مدیریت بیماری
عمل جراحی افتادگی رکتوم (عمل جراحی پرولاپس رکتوم)
عمل جراحی افتادگی رکتوم (پرولاپس رکتوم)، برای ترمیم افتادگی راست روده (رکتوم) می‌باشد. از این عمل زمانی استفاده می‌شود که قسمت انتهایی روده‌ی بزرگ یا راست روده (رکتوم) تحت فشار و کشیدگی قرار بگیرد و از مقعد خارج شود. رکتوم در این عمل جراحی در جای خود قرار می‌گیرد.
دلایل انجام
عمل جراحی افتادگی رکتوم در افرادی انجام می‌گیرد که از مشکلات طولانی‌مدت افتادگی رکتوم مانند نشت مدفوع از مقعد، بی‌اختیاری مدفوع یا انسداد روده رنج می‌برند. این بیماری در زنان سالخورده شایع‌تر است.
آمادگی قبل از مداخله
برای آمادگی عمل جراحی افتادگی رکتوم، کارهای زیر را انجام گیرد:
- قبل از عمل جراحی با استفاده از صابون مخصوص محل عمل باید تمیز شود.
- درصورتی‌که از داروهای خاصی استفاده می‌شود، طبق دستور پزشک مصرف داروها متوقف شود.
- بیمار پس از عمل جراحی، ممکن‌است یک روز یا بیشتر در بیمارستان بستری شود. بنابراین به‌منظور راحتی در بیمارستان، وسایل شخصی مانند مسواک، شانه یا وسایل اصلاح و همچنین لباس‌های راحتی و وسایل سرگرمی را همراه خود داشته باشد.
عوارض احتمالی
جراحی افتادگی رکتوم خطرات زیادی به دنبال دارد. این خطرات با توجه به روش جراحی، متفاوت هستند. به‌طور کلی، خطرات جراحی افتادگی رکتوم عبارتند از:
- خونریزی
- بسته شدن روده
- آسیب به اندام‌ها واعصاب اطراف مقعد
- عفونت
- تنگ شدن سوراخ مقعد
- فیستول مقعدی (ایجاد یک مجرای کوچک بین مقعد و یک قسمت دیگر در نزدیکی مقعد)
- یبوست و یا تشدید آن
عود مجدد بیماری
روش انجام
- عمل جراحی افتادگی رکتوم از راه شکم
جراح در این روش جراح برشی را روی شکم ایجاد کرده و رکتوم را به جای خود می‌کشد (عمل جراحی باز). سپس با استفاده از بخیه یا یک زنجیر مصنوعی به نام مش، رکتوم را به عقب لگن متصل می‌کند. درصورت وجود یبوست شدید، پزشک جراح بخشی از روده‌ی بزرگ را هم خارج می‌کند.
- عمل جراحی افتادگی رکتوم به روش لاپاروسکوپی
این روش هم از روی شکم و با ایجاد سوراخ‌های کوچکی انجام می‌شود. پزشک جراح یک لوله دوربین‌دار کوچک و وسایل جراحی را از طریق این سوراخ‌ها وارد شکم می‌کند و عمل جراحی را انجام می‌دهد.
- عمل جراحی افتادگی رکتوم از طریق مقعد
جراح در این روش، رکتوم را از طریق مقعد سر جای خودش می‌کشد و بخشی از رکتوم و سیگموئید (قسمتی از روده بزرگ) را خارج کرده و سپس باقی‌مانده‌ی رکتوم را به روده‌ی بزرگ متصل می‌کند. این جراحی ترمیمی بیشتر در افرادی استفاده می‌شود که خطر عمل جراحی باز یا لاپاروسکوپی برای آن‌ها زیاد است.
اگر فرد دچار افتادگی رکتوم باشد و بیماری خاصی مانند افتادگی واژن یا افتادگی اندام‌های لگنی هم داشته‌باشد، ممکن‌است هر دو عمل ترمیمی در طول یک عمل انجام گیرد.
نتایج قابل انتظار
در اکثر افرادی که تحت این عمل جراحی قرار می‌گیرند، علائم بیماری بهبود یافته و بی‌اختیاری مدفوع و یبوست رفع می‌شود. با وجود این، در برخی موارد، یبوست ممکن‌است بدتر شده و یا مشکلی ایجاد شود که پیش از جراحی وجود نداشته است. در صورت بروز این مشکلات با پزشک خود تماس بگیرید.
