کندگی جفت، یک عارضه شایع و در عین حال جدی در طول دوران بارداری است. جفت در دوران بارداری در رحم ایجاد می‌شود. به دیواره رحم متصل شده و مواد مغذی و اکسیژن را برای جنین تأمین می‌کند. کندگی جفت زمانی اتفاق می‌افتد که جفت قبل از زایمان، به طور جزئی یا کامل از دیواره داخلی رحم جدا شده و باعث کاهش یا انسداد اکسیژن و مواد مغذی به جنین و خونریزی شدید در مادر می‌شود.

قطع جفت اغلب به طور ناگهانی اتفاق می‌افتد و در صورت عدم درمان، جان مادر و نوزاد را به خطر می‌اندازد. جنین اکسیژن و مواد مغذی کمتری دریافت می‌کند. برخی از نوزادان با محدودیت رشد روبرو می‌شوند و در موارد کمی کشنده است.

علائم و نشانه‌ها

علائم کندگی جفت شامل موارد زیر است:

• خونریزی واژن
• درد شکم
• کمردرد
• حساسیت رحم
• انقباضات رحمی (اغلب یکی پس از دیگری اتفاق می افتد.)
• سفتی در رحم یا شکم

کندگی جفت بعد از هفته بیستم بارداری در هر زمان ممکن است اتفاق بیافتد، اما بیشترین میزان آن در سه ماهه سوم به ویژه در چند هفته قبل از تولد است. درد شکم و کمر اغلب به طور ناگهانی شروع می‌شود. میزان خون‌ریزی واژن می‌تواند تا حد زیادی متفاوت باشد و لزوماً مطابق با میزان جداسازی جفت از رحم نیست. بعضی اوقات خون‌هایی که از جفت جدا می‌شود، بین جفت و دیواره رحم باقی می‌ماند، حتی ممکن است با جداشدن شدید جفت، هیچ خون‌ریزی دیده نشود.

اگر کندگی جفت جزئی باشد، ممکن است فقط خون‌ریزی کم و گرفتگی عضلات یا احساس درد شکم داشته باشید. اگر کندگی جفت نسبی ​​باشد، ممکن است خون‌ریزی بیشتری داشته باشید. در این صورت گرفتگی و درد شکم شدیدتر خواهد بود. اگر بیش از نیمی از جفت جدا شود، ممکن است دچار درد شکم، انقباضات شدید و خون‌ریزی زیاد شوید. ممکن است جنین بیش از حد طبیعی تحرک داشته باشد.

کندگی جفت نیز می‌تواند به صورت تدریجی (کندگی جفت مزمن) اتفاق بیافتد. در این صورت، ممکن است متوجه علائم زیر شوید:

• خون‌ریزی واژن کم می‌باشد
• کاهش ترشح مایعات آمنیوتیک (مایعی که جنین را احاطه نموده و جنین در آن غوطه ور است.)
• عدم رشد جنین

علل شایع

علت کندگی جفت اغلب ناشناخته است. دلایل احتمالی آن می‌تواند تروما (صدمه به شکم) و یا ریزش سریع مایعات آمنیوتیک می‌باشد.

عوامل تشدید کننده خطر

بیشتر اوقات، پزشکان علت آن را نمی‌دانند. اما نوشیدن الکل یا استفاده از کوکائین در حین بارداری می‌تواند خطر کندگی جفت شما را افزایش دهد. موارد دیگری که می‌توانند باعث کندگی جفت شوند، عبارتند از:

• اختلالات جفت در بارداری‌های قبلی

اگر در بارداری‌های قبلی خود، کندگی جفت را تجربه کرده باشید، 10٪ احتمال وقوع دوباره آن وجود دارد.

• سیگار کشیدن

زنانی که قبل از بارداری سیگار می‌کشند، احتمال ابتلا به کندگی جفت در آن‌ها افزایش می‌یابد.

• کوکائین یا مواد مخدر دیگر

در زنانی که در سه ماهه آخر بارداری از کوکائین استفاده می‌کنند، احتمال کندگی جفت بیشتر است.

• فشارخون بالا

فشار خون بالا باعث افزایش خون‌ریزی غیر طبیعی بین جفت و دیواره رحم می‌شود. در تقریبا نیمی از موارد کندگی جفت، مادر دارای فشارخون بالا است. یكی از شایع‌ترین دلایل فشار خون در دوران بارداری، شرایطی است كه با نام پره اكلامپسی شناخته می‌شود برای تنظیم فشار خون و تشخیص این که فشار خون بالا شما مربوط به قبل از بارداری یا بعد از آن است با پزشکتان مشورت کنید.

 

• پارگی کیسه آمنیوتیک

کیسه آمنیوتیک حاوی مایعی است که از جنین درون رحم محافظت می‌کند. اگر عاملی باعث پارگی کیسه آمنیوتیک یا نشت آن شود، احتمال کندگی جفت افزایش می‌یابد.

• مایع آمنیوتیک بیش از حد (پلی هیدرو آمنیوز)

افزایش بیش از حد طبیعی مایعات آمنیوتیک، خطر خون‌ریزی بین جفت و دیواره رحم را افزایش می‌دهد.

