شما می‌توانید سطح قندخون خود را با استفاده از آزمایش با دستگاه اندازه‌گیری قندخون (گلوکومتر) چندین بار در طول روز اندازه‌گیری کنید. انجام این کار به شما کمک می‌کند تا در انتخاب مواد غذایی و یا نحوه‌ی فعالیت و میزان مصرف داروهایتان هوشمندانه‌تر اقدام کنید.

این روش بیش‌تر برای افرادی توصیه می‌شود که برای بیماری خود دارو مصرف می‌کنند. می‌توانید برای تعیین روش مناسب اندازه گیری قندخونتان، با پزشک خود مشورت کنید. سطح بالای قندخون، خطر ابتلا به عوارض جدی دیابت را افزایش می‌دهد.

چرا سطح قندخون را بررسی کنیم؟

در صورتی که از داروهای کنترل دیابت و یا انسولین استفاده می‌کنید، بررسی قندخون، قسمت مهمی از زندگی و برنامه‌ی کنترل دیابت می‌باشد.

اندازه گیری قندخون می‌تواند به شما کمک کند تا بفهمید چه موقع ممکن است دچار افت قندخون و یا بالا رفتن بیش از حد قندخون شوید و همچنین می‌تواند به پزشک شما در تعیین الگوها و روند درمانی مناسب کمک کند.

اما مهم‌تر از همه، اندازه‌گیری قندخون به شما کمک می‌کند تا سالم بمانید و از عوارض جدی دیابت در آینده جلوگیری کنید. عوارضی مانند مشکلات پا یا چشم که ممکن است بر اثر وجود قند زیاد در خون و آسیب دیدگی عروق خونی ایجاد شوند و ممکن است باعث مشکلات جدی مانند از دست دادن بینایی و یا قطع عضو شوند.

چگونه سطح قندخون خود را بررسی کنیم؟

• روش نمونه گیری از نوک انگشت

با استفاده از این روش می‌توانید میزان قندخون خود در همان لحظه را اندازه‌گیری کنید. پزشک و یا پرستار نحوه ای استفاده از این روش و را به شما آموزش می‌دهد تا بتوانید به نتایج صحیح دست پیدا کنید.

برای انجام آزمایش به موارد زیر نیاز می‌باشد:

• یک دستگاه آزمایش قندخون (گلوکومتر): در سرتاسر دنیا، دستگاه‌های جدیدی با گذشت زمان به وجود می‌آیند. انتخاب دستگاه مناسب برای شما می‌تواند دشوار باشد بنابراین لازم است در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.
• نوار آزمایش: نوارهای آزمایش قندخون برای هر دستگاه متناسب به طور مخصوص تولید می‌شوند و معمولاً در بسته بندی‌های 50 تایی توزیع می‌شوند.
• یک لانست (قلم حاوی سوزن بسیار کوتاه و ظریف): با استفاده از این ابزار، سوراخی روی نوک انگشت ایجاد کرده و قطره‌ای خون برای آزمایش تهیه می‌شود. میزان ورود سوزن به داخل پوست قابل تنظیم است که این مقدار به ضخامت پوست بستگی خواهد داشت. بهتر است از هر سوزن تنها یک بار استفاده کنید.
• یک سطل زباله مخصوص سوزن و زباله‌های خطرناک

مراحل انجام روش اندازه‌گیری قندخون از طریق دستگاه و نمونه گیری از نوک انگشت در منزل به ترتیب زیر می‌باشد:

• ابتدا دستان خود را با آب گرم و صابون بشوئید. از دستمال مرطوب استفاده نکنید زیرا گلیسیرین موجود در آن می‌تواند بر نتیجه‌ی آزمایش تأثیر بگذارد. همچنین بهتر است دست خود را گرم نگه دارید تا خونگیری از آن راحت‌تر و با درد کم‌تری انجام گیرد.

• یک نوار آزمایش بردارید و آن را درون دستگاه قرار دهید تا دستگاه روشن شود.

• درپوش قلم نمونه گیری را برداشته و یک سوزن جدید روی آن قرار دهید. سپس با چرخاندن پیستون، فشار آن را تنظیم کنید.
• با قرار دادن قلم روی انگشت و فشار دادن پیستون، انگشت خود را سوراخ کنید. بهتر است از انگشت شست یا اشاره استفاده نکنید. همچنین وسط انگشت را سوراخ نکنید و بهتر است از کناره‌های انگشت استفاده کنید تا درد کم‌تری داشته باشد. برای هر بار نمونه‌گیری، از انگشت دیگر و ناحیه‌ی دیگری استفاده کنید.

