بیماری پاژه استخوان در فرآیند بازیابی طبیعی استخوان که منجر به جایگزینی تدریجی بافت استخوانی جدید با بافت استخوانی قدیمی می‌شود، تداخل ایجاد می‌کند. این بیماری به مرور زمان منجر می‌شود استخوان‌های آسیب دیده، شکننده و بد شکل شوند. بیماری پاژه استخوان اغلب در ناحیه لگن، جمجمه، ستون فقرات و پا رخ می‌دهد.

خطر ابتلا به بیماری پاژه استخوان با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد. همچنین در صورتی که یکی از اعضای خانواده به این اختلال مبتلا باشد نیز خطر ابتلا به آن افزایش می‌یابد. پیامدهایی که این بیماری به همراه دارد، شامل شکستگی استخوان، از دست دادن شنوایی و تحت فشار قرار گرفتن اعصاب در ستون فقرات می‌باشد.

علائم و نشانه‌ها

اکثر افرادی که از بیماری پاژه استخوان رنج می‌برند، هیچ علائم و نشانه‌ای ندارند. اما در صورت بروز علائم، شایع‌ترین شکایت، درد استخوان‌ها است.

از آنجایی‌که این بیماری سبب می‌شود بدن سریع‌تر از حد طبیعی استخوان سازی کند، این بازسازی، استخوانی نرم‌تر و ضعیف‌تر از حد طبیعی به دنبال دارد که به درد، تغییر شکل و شکستگی استخوان منجر می‌گردد.

این بیماری ممکن است تنها یک یا دو قسمت از بدن را تحت تاثیر قرار دهد یا ممکن است به طور گسترده کل بدن را فرا بگیرد. در هر صورت، علائم و نشانه‌ها بستگی به ناحیه‌ای از بدن دارد که درگیر شده است.

• لگن. بیماری پاژه استخوان در لگن سبب بروز درد در ران می‌گردد.
• جمجمه. رشد بیش از حد استخوان در جمجمه سبب از دست دادن شنوایی یا سردرد می‌گردد.
• ستون فقرات. در صورت درگیر شدن ستون فقرات، ریشه‌های عصبی فشرده می‌شوند. این امر سبب بروز درد، سوزن سوزن شدن و بی‎‌حسی در دست و پا می‌شود.
• اندام تحتانی. با ضعیف شدن استخوان‌ها، امکان خم شدنشان نیز وجود دارد. خم شدن استخوان منجر به پرانتزی شکل شدن اندام تحتانی می‌شود. این امر نیز می‌تواند فرد را در معرض ابتلا به آرتروز زانو یا لگن قرار دهد.

علل شایع

علت بیماری پاژه استخوان ناشناخته است. دانشمندان گمان دارند ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی منجر به بروز این بیماری می‌گردد. به نظر می‌رسد چندین ژن در ابتلا به این بیماری دخیل هستند.

برخی از دانشمندان نیز معتقدند بیماری پاژه استخوان از یک عفونت ویروسی در سلول‌های استخوانی نشات می‌گیرد. اما این نظریه جای بحث دارد.

عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به بیماری پاژه استخوان را افزایش دهند، عبارتند از:

سن

در افراد بالای 40 سال، احتمال ابتلا به این بیماری بیش‌تر است.

جنسیت

مردها بیش‌تر از زنان مستعد ابتلا به این بیماری هستند.

ملیت

ابتلا به این بیماری در کشورهای انگلستان، اسکاتلند، اروپای مرکزی و یونان شایع‌تر است؛ اما در اسکاندیناوی و آسیا نادر محسوب می‌گردد.

سابقه خانوادگی

چنانچه یکی از بستگان نزدیک به این بیماری مبتلا باشد، احتمال ابتلا به آن وجود دارد.

عوارض احتمالی

در اغلب موراد، بیماری پاژه استخوان به آرامی پیشرفت می‌کند. این بیماری به طور چشمگیری توسط خود افراد قابل کنترل است.

 پیامدهای احتمالی این بیماری عبارتند از:

شکستگی و تغییر شکل

استخوان‌های آسیب دیده راحت‌تر می‌شکنند. رگ‌های خونی مضائف در استخوان‌های آسیب دیده سبب خونریزی بیش‌تری در طول جراحی ترمیمی خواهد شد. استخوان‌های اندام تحتانی نیز پرانتزی می‌شوند و این امر بر توانایی راه رفتن تاثیر بسیاری می‌گذارد.
آرتروز

استخوان‌های بد شکل، میزان فشار بر مفاصل اطراف را افزایش داده و منجربه بروز آرتروز می‌شود.
نارسایی قلبی

این بیماری در حالت گسترده می‌تواند جهت پمپاژ خون به نواحی آسیب دیده بدن، قلب را مجبور به سخت‌تر کار کردن کند. در افرادی که سابقه ناراحتی قلبی دارند، این افزایش حجم کار منجربه بروز نارسایی قلبی خواهد شد.
سرطان استخوان

در کم‌تر از 1% افراد مبتلا به بیماری پاژه استخوان، سرطان استخوان رخ می‌دهد.

