مدیریت بیماری
چسبندگی جفت
چسبندگی جفت یک بیماری مربوط به بارداری است که هنگامی اتفاق می‌افتد که جفت عمیقاً به دیواره رحم وارد می‌شود.
معمولاً جفت پس از زایمان از دیواره جدا می‌شود. با چسبندگی جفت، قسمتی یا تمام جفت به رحم متصل باقی می‌ماند. این عارضه می‌تواند موجب خونریزی شدید بعد از زایمان شود.
همچنین ممکن‌است جفت به ماهیچه‌های رحمی نفوذ کند یا در دیواره رحم رشد کند.
چسبندگی جفت یکی از عوارض بارداری است. این بیماری در حین بارداری تشخیص داده می‌شود و احتمالاً به زایمان فوری و جراحی خارج کردن رحم نیاز خواهد شد.
علائم و نشانه‌ها
چسبندگی جفت باعث علامت خاصی درحین بارداری نمی‌شود. اگرچه ممکن‌است موجب خونریزی در سه ماهه سوم بارداری شود. گاهی چسبندگی جفت درحین سونوگرافی‌های معمول تشخیص داده می‌شود.
علل شایع
مشخص نیست که دقیقاً چه چیزی باعث ایجاد چسبندگی جفت می‌شود. اما پزشکان معتقدند این عارضه با بی‌نظمی‌های موجود در پوشش رحم و سطح بالایی از آلفا فتو پروتئین (پروتئینی تولید شده توسط کودک) ارتباط دارد. این بی‌نظمی‌ها می‌تواند به علت زخم پس از زایمان سزارین یا عمل جراحی رحم باشد. این زخم‌ها باعث می‌شود جفت بیش از حد در دیواره رحم رشد کند. زنان باردار که جفت آن‌ها تقریباً یا به طور کامل دهانه رحم را پوشش می‌دهد، نیز در معرض خطر بالای چسبندگی جفت هستند. اما در بعضی موارد، جراحی چسبندگی جفت در زنان بدون سابقه عمل جراحی رحمی یا پیش‌آگهی جفتی رخ می‌دهد. داشتن زایمان سزارین خطر ابتلا را در زنان در حاملگی‌های آینده افزایش می‌دهد.
عوامل تشدید کننده خطر
عوامل بسیاری خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند، از جمله:
- جراحی رحمی قبلی
خطر چسبندگی جفت در زنانی که سابقه جراحی رحمی‌دارند بیشتر است.
- موقعیت جفت
اگر جفت بخشی یا همه‌ی دهانه رحم را بپوشاند یا در قسمت پایینی رحم قرار گیرد، فرد در خطر چسبندگی جفت قرار دارد.
- سن مادر
این بیماری در زنان بالای 35 سال شایع‌تر است.
- سیگار کشیدن مادر
- داشتن سابقه زایمان
خطر ابتلا به این بیماری در زنان با سابقه زایمان قبلی بیشتر است.
عوارض احتمالی
- خونریزی شدید واژن
چسبندگی جفت خطر خونریزی شدید واژنی پس از زایمان را افزایش می‌دهد. خونریزی می‌تواند یکی از عوامل تهدیدکننده زندگی باشد که از انعقاد خون طبیعی هم جلوگیری میکند که این منجر به نیاز فرد به انتقال خون می‌باشد.
- نوزاد نارس
این بیماری می‌تواند منجر به زایمان زودرس شود اگر در طول بارداری خونریزی ادامه داشته باشد، ممکن‌است به زایمان پیش از موعد نیاز شود.
تشخیص
اگر خطر ابتلا به چسبندگی جفت وجود داشته باشد از جمله چسبندگی جفت به شکل پوشش قسمتی یا کل دهانه رحم یا سابقه جراحی رحمی، پزشک ممکن‌است با دقت تمام آزمایش‌هایی را درمورد موقعیت جنین انجام دهد.
درمان
اگر پزشک به چسبندگی جفت شک کند، درمورد برنامه‌ای برای زایمان بی‌خطر صحبت خواهد کرد. اگر در حین بارداری خونریزی شدید ایجاد شود، پزشک ممکن‌است استراحت و یا بستری شدن را توصیه کند.
در مورد چسبندگی جفت وسیع ممکن‌است سزارین یا جراحی خارج کردن رحم لازم باشد. به این روش همچنین سزارین هیسترکتومی (همان خارج کردن رحم در حین سزارین) گفته می‌شود که برای جلوگیری از خونریزی شدید انجام می‌گیرد.