• آمنیو سنتز

آزمایش قبل از تولد که شامل یک سوزنی است که از طریق شکم مادر و داخل رحم وارد می‌شود تا مایع آمنیوتیک خارج شود. به ندرت، سوراخ سوزن باعث خون‌ریزی می‌شود.

• سن بارداری

سن 35 سال و یا بالاتر برای بارداری، شانس ابتلا کندگی جفت را بیشتر می‌کند.

• جنین‌های متعدد

حاملگی دو قلوها، سه قلو یا بیشتر، خطر ابتلا به کندگی جفت را افزایش می‌دهد. بعضی اوقات در چند قلویی، زایمان نوزاد اول می‌تواند جفت را قبل از تولد نوزاد بعدی جدا کند.

• تروما (ضربه) شکمی

در صورت آسیب دیدن و یا ضربه به شکم، امکان دارد کندگی جفت رخ دهد. بنابراین در طول دوران بارداری همیشه باید مراقب باشید.

• وضعیت سفالیک جنین

پزشک از تصویربرداری با سونوگرافی و ماساژ خارجی بر روی شکم مادر استفاده می‌کند تا سعی کند کودک را از حالت سر به بالا (برآمدگی) دور کند که این روش ممکن است گاهی اوقات باعث کندگی جفت شود.

عوارض احتمالی

کندگی جفت می‌تواند برای مادر و نوزاد خطرات جدی داشته باشد.

برای مادر:

اختلال جفت می‌تواند منجر به عوارض زیر شود:

• شوک به دلیل خون‌ریزی
• مشکلات لخته شدن خون (انعقاد داخل عروقی و ایجاد لخته خون)
• نیاز به تزریق خون
• زایمان زودرس
• نارسایی کلیه‌ها یا اعضای دیگر ناشی از خون‌ریزی بیش از حد

به ندرت و هنگامی که خون‌ریزی رحم قابل کنترل نباشد، ممکن است هیسترکتومی یا تخلیه رحم لازم باشد. اگر افتادگی جفت رخ دهد، لازم است فورا عمل سزارین انجام شود.

عوارض مربوط به جنین می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• تولد زودرس: یعنی فرزند شما قبل از 37 هفته به دنیا می‌آید.
• اختلالات جسمی کودک: اگر کودک نارس به دنیا بیاید، ممکن است اوایل زندگی دچار مشکلات جسمی شود.
• کندگی جفت امکان دارد باعث مرگ جنین بعد از هفته 20 بارداری در رحم شود.

تشخیص

علائم و نشانه‌های قطع جفت می‌تواند مشابه سایر شرایط بارداری مانند مسمومیت حاملگی باشد.

اقداماتی که ممکن است برای تشخیص اختلال جفت استفاده شود شامل موارد زیر است:

• تاریخچه پزشکی
• معاینه جسمی، از جمله بررسی حساسیت رحم
• معاینه داخلی واژن (مهبل) و دهانه رحم، با استفاده از اسپکولوم
• آزمایش خون
• سونوگرافی برای بررسی جفت
• کنترل ضربان قلب جنین

بعضی اوقات، تشخیص کندگی جفت تا زمان زایمان نمی‌تواند تأیید شود. جفت معمولاً برای آزمایش بیشتر تشخیصی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

درمان

اتصال مجدد جفت جدا شده از دیواره رحم امکان‌پذیر نیست. گزینه‌های درمانی به طول مدت بارداری، وضعیت مادر و نوزاد بستگی دارد. اگر دوران بارداری شما کم‌تر از 34 هفته باشد، ممکن است تا زمانی که ضربان قلب جنین عادی شود و احتمال کندگی جفت از بین برود، برای مراقبت بیشتر در بیمارستان بستری شوید. در صورت ابتلا به زایمان زودرس، ممکن است استروئید تجویز شود تا ریه‌های کودک سریع‌تر رشد کند. اگر دوران بارداری بیش از 34 هفته طول بکشد و یا سلامت شما یا جنین در معرض خطر باشد، بلافاصله به سزارین و شاید به تزریق خون نیاز داشته باشید.

سزارین روشی است که در آن تولد نوزاد از طریق برش در شکم و رحم مادر به جای زایمان طبیعی، انجام می‌شود. برخی پزشکان از سزارین به عنوان زایمان شکمی یاد می‌کنند. پس از یک سزارین، به زمان استراحت و بهبودی نیاز دارید. سزارین یک عمل فشرده است که نیاز به یک روند بهبودی طولانی‌تر از زایمان طبیعی دارد. متخصص زایمان شما ممکن است آزمایش خون را قبل از سزارین توصیه کند. این آزمایشات اطلاعاتی در مورد گروه خونی و میزان هموگلوبین، ارائه می‌دهد. در صورتی که در طول سرازین به خون نیاز داشته باشید، جزئیات آزمایشات خون برای تیم درمانی شما مفید خواهد بود. چون امکان دارد شما به تزریق خون نیاز داشته باشید.