مدیریت بیماری
بیوپسی (نمونه برداری) پروستات
بیوپسی (نمونه برداری) پروستات روشی به منظور برداشتن نمونه از بافت مشکوک در پروستات است. پروستات غده‌ای کوچک شبیه گردو در زیر مثانه مردان است. این غده مایعی را تولید کرده که مسئول تغذیه و انتقالات اسپرم است.
در طول بیوپسی پروستات، که بیوپسی سوزن هسته‌ای هم نامیده می‌شود، سوزنی مناسب برای جمع‌آوری نمونه از غده پروستات استفاده می‌شود. بیوپسی پروستات توسط ارولوژیست (پزشکی که متخصص مجاری ادرار و ارگان‌های جنسی مردان است) انجام می‌شود.
اگر نتایج اولیه و آزمایشاتی مانند آنتی ژن خاص پروستات (PSA) ، آزمایش خون یا آزمایش رکتوم نشان دهنده احتمال سرطان پروستات باشد، ارولوژیست ممکن است پیشنهاد کند که بیوپسی پروستات انجام شود.
دلایل انجام
بیوپسی پروستات جهت تشخیص سرطان پروستات انجام می‌شود. پزشک شما ممکن است بیوپسی پروستات را پیشنهاد کند چنانچه:
- نتایج آنتی‌ژن خاص پروستات (PSA) بالاتر از حد طبیعی برای سن شما باشد.
- پزشک برجستگی یا سایر علائم غیرطبیعی را حین معاینه رکتوم (راست روده) پیدا کند.
- بیوپسی قبلی شما طبیعی باشد اما سطحPSA همچنان بالا باشد.
- بیوپسی قبلی سلول‌های غیرطبیعی اما غیرسرطانی را نشان داده باشد.
عوارض احتمالی
خطرات احتمالی که به دنبال پیوسی پروستات ممکن است ایجاد شوند، عبارتند از:
- عفونت
بیش‌ترین خطر احتمالی به دنبال بیوپسی عفونت است. تعداد اندکی از مردانی که به علت بیوپسی دچار عفونت مجاری ادرار یا پروستات می‌شوند نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک دارند.
- خونریزی از محل بیوپسی
خونریزی از رکتوم (راست روده) بعد از بیوپسی شایع است. تا زمانی که پزشک شما موافقت نکرده است از داروهای منعقدکننده خون بعد از بیوپسی استفاده نکنید.
- خون در مایع منی
بعد از بیوپسی باید توجه شود مایع منی ممکن است قرمز یا قهوه‌ای مایل به قرمز باشد. اما جای نگرانی نیست. خون در مایع منی ممکن است تا چند هفته بعد از بیوپسی وجود داشته باشد.
- مشکل در دفع ادرار
در برخی مردان بیوپسی می‌تواند باعث مشکلاتی در مسیر عبور ادرار پس از انجام آزمایش شود. در تعداد بسیار اندکی کاتتر موقت (سوند) ادرار باید گذاشته شود.
آمادگی پیش از مداخله
جهت آماده شدن برای بیوپسی پروستات، پزشک ممکن است:
- مصرف داروهایی را که باعث افزایش خطر خونریزی می‌شوند همچون وارفارین، آسپیرین، ایبوپروفن و بعضی از مکمل‌های گیاهی چند روز قبل از بیوپسی را قطع کند.
- انجام تنقیه پاک کننده در منزل قبل از بیوپسی را پیشنهاد کند.
- مصرف آنتی‌بیوتیک را 30 تا 60 دقیقه قبل از بیوپسی برای کمک به جلوگیری از عفونت تجویز کند.
روش انجام
نمونه ها می‌توانند به روش‌های گوناگونی جمع‌آوری شوند. بیوپسی پروستات ممکن است شامل:
- عبور سوزن از دیواره مقعد
این روش به عنوان بیوپسی ترانس رکتال نامیده می‌شود و رایج‌ترین روش بیوپسی پروستات است. در این روش پزشک از شما می‌خواهد تا به پهلو دراز بکشید و زانوان را به سمت سینه ببرید. در برخی موارد ممکن است از شما بخواهند به روی شکم دراز بکشید.
