مدیریت بیماری
اوریون
اوریون یك بیماری ویروسی است كه بیشتر كودكان بالای دو سال را مبتلا میسازد. دوره نهفتگی آن 14 تا 21 روز میباشد. این بیماری در ابتدا بر غدد تولید کننده بزاق که در نزدیکی گوش قرار دارند، تأثیر میگذارد و میتواند باعث تورم در یکی یا هر دو غده شود.
علائم و نشانهها
هنگام ابتلا به اوریون، ممكن است یك یا دو روز پیش از شروع علائم عمده، كودك دچار بد حالی شود و سپس علائم اصلی بیماری ظاهر شوند که عبارتند از:
- تب
- سردرد
- از دست دادن اشتها
- خشكی دهان
- خستگي
- درد بناگوش
- ورم و حساسيت غدد بزاقی كنار آرواره که ممكن است در یك طرف صورت ایجاد شده و سپس طرف دیگر را درگیر سازد و یا این كه همزمان در هر دو طرف بروز كند.
- تورم بیضه که نادر و معمولا در سنین بعد از بلوغ است.
علل شایع
اوریون در اثر ویروسی ایجاد میشود که به راحتی از طریق بزاق آلوده از فردی به فرد دیگر سرایت میکند. با تنفس قطرات بزاق فرد آلوده که به تازگی عطسه یا سرفه کرده است، اوریون منتقل میشود. همچنین ممکن است از طریق اشتراک وسایل یا لیوانها با شخصی که اوریون داشته باشد، فرد دیگری مبتلا شود.
عوارض احتمالی
به ندرت ممکن است اوریون باعث بروز عوارض جدی شود. بیشتر عوارض این بیماری شامل التهاب و تورم در برخی از قسمتهای بدن مانند موارد زیر است که بر اثر این التهاب و تورم ممکن است مشکلاتی برای فرد ایجاد شود:
- بیضهها در مردان (بیماری ارکیت)
- مغز (بیماری انسفالیت)
- غشاها و مایعات اطراف مغز و نخاع (مننژیت)
- پانکراس (پانکراتیت)
سایر عوارض اوریون شامل موارد زیر است:
- از دست دادن شنوایی
- مشکلات قلبی
- سقط جنین
درمان
هیچ درمان خاصی برای اوریون وجود ندارد. پزشك ممكن است توصیه كند كه تا 5 روز پس از رفع تورم غدد بزاقی، کودک استراحت کند و از رفتن او به مهد کودک و مدرسه جلوگیری شود. اگر بیضهها متورم و دردناك هستند، با توصیه پزشك کودک باید استراحت مطلق داشته باشد تا تورم از بین برود.
پیشگیری
اوريون از طريق ذرات بزاق هنگام سرفه يا عطسه و يا تماس مستقيم با بزاق فرد آلوده، به فرد سالم سرايت میكند. بنابراین واکسن اوریون نیز باعث پیشگیری میشود.
نکاتی که لازم است به منظور مراقبت بهتر و بهبودی سریعتر در منزل رعایت کنید.
- خود یا فرزند خود را برای جلوگیری از شیوع این بیماری نسبت به فرد آلوده دور نگه دارید. فرد مبتلا به اوریون ممکن است بتواند تا پنج روز پس از شروع علائم، بیماری را منتقل کند.
- یک حوله گرم را روی موضع درد و در اطراف غدههای ورم كرده بیمار قرار دهید.
- همچنین برای کاهش درد میتوانید از کمپرس سرد یا گرم استفاده کنید.
- غذاهای نرم و آبكی مانند فرنی، شیر، سوپ و یا ماست به کودک بیمار بدهید.
- به كودك آب و مایعات خنک فراوان بدهید و در صورت وجود مشكل از نی استفاده كنید.
- از دادن غذاهایی که به جویدن زیادی احتیاج دارند به کودک خودداری کنید. سوپ ها یا غذاهای نرم مانند سیب زمینی پوره شده یا جو دوسر را امتحان کنید.
- از دادن غذاهای ترش مانند مرکبات یا آب میوه هایی که باعث تحریک تولید بزاق میشوند خودداری کنید.
- برای بیمار سرگرمیهایی كه به فعالیت چندانی نیاز ندارد فراهم كنید: مثل رادیو، تلویزیون، كتاب، كارت بازی و …
- به بیمار كمك كنید تا دندانهایش را مسواك بزند و بعد از هر غذا و در موقع خواب دهانش را با آب بشویید.
- تب کودک را کاهش دهید.
- در صورت تجویز دارو توسط پزشک، داروها را منظم و دقیق مصرف کنید.
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر کودک را نزد پزشک ببرید:
- تب بالای 5/ 38 درجه سانتیگراد
- دردهای شكمی و استفراغ
- سردرد مداوم و بیوقفه
- سفتی گردن
- كسلی و خواب آلودگی
- قرمزی چشمها
- سرگیجه
- انقباض و تورم ماهیچههای صورت
- درد، تورم و حساسیت بیضهها
- سایر موارد نگران کننده و یا اورژانسی