مدیریت بیماری
پولیپ بینی
پولیپ بینی، تودههای شایع، غیر سرطانی و بدون دردی هستند که در مسیر بینی یا سینوسها ایجاد میشود. تودههای بالغ شبیه انگور آویزان یا قطرههای اشک هستند.
پولیپهای بینی، اغلب با آلرژی یا آسم مرتبط هستند، ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند، به خصوص اگر کوچک باشند و نیازی به درمان نداشته باشند. تودههای بزرگتر میتوانند تخلیه طبیعی سینوسها را مسدود کنند. هنگامی که مخاط زیادی در سینوسها جمع میشود، میتوانند تبدیل به عفونت شوند.
برخلاف پولیپهایی که در روده بزرگ یا مثانه ایجاد میشوند، پولیپهای بینی به ندرت سرطانی هستند. متخصصان تصور میکنند که التهاب طولانی مدت باعث ایجاد آنها میشود. پولیپ بینی در لمس دردناک نیست. داروها یا جراحی میتوانند برای درمان بهتر عمل کنند. هرچند که ممکن است بازگردند.
علائم و نشانهها
اگر علائم خاصی دارید، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- گرفتگی یا انسداد بینی
- عطسه کردن
- آبریزش بینی
- درد صورت
- مشکل در حس بویایی
- از دست دادن چشایی
- خارش دور چشم
- عفونتها
- درد دندانهای بالا
- سر درد
شایعترین علائم پولیپ بینی آبریزش، گرفتگی یا انسداد بینی است.
بسیاری از مردم همچنین دچار خس خس سینه، عفونتهای سینوسی هستند و به دود، بو، گرد و غبار و مواد شیمیایی حساس هستند. کمتر رایج است، اما برخی از افراد مبتلا به پولیپ بینی حساسیت شدیدی به آسپرین و واکنش به رنگ زرد دارند. اگر میدانید که به آنها آلرژی دارید، از پزشک خود بخواهید تا پولیپ بینی را بررسی کند.
پولیپ بینی احتمال ابتلا به سینوزیت طولانی مدت (مزمن) را در بیمار افزایش میدهد. تودههای بزرگ حتی میتوانند شکل بینی را تغییر دهند.
علل شایع
علت دقیق بروز پولیپهای بینی مشخص نمیباشد. برخی از کارشناسان معتقدند که ممکن است ربطی به سیستم ایمنی بدن یا ترکیب شیمیایی در مخاط بینی و سینوسها داشته باشد. اما نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد.
این بیماری میتواند در هر سنی بروز کند ولی بیشتر افراد جوان و یا میانسال به آن مبتلا میشوند.
عوامل تشدید کننده خطر
هر بیماری که باعث بروز التهاب مزمن در مسیر بینی یا سینوسها شود، مانند عفونت یا آلرژی میتواند خطر ابتلا به پولیپ بینی را افزایش دهد. این موارد عبارتند از:
- آسم
- حساسیت به آسپرین
- سینوزیت آلرژیک
- فیبروز کیستیک
- سابقه خانوادگی
- جنسیت (در مردان رایجتر است)
عوارض احتمالی
پولیپ بینی میتواند باعث بروز پیامدهایی شود زیرا باعث انسداد در مسیر طبیعی هوا و تخلیه مایعات میشوند. برخی از عوارض احتمالی پولیپهای بینی عبارتند از:
- آپنه خواب انسدادی
- حملات آسم
- سینوزیت
- شیوع عفونت به کاسه چشم
- مننژیت
تشخیص
برای اطلاع از پولیپ بینی، پزشک از شما در مورد احساسی که دارید سوال میپرسد. شما احتمالا یک معاینه بدنی نیز خواهید داشت.
همچنین ممکن است با استفاده از ابزاری به نام آندوسکوپ بینی به بینی نگاه کند. آندوسکوپ دارای یک لنز یا دوربین بزرگنمایی است که نمایی دقیق از بینی و سینوسها را ارائه میدهد.
اگر این موارد تشخیص را تأیید نکند، پزشک ممکن است آزمایشات بیشتری را تجویز کند که شامل موارد زیر است:
- آزمایشات تصویربرداری، از جمله توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن)
- آزمایشهای آلرژی، به طوری که پزشک شما میتواند بداند آیا آلرژی باعث ایجاد التهاب میشود.
- آزمایش خون، برای بررسی سطح ویتامین دی. اگر آنها کم باشند، ممکن است منجر به پولیپ شود.
