ماستیت، التهاب ناشی از عفونت بافت پستان می‌باشد که باعث درد، ورم، قرمزی و گرم شدن پستان می‌شود. این التهاب می‌تواند خودبه‌خود یا به علت شیردهی ایجاد شود.

عفونت پستان ایجاد شده در اثر شیردهی معمولاً در شش یا دوازده هفته اول بعد از زایمان یا حتی بعدها در طی دوران شیردهی رخ می‌دهد. بروز این عارضه نگهداری کودک را برای مادرسخت می‌کند.

گاهی مادر مجبور می‌شود که کودک خود را از شیر بگیرد. اما حتی در صورتی‌که با اهداف درمانی از آنتی­بیوتیک استفاده می­کند بهتر است که به شیردهی به کودک خود ادامه دهد. این کار هم برای مادر و هم برای کودک مفید می‌­باشد.

علائم و نشانه‌ها

در التهاب پستان، علائم به‌طور ناگهانی بروز کرده و عبارتند از:

• احساس ناخوشی عمومی
• تورم پستان
• گرم شدن پستان‌ها و حساسیت آن‌ها به لمس
• تب بیشتر از 38 درجه سانتی‌گراد
• قرمزی پوست
• احساس درد، سوزش و سوختگی به‌خصوص هنگام شیر دادن به نوزاد

علل شایع

علت اصلی ایجاد این شرایط، شیوه شیردهی نادرست و باقی ماندن شیر در پستان می­باشد.

از دیگر علل عفونت پستان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مجرای شیر مسدود شده

اگر پستان هنگام شیردهی به صورت کامل از شیر تخلیه نشود، امکان انسداد یکی از مجراهای شیردهی وجود خواهد داشت. این اتفاق منجر به برگشت شیر و ایجاد التهاب پستان می­‌شود.

• ورود باکتری­‌ها به درون پستان

باکتری­ها از طریق پوست پستان یا دهان کودک و از طریق شکاف­‌های موجود در نوک پستان یا از طریق یک مجرای باز شیر وارد پستان می­‌شود و در صورتی که پستان به صورت کامل از شیر تخلیه نشده باشد، وجود شیر راکد محیط مناسبی را برای رشد باکتری­‌ها فراهم می‌کند. خاصیت ضدباکتریایی شیر مانع بروز عفونت در کودک می­‌شود.

• ایجاد زخم یا ترک در نوک پستان
• استفاده تنها از یک روش شیردهی که ممکن‌است منجر به تخلیه نشدن کامل پستان شود.
• استفاده از سینه‌بند بسیار محکم و کمربند ایمنی که فشار زیادی به پستان­‌ها وارد می­‌کند و یا حمل کردن کیف سنگین که می­‌توانند منجر به محدود شدن جریان شیر شود.
• چنانچه مادر بیش از حد خسته شود و یا تحت فشارهای روانی و استرس زیاد قرار بگیرد.
• رژیم‌غذایی نامناسب
• سابقه قبلی التهاب پستان

عوارض احتمالی

در صورتی که التهاب پستان درمان نشود یا مسدود شدن یکی از مجراهای شیردهی ایجاد شده باشد، تجمعی از چرک­‌ها ایجاد شده و تشکیل یک توده پستانی را می‌­دهند.

در صورت تشکیل شدن توده چرکی در پستان، چرک­ها باید با استفاده از روش‌­های درمانی خاص از پستان خارج شوند.

تشخیص

تشخیص این بیماری توسط پزشک با اخذ شرح حال و معاینه دقیق صورت می­‌گیرد. پزشک علائمی ‌از قبیل تب و لرز و درد در پستان را بررسی می­‌کند. سپس پزشک پستان­‌ها را از لحاظ وجود تجمعات چرکی بررسی می­‌کند. همچنین از مادر آزمایش خون گرفته می­‌شود.  در صورتی که التهاب شدید باشد، پزشک با آزمایش کشت شیر پستان مشخص می­‌کند که چه نوع آنتی‌بیوتیکی برای درمان عفونت مؤثر می‌باشد.

به علت این که علائم التهاب پستان بسیار شبیه علائم نوعی سرطان پستان می‌­باشد، پزشک برای حصول اطمینان بیش‌تر، ماموگرافی (ماموگرافی یک عکس رادیوگرافی ساده از پستان و ابزاری برای کشف زودرس سرطان‌های غیرقابل لمس پستان است) را تجویز خواهد کرد.

 در صورتی که بعد از مصرف آنتی‌بیوتیک­ها علائم کاهش نیافت، احتمالاً برای مشخص شدن این که آیا مادر دچار سرطان شده­ یا نه نمونه‌برداری بافت پستان صورت می‌­گیرد.

درمان

دارو درمانی

• آنتی بیوتیک‌ها

پزشک معمولاً برای مقابله با این شرایط آنتی‌بیوتیک تجویز می­‌کند. مصرف آنتی‌بیوتیک از ده تا چهارده روز باید ادامه پیدا کند. ممکن است مادر 24 تا 48 ساعت بعد از مصرف آنتی‌بیوتیک‌­ها احساس بهتری پیدا کند. اما برای اطمینان از درمان کامل، آنتی­‌بیوتیک تجویز شده توسط پزشک باید به صورت کامل مصرف شود.

• مسکن‌­ها

استامینوفن و ایپوبروفن برای کاهش درد توسط پزشک برای مادرتجویز می­‌شود.

• تنظیم تکنیک‌ها و روش‌هایی برای شیردهی نوزاد

اطمینان حاصل کنید که در زمان شیردهی پستان‌ به طور کامل تخلیه می‌شود و نوزاد به درستی شیر را می‌مکد. پزشک ممکن است طریقه شیردهی شما را بررسی کند یا شما را به مشاور معرفی کند.

• مراقبت از خود

استراحت کردن، شیردهی مداوم و نوشیدن مایعات فراوان می‌توانند به بدن کمک کنند تا با عفونت ناشی از بیماری مقابله کند.
اگر ورم پستان پس از مصرف آنتی بیوتیک بهبود پیدا نکرد، حتماً به پزشک مراجعه کنید، وی در مورد انجام آزمایش‌های بیشتر تصمیم خواهد گرفت.