تشخیص

پزشک در طول معاینه جسمانی، مناطقی از بدن که درد دارند را بررسی خواهد کرد. همچنین ممکن است جهت تایید تشخیص بیماری پاژه استخوان، انجام رادیوگرافی و آزمایش خون را توصیه نماید.

تصویربرداری
تغییرات استخوان ناشی از بیماری پاژه استخوان را می‌توان از روش‌های زیر کشف کرد:

• تصویربرداری با اشعه ایکس

 اولین نشانه‌های بیماری پاژه اغلب طی تصویربرداری‌هایی که به علل دیگر انجام می‌شوند، کشف می‌شود. اشعه ایکس می‌تواند مناطقی از استخوان را درگیر بیماری شده‌اند، نشان دهد.

• اسکن استخوان

در اسکن استخوان، مواد رادیو اکتیو به بدن تزریق می‌شوند. این مواد به نقاطی از استخوان‌ها که توسط بیماری پاژه تحت تاثیر قرار گرفته‌اند، می‌روند و امکان اسکن استخوان را فراهم می‌سازند.

تست‌های آزمایشگاهی
در افراد مبتلا به بیماری پاژه استخوان معمولاً میزان آلکالین فسفاتاز خون افزایش می‌یابد.

درمان

در صورتی که هیچ علامت و نشانه‌ای وجود ندارد، به درمان نیازی ندارید. اما در صورتی‌که بیماری فعال است (یعنی میزان آلکالین فسفاتاز خونتان بالاست) و احتمال ابتلای سایر نواحی بدن از جمله جمجمه یا ستون فقرات وجود دارد، پزشک جهت پیشگیری از بروز پیامدها شما را به درمان توصیه می‌کند؛ حتی در شرایطی که هیچ نشانه‌ای نیز در شما وجود نداشته باشد.

داروها

داروهای پوکی استخوان (بیس فسفونات‌ها) رایج‌ترین درمان برای بیماری پاژه استخوان محسوب می‌شوند. برخی از بیس فسفونات‌ها خوراکی و برخی دیگر تزریقی هستند. به طور کلی بیس فسفونات‌های خوراکی قابل تحمل‌تر هستند اما ممکن است سبب تحریک دستگاه گوارش شوند.

درمان طولانی مدت با بیس فسفونات‌ها با یک مشکل نادر که ترک استخوان ران بالایی است، مرتبط است. همچنین، بیس فسفونات‌ها ممکن است خطر استئونکروز استخوان فک را افزایش دهند. این بیماری یک بیماری نادر است که در آن یک بخش از استخوان فک از بین می‌رود.

اگر نمی‌توانید بیس فسفونات‌ها را تحمل کنید، پزشک ممکن است برای شما کلسی‌تونین تجویز کند. کلسی‌تونین هورمونی است که در تنظیم کلیسم و متابولیسم استخوان نقش دارد. کلسی‌تونین دارویی است که به صورت تزریقی یا اسپری بینی تجویز می‌شود. عوارض جانبی آن ممکن است شامل تهوع، گر گرفتگی صورت و التهاب در محل تزریق باشد.

جراحی

در موارد نادر زیر ممکن است نیاز به انجام جراحی باشد:

• کمک به درمان شکستگی‌ها
• جایگزینی مفاصل آسیب دیده در اثر آرتریت شدید
• کاهش فشار اعمال شده بر روی اعصاب

بیماری پاژه اغلب سبب تولید بیش از حد رگ‌های خونی در استخوان مبتلا می‌شود. این تغییرات، خطر از دست دادن شدید خون را در طی جراحی افزایش می‌دهد. در این شرایط ممکن است پزشک برای شما داروهایی جهت کاهش فعالیت بیماری تا در طی جراحی خون کم‌تری از دست دهید.

زمان مناسب مراجعه به پزشک

در صورت دارا بودن موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
– درد استخوان و مفاصل
– ضعف و سوزن وسوزن شدن
– تغییر شکل استخوان‌ها