در سراسر بدن شما هزاران عصب وجود دارد که هدف اصلی هر کدام از آن‌ها ایجاد حس در بازوها، پاها، ستون فقرات و دیگر قسمت‌ها می‌باشد. این اجازه می‌دهد تا شما اعمالی مانند راه رفتن، بلند کردن اجسام، ایستادن و دیگر فعالیت‌های روزانه را انجام دهید. با این حال، وضعیتی که در آن عصب تحت فشار قرار می‌گیرد باعث می‌شود تا دامنه حرکات محدود شوند که در نهایت موجب بی‌حسی و یا ضعف در ناحیه آسیب دیده می‌شود. جراحی آزاد سازی عصب برای درمان این موارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دلایل انجام

از جمله دلایلی که انجام جراحی آزاد سازی عصب را واجب می‌کند عبارتند از:

• سندرم تونل کارپ (سندرم مجرای مچ دست)
• سندرم تونل تارسال (سندرم مجرای مچ پا)
• سندرم دم اسب
• درد سیاتیک
• تنگی مجرای نخاعی
• فتق دیسک ستون فقرات

اقدامات پیش از عمل

پیش از انجام عمل ممکن است نیاز باشد اقدامات تصویربرداری انجام دهید تا محل دقیق جراحی مشخص شود. اگر در مورد نحوه انجام عمل سوال دارید و یا نگران هستید با پزشک خود در میان بگذارید.

روش انجام

مراحل انجام این جراحی عبارتند از:

• پزشک جراح اقدامات تشخیصی برای تعیین علت فشردگی عصب انجام می‌دهد و بررسی می‌کند که آیا این جراحی برای شما مناسب است یا خیر.
• شما تحت بی‌هوشی عمومی قرار می‌گیرید. برش کوچکی در ناحیه بالایی محل فشردگی عصب زده می‌شود و بافت نرم آن برای دسترسی به محل آسیب کنار زده می‌شود.
• بخش کوچکی از استخوان روی عصب برداشته می‌شود تا فضای مناسب برای انجام ایمن عمل فراهم شود.
• پس از اتمام کار، محل برش با بخیه کوچکی بسته می‌شود.

در موارد شدید، برش بزرگ‌تری برای دسترسی به عصب و اصلاح موقعیت آن زده می‌شود و به این ترتیب جراحی در سطح گسترده‌تری انجام می‌گیرد.

عوارض احتمالی

تمام جراحی‌ها عوارضی مانند: خونریزی، عفونت و واکنش به ماده بی‌هوشی را به همراه دارند. از دیگر عوارض احتمالی این عمل عبارتند از:

• عفونت: یکی از رایج‌ترین عفونت‌ها، عفونتی است که در محل برش ایجاد می‌شود. عفونت‌ها معمولا با کمک آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌شوند.
• لختگی خون: خطر ابتلا به لختگی خون بعد از این نوع جراحی، به ویژه در پا وجود دارد که با عنوان ترومبوز ورید عمقی شناخته می‌شود که می‌تواند منجر به درد و تورم در پای شما و در موارد نادر منجر به یک مشکل جدی به نام آمبولی ریه شود. به این صورت که قطعه‌ای از لخته خون جابجا می‌شود و یکی از عروق خونی در ریه‌ها را مسدود می‌کند. خطر ابتلا به لخته شدن خون را می‌تواند به طور قابل ملاحظه‌ای با داشتن فعالیت در طول دوره بهبودی و یا پوشیدن جوراب‌های مخصوص برای کمک به بهبود جریان خون کاهش داد.
• پارگی سخت شامه: در انواع جراحی‌های آزاد سازی در ناحیه ستون فقرات، خطر پارگی سخت شامه وجود دارد. سخت شامه یک کیسه آبدار است که قسمت نخاع و اعصاب نخاعی را پوشش می‌دهد. اگر پارگی در حین عمل شناسایی و ترمیم نشود، بعد از عمل می‌تواند منجر به نشت مایع مغزی نخاعی (CSF) شود. در صورتی که این پارگی اتفاق بیافتد پزشک آن را با بخیه می‌بندد. در بیشتر موارد، ترمیم آن موفقیت آمیز است و مشکلی به وجود نمی‌آید.
• نشت مایع مغزی – نخاعی: در طول این جراحی در ناحیه کمری، خطر آسیب احتمالی به دیواره عصب وجود دارد که می‌تواند منجر به نشت مایع مغزی نخاعی (CSF) شود. اگر این مورد در طول عمل تشخیص داده شود، می‌توان آن را درمان کرد. با این حال، گاهی اوقات پس از عمل نیز ممکن است مقداری از مایع نشت کند و باعث مشکلاتی مانند سردرد شود که در این صورت ممکن است لازم باشد جراحی بیشتری برای ترمیم آن انجام گیرد.
• آسیب به عصب و فلج: برخی از بیمارانی که تحت عمل جراحی آزاد سازی در ناحیه کمری قرار گرفته‌اند، ممکن است به بی‌حسی یا ضعف در یک یا هر دو پا مبتلا شوند. فلج یک عارضه نادر، اما جدی است که می‌تواند در نتیجه این عمل در ناحیه کمری رخ دهد. آسیب‌های عصبی و فلج به دلایل مختلفی رخ می‌دهد از جمله:
  • خونریزی داخل ستون فقرات
  • نشت مایع مغزی – نخاعی
  • آسیب‌های تصادفی به عروق خونی که خون مورد نیاز نخاع را تامین می‌کنند.
  • آسیب تصادفی به عصب در حین جراحی
• سایر عوارض

مراقبت‌‎های پس از عمل

ممکن است بلافاصله پس از جراحی درد داشته باشید که می‌تواند توسط ضد التهاب و مسکن‌ها کنترل شود. بیش از 70٪ بیماران، پس از عمل قادر به بازگشت به فعالیت‌های طبیعی خود هستند. بیمارانی که جراحی آن‌ها از نوع غیر تهاجمی بوده، معمولا چند ساعت پس از عمل، از بیمارستان مرخص می‌شوند و به راه رفتن تشویق می‌شوند. از سوی دیگر، بیمارانی که تحت جراحی گسترده‌تری قرار گرفته‌اند به مدت 1 تا 3 روز در بیمارستان بستری و تا 6 هفته از انجام فعالیت‌های شدید منع می‌شوند. متخصص جزئیات شرایط شما را قبل و بعد از جراحی و به منظور بالارفتن سطح بهبود شما ارزیابی می‌کند.

در برخی از جراحی ها نیاز است محل تا مدتی بی‌حرکت نگه داشته شود اما گاهی اوقات فیزیوتراپی لازم است تا بتواند عملکرد مناطق تحت کنترل عصب را بازگرداند.