرف آنتی‌بیوتیک علائم بهبود پیدا کرده و پس از یک ماه از بین خواهد رفت. پس از انجام آزمایش، پزشک زمان قطع آنتی‌بیوتیک را تعیین می‌کند. عدم بهبود علائم نشان‌دهنده مقاومت بدن به دارو می‌باشد.

پس از درمان موفق، ممکن‌است بیماری ویپل مجدداً عود کند. در این صورت درمان با آنتی بیوتیک تکرار خواهد شد. انجام معاینات پزشکی به طور منظم ضروری می‌باشد.

مصرف مکمل

به دلیل عدم جذب مواد مغذی در ارتباط با بیماری ویپل، مصرف مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی توصیه می‌شود. همچنین بدن بیمار نیاز به ویتامین دی (D)، فولیک اسید، کلسیم، آهن و منیزیم دارد.