روش انجام
درحین سزارین، پزشک ممکن‌است شکاف اول را در شکم و شکاف دوم را در رحم ایجاد کند. پس از زایمان، یک عضو تیم مراقبت‌های بهداشتی رحم را به جفت متصل میکند تا از خونریزی شدید جلوگیری کند.
خانم‌ها باید آگاه باشند که پس از خارج کردن رحم، دیگر نمی‌توانند باردار شوند، پس اگر مادری قصد دارد در آینده مجدداً بچه‌دار شود، توصیه می‌شود با پزشک خود درمورد گزینه‌های احتمالی صحبت کند.
نکاتی که لازم است پس از ترخیص از بیمارستان و بازگشت به منزل رعایت نمائید.
- خونریزی زایمان را با مصرف مواد غذایی حاوی آهن خون و امگا3 و پروتئین جبران کنید، تخم مرغ، شیر، لبنیات، گوشت، آب گوشت، کباب مرغ، سوپ مرغ، ماهی فراوان مواد حاوی پروتئین هستند. مواد غذایی حاوی آهن عبارتند از: انواع گوشت‌ها (مخصوصاً بوقلمون)، جگر، عدس، زرده تخم مرغ، اسفناج، کشمش و آلوی خشک
- بهتر است همزمان با مصرف مواد آهن دار، میوه‌ها و سبزیجاتی که ویتامین ث دارند مانند: پرتقال، لیمو شیرین، سبزی خوردن، گوجه فرنگی، فلفل دلمه‌ای و نارنگی و موادی که کلسیم دارند بیشتر مصرف شود تا جذب آهن بیشتر شود.
- خوردن چای بعد غذا جزو عادات غلط است زیرا باعث می‌شود جذب آهن کمتر شود.
- از مصرف غذاهای نفاخ و دیر هضم اجتناب کنید.
- جهت جلوگیری از یبوست رژیم غذایی پرفیبر و مایعات مصرف کنید.
- یک برنامه غذایی سالم و مناسب داشته باشید و از مصرف غذاهای پر کالری و با ارزش غذایی کم خودداری کنید.
قبل از زایمان:
- از مقاربت خودداری کنید.
- از انجام حرکات ورزشی خودداری کنید.
- در صورت تجویز استراحت مطلق، به دستورات پزشک خود عمل کنید.
پس از زایمان:
- از شکم بند استفاده کنید و سعی کنید روزانه استحمام کنید.
- سعی کنید مرتباً راه بروید، چرا که راه رفتن هم از نفخ شما جلوگیری میکند و هم از یبوست.
- پس از بهبودی و با مشورت با پزشک شروع به انجام ورزش‌های روزانه کنید.
- از زور زدن، بلند کردن اجسام سنگین و رانندگی (تا زمانی که پزشک توصیه کرده است) خودداری کنید.
- به خاطر داشته باشید استراحت کافی، در فواصل فعالیت، به تسریع بهبودی دوران پس از زایمان کمک میکند.
- كليه داروها از قبيل آنتي بيوتيك و مسكن را كه پزشك تجويز كرده است را به موقع مصرف كنيد.
- لباس زیر را روزانه تعویض و از لباس‌های زیرنخی استفاده کنید. از پوشیدن لباس‌های حاوی الیاف مصنوعی و جوراب شلوارهای تنگ و پلاستیکی خودداری کنید.
- تا 4 هفته پس از زایمان بهتر است از انجام مقاربت خودداری کنید.
- داروهای تجویز شده توسط پزشکتان را به طور منظم و دقیق مصرف کنید.
- جلسات معاینه و ملاقات با پزشک خود را پیگیری نمائید.
مراجعه به پزشک
- در صورتی که قبل از زایمان شروع به خونریزی کردید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.
- در صورتی که دچار تپش قلب شدید.
- در صورتی که احساس فشار یا انقباض در شکم خود داشتید.
- در صورت احساس درد در قفسه سینه.
- در صورتی که احساس ضعف کنید به حدی که قادر به ایستادن نباشید.
- در صورت مشاهده دیگر علائم نگران کننده.
پس از زایمان:
- 10-7 روز بعد، جهت کشیدن بخیه به پزشک معالج مراجعه نمائید.
- در صورت قرمزی یا ترشحات چرکی از محل برش جراحی به پزشک معالج و یا درمانگاه مراجعه نمائید.
- در صورت خونریزی شدید یا ترشحات بد بوی واژینال، تب و لرز، رنگ پریدگی، درد ساق پا، سرگیجه، علائم شوک (سردی اندام‌ها، تنفس تند، گیجی و سر درد)، اختلال در دفع ادرار و اجابت مزاج به پزشک مراجعه نمائید.
- بروز هرگونه علائم نگران کننده و اورژانسی