درمان
- داروها
درمان پولیپ بینی، احتمالاً با اسپری کورتیکواستروئید بینی شروع میشود. در بسیاری از موارد، پولیپ بینی کوچک میشود یا حتی از بین میرود. اما برخی افراد باید از طریق دهان کورتیکواستروئیدهایی را به مدت یک هفته مصرف کنند. اگر این کار موثر واقع نشد، پزشک ممکن است داروهای دیگری تجویز کند.
متأسفانه، پولیپ بینی در صورت ادامه تحریک، حساسیت یا عفونت، عود میکند. بنابراین ممکن است لازم باشد از اسپری کورتیکواستروئید استفاده کنید و هر از گاهی با آندوسکوپ بینی بررسی شود.
به طور کلی، داروهایی مانند آنتی هیستامینها و ضد احتقانها در مدیریت پولیپ بینی عالی نیستند. اما ممکن است قبل از شروع مصرف داروهای استروئیدی، برای کنترل آلرژی یا آنتی بیوتیک، به آنتی هیستامین نیاز داشته باشید.
- جراحی
گاهی اوقات پولیپ بینی آنقدر بزرگ است که داروها اثر نمیکنند. در چنین مواردی، جراحی ممکن است یک گزینه باشد. پزشک به احتمال زیاد از یک تلسکوپ کوچک بینی استفاده میکند که پولیپ بینی را از بین میبرد. میتوانید همان روز عمل جراحی به خانه برگردید.
در صورت بستری شدن در بیمارستان نکات زیر را رعایت نمائید.
- طبق دستور پزشک، 3-2 ساعت اول بعد از خروج از اتاق عمل بايد ناشتا باشید و بعد از آن تا 24 ساعت مايعات مصرف نمائيد و در صورت عدم تحمل (حالت تهوع و استفراغ) به پرستار اطلاع دهید.
- در صورت توانایی به تدریج با نظر پزشک میتوانید از سایر مواد غذایی استفاده کنید.
- استراحت نسبی داشته باشید و برای خروج از بستر، ابتدا مدتی در لبه تخت نشسته و پاها را آویزان نمائید، در صورت نداشتن سرگیجه، تاری دید و … با کمک تیم مراقبتی راه بروید.
- به پشت بخوابید (سر بالاتر از بدن) و از خوابيدن به شكم پرهيز نمائيد.
- در صورت احساس خونریزی و بلع خون، به پزشک خود اطلاع دهید.
- در چندين روز بعد از جراحی احساس كمی درد و فشار در ناحيه بينی طبيعی است.
- آب ميوه تازه و طبيعی در تسريع ترميم عمل بينی و رفع تورم مفيد است.
- تامپون بینی بعد از 48 ساعت توسط پزشک معالج خارج میشود.
- در صورت سردرد شدید و تغییرات بینایی مانند تاری دید به پزشک خود اطلاع دهید.
- آنتی بیوتیک جهت جلوگیری از عفونت و مسکن برای تسکین درد به شما داده میشود.
- داروها طبق دستور پزشک در فواصل و زمان معین توسط پرستار تجویز میشود.
- از رژیم غذایی سرشار از پروتئین و ویتامین استفاده نمائید.
- برای حداقل يك هفته بعد از جراحی از حضور در محيط كار اجتناب نماييد.
- از خم شدن، زورزدن يا بلند كردن اجسام سنگين تا دو هفته بعد از عمل اجتناب نماييد.
- برای 3-2 هفته بعد از جراحی مقداری ترشح و گرفتگی بينی وجود خواهد داشت.
- پس از جراحي تا 7 روز سر را بالاتر از بدن قرار بدهید.
- از فين كردن تا دو هفته يا بيشتر اجتناب نمائيد.
- از سیگار کشیدن جداً بپرهیزید.
- در صورت سفتی گردن و خونریزی بینی بلافاصله به بيمارستان مراجعه نماييد.
- با توجه به احتمال عود پولیپ، به صورت دورهای جهت معاینه و تجویز درمان دارویی مراجعه نمائید.
نکاتی که لازم است پس از ترخیص از بیمارستان و بازگشت به منزل رعایت نمائید.
- در صورت تجویز آنتی بیوتیک طبق دستور پزشک در فواصل معین و یک دوره کامل آن را مصرف کنید.
- جهت تسکین درد از داروهای ضد درد طبق تجویز پزشک مصرف نمائید.
زمان مراجعه بعدی
- 2 روز بعد از عمل جهت خروج تامپون بینی به پزشک معالج یا درمانگاه، مراجعه نمائید.
- در صورت خونریزی به پزشک معالج مراجعه کنید.