پس از عمل
پس از عمل جراحی بیمار در اتاق ریکاوری (اتاق بهبودی) بیمارستان بستری می‌شود تاعلائم حیاتی او کنترل شود (مانند کنترل درجه حرارت، فشارخون، تعداد تنفس وضربان قلب) و همچنین بیمار ازنظر وجود خونریزی ناحیه عمل و دیگر مشکلات عمل جراحی تحت نظر قرار می‌گیرد. درصورتی‌که هیچ مشکل خاصی وجود نداشته باشد بیمار از اتاق بهبودی به بخش منتقل می‌شود. زمان اقامت بیمار در بیمارستان به نوع جراحی بستگی دارد.
نکاتی که لازم است پس از ترخیص از بیمارستان و بازگشت به منزل رعایت نمائید.
- در روزهای اول بعد از عمل از مصرف مواد غذایی نفاخ پرهیز کرده و رژیم غذایی حاوی پروتئین (گوشت) و ویتامینC (پرتقال، لیمو شیرین، گوجه فرنگی و…) مصرف کنید.
- جهت پیشگیری از یبوست بعد از عمل از سبزیجات، میوه، سالاد، روغن زیتون، برگه آلو، انجیر خیس شده، کمپوت هلو، گلابی، زرد آلو، سوپ و غیره در وعده های غذایی استفاده کنید.
- پس از 2 الی 4 هفته با نظر پزشک معالج می توانید فعالیت عادی خود را شروع کنید.
- از کارهای سنگین مانند بلند کردن اشیاء سنگین، ایستادن به مدت طولانی و تمرینات ورزشی خشن طی 6 هفته اول بعد از عمل خودداری کنید.
ورزش ناحیه میان دو راه که به صورت زیر است را باید در منزل انجام دهید.
- در هر وضعیت (نشسته، ایستاده، خوابیده) عضلات بین مجرای ادرار و مقعد را منقبض و به سمت داخل بکشید و در این حالت30 ثانیه بمانید، سپس خود را شل کنید. این ورزش را 20-10 بار در روز انجام دهید. برای اینکه اثرات ورزش را ببینید این تمرین را 12-6 هفته انجام دهید.
- پس از ترخیص از بیمارستان می‌توانید حمام کنید.
- بخیه‌ها 2-1 هفته طول می‌کشد تا خوب ترمیم شوند.
- در مورد روش پیشگیری از بارداری و شروع فعالیت‌های جنسی خود حتماً با پزشک مشورت کنید.
- لباس زیر روزانه تعویض شود و از لباس‌های زیر نخی استفاده شود و از پوشیدن لباس‌های حاوی الیاف مصنوعی و جوراب شلوارهای تنگ و پلاستیکی خودداری شود.
- جهت پیشگیری از عفونت و فشار بر روی بخیه ها مراقبت از ناحیه عمل و رعایت بهداشت شخصی ضروری است.
- با نظر پزشک جهت ضد عفونی محل بخیه ها، 2 بار در یک لگن تمیز متوسط تا نیمه آب ولرم ریخته و 3پیمانه با درب ظرف بتادین (به رنگ چای کمرنگ) در لگن بریزید و روزی 3-2 بار و هر بار 15 دقیقه در لگن بنشینید.
- محل عمل تمیز و خشک باشد و برای خشک نمودن محل عمل می‌توان از سشوار با فاصله 15سانتیمتری استفاده نمود.
- جهت تسکین درد از داروی مسکن تجویز شده طبق دستور پزشک استفاده کنید.
- داروهای تجویز شده توسط پزشک (مانند آنتی‌بیوتیک در ساعات معین) را طبق دستور و تا اتمام کامل مصرف کنید.
- در زمانی که پزشک برای شما مشخص کرده معمولاً 10-7 روز بعد از عمل جهت کنترل محل بخیه به پزشک مراجعه کنید.
مراجعه به پزشک
- در صورت درد ناگهانی، افزایش درد و یا خونریزی
- در صورتی که نمی توانید ادرار کنید، باز کردن شیر آب و دیدن و شنیدن صدای آب یا نوشیدن مایعات در برقراری ادرار کمک می کند و اگر بیش از 12ساعت قطع ادرار داشتید (به اورژانس مراجعه کنید).
- سایر موارد نگران کننده و یا اورژانسی