پس از تمیز کردن محل مورد نظر و مالیدن ژل، پزشک یک میله باریک را به آهستگی به داخل رکتوم وارد خواهد کرد. این وسیله برای گرفتن عکس از پروستات با استفاده از امواج صوتی به کار گرفته می‌شود. پزشک از این تصاویر برای شناسایی محلی که نیاز به بی‌حسی از طریق تزریق ماده بی‌هوشی دارد، استفاده می‌کند. همچنین تصاویر برای هدایت سوزن بیوپسی به قسمت مورد نظر کاربرد دارند.
در اکثر موارد تزریق ماده بی‌حس کننده برای کاهش احساس درد و ناراحتی ناشی از بیوپسی انجام می‌شود.
زمانی که بیوپسی در وضعیت خاص خود قرار گرفت پزشک قسمت‌های باریک و استوانه‌ای از بافت را به وسیله سوزن توخالی نمونه‌برداری می‌کند. این مرحله بسیار کوتاه بوده و احساس ناراحتی در هر بار نمونه‌برداری با سوزن ایجاد می‌شود. پزشک ممکن است از یک بافت هدف مشکوک یا از قسمت‌های مختلف پروستات بیوپسی انجام دهد. بیش‌تر اوقات پزشکان 10 تا 12 نمونه بافتی جمع‌آوری می‌کنند. کل انجام این مرحله حدود 10 دقیقه طول می‌کشد.
- جمع‌آوری نمونه بافت از سر آلت تناسلی
این روش بیوپسی ترانس یورترال نامیده می‌شود. لوله بلند و باریکی مجهز به دوربین از طریق پیشابراه از سر آلت برای دستیابی به پروستات فرستاده می‌شود.
- وارد کردن سوزن در فاصله‌ای از پوست بین مقعد و کیسه بیضه
این روش از بیوپسی شامل ایجاد یک بریدگی در فاصله‌ای از مقعد و کیسه بیضه است. پزشک سوزن بیوپسی را به داخل بریدگی فرو کرده و نمونه بافتی را خارج می‌کند.
نتایج قابل انتظار
بعد از عمل بیوپسی احتمالاً نیاز به دریافت آنتی‌بیوتیک به مدت چند روز داشته باشید. ممکن است کمی احساس درد، خونریزی خفیفی از رکتوم، خون در ادرار یا مدفوع برای چندین روز داشته باشید. همچنین ممکن است مایع منی به مدت چند هفته به رنگ قرمز یا قهوه‌ای مایل به قرمز شود که به دلیل مقدار کمی خون در مایع منی است.
با پزشک خود تماس بگیرید در صورت وجود:
• خونریزی طولانی مدت یا شدید
• دردی که شدت پیدا کند
• آماس در نزدیکی محل بیوپسی
• سختی در دفع ادرار
در موارد بسیار اندکی بیوپسی پروستات می‌تواند منجر به عفونت شود. اگر یکی از علائم را عفونت داشتید با پزشکتان تماس بگیرید. علائم و نشانه‌های عفونت شامل موارد زیر هستند:
• تب
• درد هنگام دفع ادرار
• ترشحات از آلت تناسلی
پاتولوژیست (پزشکی که تخصص تشخیص سرطان و سایر ناهنجاری‌های بافتی را دارد) نمونه‌های بیوپسی پروستات را ارزیابی خواهد کرد. پاتولوژیست می‌تواند بگوید بافت خارج شده سرطانی شده است و اگر سرطان وجود دارد تخمین بزند تا چه حد تهاجمی است. پاتولوژیست مجموع یافته‌های آزمایشگاهی را در گزارش پاتولوژی به پزشک ارائه می‌دهد و پزشک نتایج را به شما توضیح خواهد داد.
