مدیریت بیماری
خونریزی بعد از زایمان
خونریزی بعد از زایمان امری طبیعی است. خانم‌ها اغلب در حدود 5/0 لیتر خون در حین زایمان طبیعی از دست می‌دهند که این مقدار در زایمان سزارین به 2 برابر می‌رسد. چنانچه خونریزی بیش از این مقادیر باشد غیر طبیعی است. دو نوع خونریزی بعد از زایمان وجود دارد:
- خونریزی زودرس بعد از زایمان: به خونریزی بیش از 500 سی سی در 24 ساعت اول بعد از زایمان گفته می‌شود.
- خونریزی دیررس بعد از زایمان: به خونریزی پس از 24 ساعت اول بعد از زایمان گفته می‌شود.
علل شایع
علل خونریزی زودرس عبارتند از:
- خوب جمع نشدن رحم و شلی آن: رحم برای جلوگیری از خونریزی، حالت انقباض به خود می‌گیرد. با فشرده شدن رحم، رگ‌های خونی که بر اثر جدا شدن جفت پاره شده بودند تحت فشار قرار می‌گیرند و بسته می‌شوند و بدین ترتیب خونریزی مهار می‌شود.
- آسیب‌های مامایی: پارگی‌ها نیز می‌توانند علت خونریزی غیر طبیعی پس از زایمان باشند.
علل خونریزی دیررس عبارتند از:
- باقی ماندن بقایای جفت: جفت به طور کامل از رحم جدا نشده و تکه ای از آن به صورت چسبیده به دیواره داخلی رحم باقی مانده باشد. اگر ظرف یکی دو هفته اول بعد از زایمان، این توده از رحم کنده شود، منجر به خونریزی تند و سریعی می‌گردد.
- جمع نشدن محل جفت
- عفونت رحم
عوارض احتمالی
به دنبال خونریزی بعد از زایمان، عوارضی نیز در بیماران ممکن است بروز نماید که عبارتند از:
- ضعف و بی‌حالی
- ایجاد کم خونی
- شوک
تشخیص
در افرادی که دچار خونریزی بعد از زایمان می‌شوند، پزشک اقدامات تشخیصی زیر را انجام می‌دهد:
- سونوگرافی
- معاینه و گرفتن شرح حال توسط پزشک
درمان
پزشک معالج در بیمارانی که دچار خونریزی بعد از زایمان می‌شوند، اقدامات درمانی زیر را انجام می‌دهند:
- در صورتی که خونریزی به علت پارگی دهانه رحم و واژن ایجاد شده باشد، پزشک آن را مجددا ترمیم می‌کند.
- در صورتی که بقایای جفت در رحم باقی مانده باشد، کورتاژ جهت تخلیه و پاکسازی رحم انجام می‌گیرد.
- در صورتی که پزشک پس از معاینه تشخیص دهد که روند جمع شدن رحم به کندی صورت می‌گیرد، به صورت سرپایی یا بستری داروهای منقبض کننده رحم را برای شما تجویز خواهد کرد.
در صورت بستری شدن در بیمارستان نکات زیر را رعایت نمائید:
- از بلند شدن ناگهانی و خارج شدن از تخت بدون هماهنگی با پرستار و همراهان خودداری کنید.
- جهت خارج شدن ابتدا لبه تخت نشسته و در صورت نداشتن سرگیجه می‌توانید با کمک همراه یا پرستار خود از تخت خارج شوید.
- در صورتی که خونریزی به علت پارگی دهانه رحم و واژن ایجاد شده باشد پزشک آن را مجددا ترمیم می‌کند.
- در صورتی که بقایای جفت در رحم باقی مانده باشد، کورتاژ جهت تخلیه و پاکسازی رحم انجام می‌گیرد.
- در صورتی كه پزشك پس از معاينه تشخيص دهد كه روند جمع شدن رحم به كندي صورت می‌گيرد، به صورت سرپايی يا بستري داروهای منقبض‌كننده رحم را برای شما تجويز خواهد كرد.
- از دستکاری سرم ها و اتصالات خود اجتناب نمایید.
- ممکن است به شما خون وصل گردد. در صورتی که در زمان تزریق خون تنگی نفس، سرگیجه و کهیر و دانههای قرمز مشاهده نمودید به پرستار خود اطلاع دهید.
- در صورتی که خونریزی شما بعد از زایمان زیاد و غیر قابل کنترل است و یا سرگیجه دارید به پرستار یا پزشک خود اطلاع دهید.
نکاتی که لازم است پس از ترخیص از بیمارستان و بازگشت به منزل رعایت نمائید.
- از انجام ورزش‌های سبک و سنگین خودداری کنید.
- از برقراری رابطۀ جنسی تا زمانی که پزشک اجازه نداده است خودداری کنید.
- از بلند کردن اجسام سنگین و ایستادن طولانی خودداری کنید.
- سعی کنید از رژیم غذایی مقوی حاوی پروتئین مانند گوشت، مرغ و انواع ویتامین‌ها استفاده کنید.
- از مصرف غذاهای نفاخ اجتناب کنید.
- جهت جلوگیری از یبوست، رژیم غذایی پرفیبر مانند میوه و سبزیجات و مایعات مصرف کنید.
- احساس شكست و اندوه و احساس گناه ممكن است وجود داشته باشد. در صورت تداوم این احساسات، حمایت روانی لازم خواهد بود در صورت تشدید علائم فوق با یک روانپزشک مشاوره کنید.
- از مصرف هرگونه دارو بدون توصیه پزشك خودداری كنید.
- فردی را بیابید تا در انجام امور شخصی و منزل شما را یاری کند.
- از فشارهای روانی و استرس خودداری کنید، آرام باشید، استرس شرایط سقط را بدتر می‌کند.
در صورت مشاهده موارد زیر به بیمارستان و یا پزشک مراجعه کنید
- تشدید خونریزی و انقباضات رحمی در طی تهدید به سقط یا دفع بافت جنینی پس از استراحت
- بروز عفونت در طی بارداری یا بروز تب و لرز در طی تهدید به سقط یا در پی سقط یا خونریزی (غیر از خونریزی مهبلی) یا كبود شدگی پس از سقط
- سایر موارد نگران‌کننده و یا اورژانسی
