توده (ندول)‌های تیروئید توده‌های جامد یا پر از مایعات هستند که در تیروئید تشکیل می‌شود. بیش‌تر توده (ندول)‌های تیروئید جدی نیستند و علائمی ایجاد نمی‌کنند. تنها درصد کمی از گره‌های تیروئید سرطانی می‌شوند. اغلب بیمار نمی‌داند که گره‌های تیروئید دارند تا اینکه پزشک در طول معاینه معمول پزشکی آن را کشف می‌کند. با این حال، بعضی از گره‌های تیروئید ممکن است به اندازه کافی بزرگ شوند که قابل مشاهده هستند و یا بلع یا نفس کشیدن را دشوار می‌کنند. گزینه‌های درمانی این وضعیت به نوع توده (ندول) تیروئید بستگی دارد.

علائم و نشانه‌ها

بیش‌تر توده (ندول)‌های تیروئید علائمی ایجاد نمی‌کنند؛ اما گاهی اوقات برخی گره‌ها رشد قابل توجهی پیدا می‌کنند و ممکن است هنگام فشار روی نای و یا مری قابل لمس باشند و باعث تنگی نفس یا مشکل در بلع شوند؛ اما اگر اندازه گره زیاد بزرگ شود، ممکن است منجر به بروز علائم زیر شود:

• درد در گردن
• اختلال بلع
• صدای خشن
• مشکلات تنفسی
• غده تیروئید بزرگ شده، معروف به گواتر

در بعضی موارد توده (ندول)‌های تیروئید، تیروکسین اضافی تولید می‌کنند. تیروکسین اضافی می‌تواند باعث بروز علائم تولید بیش از حد هورمون‌های تیروئید (پرکاری تیروئید) شود. فقط تعداد کمی از گره‌های تیروئید سرطانی می‌شوند؛ اما تعیین سرطانی بودن گره‌ها با ارزیابی علائم امکان‌پذیر نیست. اکثر توده (ندول)‌های سرطانی تیروئید رشد کندی دارند. سرطان‌های تهاجمی تیروئید با توده (ندول)‌هایی که ممکن است سریع رشد کنند به ندرت دیده می‌شود.

علل شایع

چندین بیماری باعث ایجاد گره یا توده (ندول) در غده تیروئید می‌شوند، از جمله:

• رشد بیش از حد بافت طبیعی تیروئید. رشد بیش از حد بافت طبیعی تیروئید که گاهی اوقات به آن آدنوم تیروئید گفته می‌شود و جدی نیست، مگر اینکه اندازه آن باعث بروز علائم شدید شود. برخی از آدنوم‌های تیروئید منجر به پرکاری تیروئید می‌شوند.
• کیست تیروئید. کیست معمولاً غیر سرطانی است، اما گاهی اوقات ممکن است حاوی اجزای جامد سرطانی هم باشد.
• التهاب مزمن تیروئید. بیماری هاشیموتو، یک اختلال تیروئید است که می‌تواند باعث التهاب تیروئید و در نتیجه گره‌های بزرگ شده آن شود. بیماری هاشیموتو اغلب با کم‌کاری تیروئید همراه است.
• گواتر مولتی ندولار. اصطلاح گواتر برای توصیف هرگونه بزرگ شدن غده تیروئید استفاده می‌شود که می‌تواند ناشی از کمبود ید یا اختلال تیروئید باشد. گواتر مولتی توده ندولار حاوی چندین گره مجزا در گواتر است، اما علت آن مشخص نیست.
• سرطان تیروئید. به ندرت دیده می‌شود که توده‌ (ندول)های تیروئیدی سرطانی شوند اما با این حال، توده (ندول)‌ای که بزرگ و سخت باشد یا باعث درد یا ناراحتی شود نگران کننده است. برخی از عوامل مانند سابقه خانوادگی تیروئید یا سایر سرطان‌های غدد درون ریز و داشتن سابقه تماس با اشعه در اثر درمان‌های پزشکی یا از عواقب هسته‌ای خطر ابتلا به سرطان تیروئید را افزایش می‌دهند.
• کمبود ید. کمبود ید در رژیم غذایی گاهی اوقات می‌تواند باعث ابتلا غده تیروئید به توده (ندول)‌های تیروئیدی می‌شود؛ اما کمبود ید در جایی که ید به طور مرتب به نمک سفره و سایر غذاها اضافه می‌شود، نادر است.

