در بیماری انگشت ماشه‌ای، یکی از انگشتان در حالت خمیده گیر می‌کند. انگشت ممکن است با صدای تق (مانند کشیدن و آزاد کردن ماشهی تفنگ) خم یا صاف شود.

این حالت زمانی رخ می‌دهد که التهاب سبب تنگ شدن فضای داخل غلاف پوشاننده‌ی تاندون انگشت درگیر شود. اگر انگشت ماشه‌ای شدید باشد ممکن است انگشت در حالت خمیده قفل کند.

افرادی که مشاغل یا سرگرمی‌های آن‌ها نیازمند گرفتن مکرر چیزی در دست است، با احتمال بیش‌تری به این آسیب دچار می‌شوند. همچنین این آسیب در زنان و مبتلایان به دیابت شیوع بیش‌تری دارد. درمان انگشت ماشه‌ای بسته به شدت آن متفاوت است.

علائم و نشانه‌ها

علائم و نشانه‌های انگشت ماشه‌ای می‌تواند از خفیف به شدید پیشرفت کند. این علائم و نشانه‌ها شامل موارد ذیل می‌شوند:

• خشکی انگشت به‌ویژه هنگام صبح
• احساس صدای ترق یا جا افتادن چیزی هنگام حرکت انگشت
• حساسیت به لمس یا وجود برآمدگی در کف دست در قاعده‌ی انگشت درگیر
• گیر کردن یا قفل کردن انگشت در حالت خمیده و صاف شدن ناگهانی آن
• قفل کردن انگشت در حالت خمیده به نحوی که قادر به صاف کردن آن نباشید.

انگشت ماشه‌ای ممکن است در هر کدام از انگشتان دست ایجاد شود. یا بیش از یک انگشت را درگیر کند. همچنین این بیماری می‌تواند به‌طور هم‌زمان در هر دو دست رخ دهد. حالت ماشه‌ای انگشت معمولاً هنگام صبح، محکم گرفتن یک شی در دست یا صاف کردن انگشتان، مشخص‌تر است.

علل شایع

تاندون‌ها طناب‌هایی فیبروزی‌اند که عضله را به استخوان متصل می‌کنند. هر تاندون توسط یک غلاف محافظت‌کننده پوشیده شده‌ است. انگشت ماشه‌ای زمانی رخ می‌دهد که غلافِ تاندون انگشت درگیر، تحریک و ملتهب شود. این التهاب مانع لغزیدن طبیعی تاندون‌ها درون غلاف می‌شود. تحریک طولانی‌مدت غلاف تاندون می‌تواند سبب ایجاد زخم، ضخیم‌شدگی و تشکیل برآمدگی (ندول) در تاندون شود و در نتیجه، حرکت تاندون با اختلال بیش‌تری مواجه می‌گردد.

 عوامل تشدید کننده خطر

از جمله عواملی که احتمال ابتلا به انگشت ماشه‌ای را افزایش می‌دهند، می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:

• در دست گرفتن مکرر اشیا: مشاغل و سرگرمی‌هایی که نیازمند استفاده‌ی مکرر از دست و نگه داشتن طولانی‌مدت اشیا در دست‌اند، احتمال ابتلا به انگشت ماشه‌ای را افزایش می‌دهند.
• برخی از بیماری‌ها: مبتلایان به بیماری دیابت یا آرتریت روماتوئید، با احتمال بیش‌تری به انگشت ماشه‌ای مبتلا می‌شوند.
• جنسیت: انگشت ماشه‌ای در زنان شیوع بیش‌تری دارد.
• جراحی سندروم تونل کارپال: انگشت ماشه‌ای ممکن است یکی از عوارض جراحی سندروم تونل کارپال، به‌ ویژه در طی ۶ ماه اول پس از جراحی باشد.