• قطره خون را با نوار آزمایش تماس دهید و نگه دارید تا خون وارد نوار شده و نوار پر بشود. معمولاً با رسیدن به حد مطلوب دستگاه صدایی ایجاد کرده و به شما اطلاع می‌دهد.

• برای جلوگیری از خونریزی انگشت از یک دستمال استفاده کنید. دستگاه قندخون شما را نمایش می‌دهد. سوزن نوک لانست را خارج کرده و در سطل زباله بیندازید.
• پس از مشاهده میزان قندخون، نوار را از دستگاه خارج کرده و دور بیندازید. با خارج کردن نوار، معمولاً دستگاه نیز خاموش می‌شود.

دستگاه نمایشگر گلوکز

اکثر افراد مبتلا به دیابت ترجیح می‌دهند از این دستگاه برای اندازه‌گیری قندخون خود استفاده کنند. این وسیله، حسگری است که روی پوست قرار می‌گیرد و نیازی به سوراخ کردن انگشت وجود نخواهد داشت.

با وجود این، این نمایشگر قندخون لحظه‌ای را اندازه‌گیری نمی‌کند بلکه میزان قند موجود در مایعات اطراف سلول‌ها که مایع میان بافتی نامیده می‌شود را اندازه‌گیری خواهد کرد. این مسئله باعث می‌شود تا نتیجه‌ی حاصل از آن از دقت کافی برخوردار نباشد. بنابراین نیاز است هر از چند گاهی از روش نمونه‌گیری از طریق انگشت استفاده کنید.

با وجود اندازه‌گیری مرتب قندخون، لازم است حداقل سالی یکبار آزمایش هموگلوبین ای وان سی برای بیماران مبتلا به دیابت انجام گیرد. در این روش، متوسط سطح قندخون فرد اندازه‌گیری شده و به پزشک در تعیین اقدامات لازم در روند مدیریت بیماری کمک می‌کند.

این آزمایش یکی از بررسی‌های ضروری به منظور کنترل وضعیت سلامتی فرد مبتلا به دیابت است زیرا بالا بودن این شاخص می‌تواند نشان دهنده‌ی خطر ابتلا به عوارض جدی در چشم، پا، قلب و کلیه‌ها باشد.

نتایج اندازه‌گیری قند خود را یادداشت کنید.

لازم است نتایج اندازه‌گیری‌های قندخون خود را که در منزل انجام می‌دهید را در یک دفترچه یادداشت کنید. سپس در زمان ملاقات با پزشک، این دفترچه را همراه خود داشته باشید تا پزشک از وضعیت سطح قندخون شما در این مدت آگاه شود.

محدوده‌ی طبیعی قندخون

ممکن است از خود بپرسید، محدوده‌ی سطح قندخون ایده آل برای من چه محدوده‌ای است؟ پاسخ این است که، با توجه به معیارها و جداول مختلف، محدوده‌ی هدف برای سطح قندخون برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد. بسته به رژیم غذایی افراد و میزان فعالیت، در ساعات مختلف شبانه روز، تفاوت هایی وجود دارد. اما به طور کلی:

در صورت پایین بودن بیش از حد سطح قندخون چه اتفاقی رخ می‌دهد؟

این وضعیت باید به سرعت درمان شود در غیر این صورت، سطح قندخون بیش‌تر کاهش می‌یابد و ممکن است فرد با یک وضعیت اورژانسی مواجه شود.

نیاز است فرد مبتلا به دیابت از علائم افت قندخون آگاه باشد تا در صورت تجربه‌ی این علائم، به سرعت به منظور بالا بردن قندخون خود اقدامات لازم را انجام دهد.

در صورت بالا بودن بیش از حد سطح قندخون چه اتفاقی رخ می‌دهد؟

اگر سطح قندخون کمی بالاتر از حد معمول باشد، معمولا علامت خاصی وجود ندارد. اما اگر سطح قندخون بیش از حد بالا برود، ممکن است علائمی مانند تکرر ادرار، تشنگی شدید، سر درد، احساس خستگی و بی‌حالی برای فرد اتفاق بیفتد.