عوامل تشدید کننده خطر

برخی از عوامل می‌توانند خطر ابتلا به توده (ندول)‌ها را افزایش دهند، از جمله:

• سن 60 سال یا بالاتر
• سابقه خانوادگی توده (ندول)‌های تیروئید
• سابقه تابش اشعه ایكس روی تیروئید در دوران كودكی
• سابقه بیماری تیروئید پیشین، مانند تیروئیدیت یا بیماری هاشیموتو

توده (ندول)‌های تیروئید در زنان شایع‌تر هستند، اما مواقعی که در مردان رشد می‌کنند، احتمال ابتلا به سرطانی شدن آن‌ها بسیار بیش‌تر است.

عوارض احتمالی

عوارض مرتبط با برخی توده (ندول)‌های تیروئید، عبارتند از:

• مشکل در بلع یا نفس کشیدن. توده (ندول)‌های بزرگ یا گواتر چند لایه می‌توانند در بلع یا نفس کشیدن بیمار اختلال ایجاد کنند.
• پرکاری تیروئید. پرکاری تیروئید می‌تواند منجر به کاهش وزن، ضعف عضلات، عدم تحمل گرما و اضطراب یا تحریک پذیری شود. از عوارض جدی پرکاری تیروئید می‌توان به ضربان قلب نامنظم، ضعف استخوان‌ها و بحران تیروتوکسیک (تیروئید سمی)، شدت بخشیدن به علائم اشاره کرد که به درمان فوری پزشکی نیاز دارد.
• مشکلات مربوط به عمل جراحی توده (ندول) تیروئید. اگر پزشک عمل جراحی را برای برداشتن گره توصیه کند، ممکن است بیمار به صورت مادام العمر به هورمون درمانی نیاز داشته باشد.

تشخیص

در ارزیابی یک توده یا ندول در گردن، یکی از اهداف اصلی پزشک رد احتمال سرطان است؛ اما پزشک برای بررسی عملکرد غده تیروئید می‌تواند آزمایشات زیر را تجویز کند:

معاینه بدنی

پزشک به احتمال زیاد برای معاینه، وضعیت بلع بیمار را بررسی می‌کند زیرا گره‌ها در غده تیروئید معمولاً هنگام بلع حرکت می‌کند. پزشک همچنین علائم و نشانه‌های پرکاری تیروئید مانند لرزش و ضربان قلب سریع یا نامنظم بیمار و علائم کم‌کاری تیروئید مانند ضربان قلب آهسته، خشکی پوست و ورم صورت را بررسی می‌کند.

تست عملکرد تیروئید

آزمایشاتی که سطح هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) و هورمون‌های تولید شده توسط غده تیروئید را اندازه‌گیری می‌کند می‌تواند پرکاری یا کم‌کاری تیروئید را نشان دهند.

سونوگرافی

این تکنیک تصویربرداری از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تولید تصاویری از غده تیروئید استفاده می‌کند. سونوگرافی تیروئید بهترین اطلاعات را در مورد شکل و ساختار توده (ندول)‌ها ارائه می‌دهد. پزشکان ممکن است از آن برای تمایز کیست از گره‌های جامد و یا به عنوان راهنما در انجام بیوپسی آسپیراسیون سوزن ریز استفاده کنند.

بیوپسی (نمونه بردای) آسپیراسیون سوزن ریز

پزشک معمولاً برای تایید و یا رد سرطان بودن توده (ندول)‌ها از آن‌ها نمونه برداری می‌کند. در طول نمونه برداری، پزشک یک سوزن بسیار نازک را در توده (ندول) وارد کرده و نمونه‌ای از سلول‌ها را خارج می‌کند. این عمل معمولاً در مطب پزشک انجام می‌شود و حدوداً 20 دقیقه طول می‌کشد و عوارض کمی دارد. اغلب، پزشک از سونوگرافی برای راهنمایی در قرار دادن سوزن استفاده می‌کند. سپس پزشک نمونه‌ها را به آزمایشگاه می‌فرستد تا در زیر میکروسکوپ آنالیز شود.

اسکن تیروئید

اسکن تیروئید برای ارزیابی توده (ندول)‌های تیروئید کاربرد دارد. در طی این روش، ایزوتوپ ید رادیواکتیو به داخل رگ در بازو بیمار تزریق می‌شود. سپس بیمار روی یک میز قرار می‌گیرد. ‌توده (ندول)‌هایی که هورمون تیروئید اضافی ایجاد می‌کنند (به نام گره‌های داغ) در اسکن ظاهر می‌شوند زیرا ایزوتوپ بیش‌تری مصرف می‌کنند. توده (ندول)‌های گرم تقریباً همیشه غیر سرطانی هستند. در بعضی موارد، توده (ندول)‌هایی که کم‌تر ایزوتوپ را به خود (گره‌های سرد) می‌گیرند، سرطانی هستند. با این حال، اسکن تیروئید نمی‌تواند توده (ندول)‌های سرطانی و سرطان‌زا را یکدیگر تشخیص دهد.