تشخیص

تشخیص انگشت ماشه‌ای به انجام آزمایش‌های دقیق نیاز ندارد. پزشک بر اساس شرح حال بالینی و معاینه‌ی فیزیکی این بیماری را تشخیص می‌دهد. در حین معاینه‌ی فیزیکی پزشک جهت بررسی نواحی دردناک، نرمی حرکت و شواهد قفل کردن انگشتان، از فرد می‌خواهد دست خود را باز و بسته کند.

پزشک همچنین جهت بررسی وجود داشتن یا نداشتن برجستگی، کف دست را لمس می‌کند. اگر برآمدگی با انگشت ماشه‌ای ارتباط داشته باشد، همراه با انگشت حرکت می‌کند، زیرا این برجستگی، به علت تورم بخشی از تاندون حرکت‌دهنده‌ی انگشت به وجود آمده‌ است.

درما‎ن‌

بسته به شدت و مدت زمان بیماری، درمان انگشت ماشه‌ای تفاوت دارد.

• درمان دارویی

داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن، ممکن است در تسکین درد مؤثر باشند؛ اما احتمال کمی دارد که در کاستن تورمی که غلاف تاندون را محدود کرده یا تاندون را به دام انداخته است، مؤثر واقع شوند.

• فیزیوتراپی

درمان‌های غیرتهاجمی و حمایتی ممکن است شامل موارد ذیل شود:

• استراحت: تا زمان بهبودی نشانه‌ها از فعالیت‌هایی که نیازمند در دست گرفتن مکرر اجسام است یا شامل استفاده‌ی طولانی‌مدت از ماشین‌های دستی ارتعاش‌کننده می‌شود، پرهیز شود. اگر فرد نمی‌تواند از این فعالیت‌ها اجتناب کند، پوشیدن دستکش‌های محافظتی ممکن است قدری از دست او محافظت کند.
• اسپلینت: ممکن است فرد تا ۶ هفته جهت صاف نگه داشتن انگشت درگیر، شب‌ها مجبور به پوشیدن اسپلینت باشد. اسپلینت به تاندون استراحت می‌دهد.

• حرکات کششی: پزشک همچنین ممکن است جهت کمک به حفظ حرکت انگشت، انجام ورزش‌های آرام را توصیه کند.

 جراحی و روش‌های درمانی دیگر

اگر نشانه‌ها شدید باشند یا اگر درمان‌های حمایتی مؤثر واقع نشوند، پزشک ممکن است روش‌های درمانی ذیل را پیشنهاد کند:

• تزریق استروئید: تزریق داروی استروئید در نزدیکی یا داخل غلاف تاندون می‌تواند التهاب را کاهش دهد و به تاندون کمک کند تا دوباره آزادانه حرکت کند.

این روش رایج‌ترین روش درمانی است و اثر آن در بیشتر افراد معمولاً به مدت یک سال یا بیشتر حفظ می‌شود. اما گاهی اوقات به بیش از یک تزریق نیاز است. تزریق استروئید در بیماران دیابتی معمولاً اثر کم‌تری دارد.

• آزادسازی از طریق پوست: پس از بی‌حس کردن کف دست، پزشک سوزن مقاومی را در بافت اطراف تاندون درگیر فرو می‌کند. حرکت دادن سوزن و انگشت به برطرف ساختن محدودیتی که مانع حرکت نرم تاندون می‌شود، کمک می‌کند.

این درمان ممکن است تحت هدایت اولتراسوند انجام شود تا پزشک قادر به دیدن سر سوزن در زیر پوست باشد و از باز کردن غلاف تاندون بدون آسیب رساندن به تاندون یا اعصاب اطراف آن، اطمینان حاصل کند. این فرایند معمولاً در مطب پزشک یا در اتاق عمل مطب پزشک انجام می‌شود.

• جراحی: جراح می‌تواند با ایجاد برش کوچکی در نزدیکی قاعده‌ی انگشت درگیر، بخش تنگ‌شده‌ی غلاف تاندون را ببرد و باز کند. این فرایند معمولاً در اتاق عمل انجام می‌شود.