درمان

درمان این بیماری به نوع توده (ندول) تیروئید بستگی دارد.

درمان توده (ندول)‌های خوش‌خیم

گزینه‌های درمانی برای توده (ندول)‌های خوش‌خیم، عبارتند از:

انتظار درمانی.  در شرایطی که توده (ندول)‌ها غیر سرطانی باشند، پزشک ممکن است به بیمار توصیه کند تا منتظر بماند و روند رشد آن ها را تحت کنترل داشته باشد و معاینه بدنی و تست عملکرد تیروئید در فواصل منظم را پیگیری کند. در شرایطی که گره خوش‌خیم تیروئید بدون تغییر باقی بماند، ممکن است بیمار هرگز به درمان نیاز نداشته باشد، اما در شرایط رشد توده (ندول)‌ها پزشک می‌تواند بیوپسی دیگری انجام دهد.

هورمون درمانی تیروئید. اگر آزمایش عملکرد تیروئید نشان دهد که غده به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی‌کند، پزشک ممکن است هورمون درمانی را توصیه کند.

عمل جراحی.  رشد زیاد توده (ندول)‌های غیر سرطانی ممکن است نفس کشیدن یا بلعیدن را مختل کند که در این شرایط بیمار به عمل جراحی نیاز دارد. پزشکان ممکن است برای افرادی که دارای گواترهای بزرگ هستند، به ویژه هنگامی که گواترها مجاری هوایی، مری یا رگ‌های خونی را مسدود کنند جراحی را در نظر بگیرد. توده (ندول)‌هایی که مشکوک هستند نیز به جراحی نیاز دارند.

درمان توده (ندول)‌هایی که باعث پرکاری تیروئید می‌شوند

اگر یک توده (ندول) تیروئید در حال تولید هورمون‌های تیروئید و افزایش سطح بالای آن‌ها باشد پزشک ممکن است راهکارهایی را برای پرکاری تیروئید توصیه کند، از جمله:

ید رادیواکتیو. پزشکان از ید رادیواکتیو برای درمان پرکاری تیروئید استفاده می‌کنند که ید رادیواکتیو توسط غده تیروئید به عنوان کپسول یا به صورت مایع، جذب می‌شود. جذب ید منجر به کوچک شدن توده (ندول)‌ها و تسکین علائم پرکاری تیروئید معمولاً در طی دو تا سه ماه می‌شود.

داروهای ضد تیروئید. در برخی موارد، پزشک ممکن است داروی ضد تیروئید را برای کاهش علائم پرکاری تیروئید توصیه کند. درمان به طور کلی طولانی مدت است و می‌تواند عوارض جانبی جدی بر روی کبد بیمار داشته باشد.

عمل جراحی. اگر درمان با ید رادیواکتیو یا داروهای ضد تیروئید گزینه مناسبی نباشد، ممکن است بیمار نیاز به جراحی برای از بین بردن گره بیش فعال تیروئید داشته باشد.

درمان توده (ندول)‌های سرطانی

توده (ندول)‌های سرطانی معمولاً نیاز به جراحی دارند و گزینه‌های درمانی آن‌ها، عبارتند از:

• پیگیری و مشاهده. سرطان‌های بسیار کوچک خطر زیادی برای رشد ندارد، بنابراین پزشک ممکن است بیمار را تحت‌نظر گرفته و به صورت دوره‌ای، سونوگرافی و انجام آزمایش خون را توصیه کند.
• عمل جراحی. توده (ندول)‌های سرطانی نیاز به جراحی دارند. در جراحی‌های گذشته، اکثر بافت‌های تیروئید (تیروئیدکتومی) بیمار در هنگام عمل برداشته می‌شود. با این حال، امروزه جراحی برای از بین بردن تنها نیمی از تیروئید و برای برخی توده (ندول)‌های سرطانی انجام می‌گیرد. خطرات جراحی تیروئید شامل آسیب به عصبی است که طناب صوتی را کنترل می‌کند و به غدد پاراتیروئید آسیب می‌رساند. بیماران پس از یک عمل جراحی تیروئید، برای تأمین هورمون تیروئید به بدن به درمان مادام العمر با لووتیروکسین نیاز دارند. متخصص تیروئید می‌تواند دوز مصرفی دارو را تعیین کند زیرا ممکن است بیمار برای مدیریت خطر ابتلا به سرطان به تعویض دارو نیاز داشته باشد.
• فرسایش الکل. گزینه دیگر برای مدیریت برخی گره‌های سرطانی خاص، فرسایش الکل است. این روش شامل تزریق مقدار کمی الکل در گره تیروئید سرطانی برای از بین بردن آن‌ها است. این روش درمانی نیاز به جلسات درمانی متعدد دارد.