مدیریت بیماری
مدیریت عوارض طولانی مدت دیابت نوع دو
دیابت نوع دو، با گذشت زمان می‌تواند عوارض جدی مانند بیماری‌های قلبی و یا سکته را به همراه داشته باشد. خوشبختانیه، روش‌هایی به منظور پیشگیری و مدیریت عوارض طولانی مدت ناشی از این بیماری وجود دارد. به این منظور لازم است بدن خود را از لحاظ بروز تغییرات، بیماری‌ها و یا آسیب دیدگی‌ها کنترل کنید. همچنین مصرف رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و کنترل استرس می‌تواند تأثیرات مخرب بیماری دیابت را کاهش دهد.
1. در صورت بروز علائم نوروپاتی دیابتی، به پزشک مراجعه کنید.
دیابت نوع دو می‌توانند باعث آسیب به اعصاب سراسر بدن شوند که به این اختلال، نوروپاتی دیابتی گفته می‌شود. علائم نوروپاتی دیابتی ممکن است در افراد مختلف، متفاوت باشد اما اگر علائمی از آسیب‌های عصبی مانند بی‌حسی اندام‌ها به خصوص دست و پا، سوزن سوزن شدن، درد یا گرفتگی عضلانی شدید، افزایش حساسیت به لمس، از دست دادن تعادل و هماهنگی، مشکل در بلع، افزایش یا کاهش میزان تعریق، حالت تهوع و استفراغ و یا از دست دادن اشتها شدید، بلافاصله برای درمان به پزشک مراجعه کنید. پزشک با توجه به نوع و شدت علائم ممکن است داروها و درمان‌هایی را برای شما تجویز کند.
2. برای بررسی مشکلات احتمالی چشم، سالانه یک معاینه چشم انجام دهید.
دیابت نوع دو با گذشت زمان می‌تواند به رگ‌های خونی کوچک در چشم آسیب رسانده و منجر به مشکلات بینایی مانند آب سیاه و یا حتی کوری و یا سایر مشکلات چشمی شود. بنابراین لازم است چشمان خود را حداقل یکبار در سال توسط چشم پزشک معاینه کنید تا در صورت وجود مشکل، در مراحل اولیه تشخیص و درمان لازم انجام گیرد. همچنین در صورتی که در نحوه‌ی بینایی خود دچار مشکلی شدید، لازم است بلافاصله با پزشک خود تماس گرفته و مسئله را به وی اطلاع دهید.
3. برای کنترل سلامت کلیه‌ها، به صورت دوره‌ای و با نظر پزشک آزمایش ادرار انجام دهید.
صدمه به رگ‌های خونی ناشی از دیابت نوع دو می‌تواند کلیه‌ها را تحت فشار قرار داده و منجر به متوقف کردن عملکرد کلیه‌ها و در نتیجه نیاز به دیالیز شود. به منظور کنترل سلامت طولانی مدت کلیه‌ها لازم است آزمایش ادرار و خون برای بررسی عملکرد کلیه‌ها به صورت دوره‌ای و با نظر پزشک انجام شود.
پزشک ادرار را از لحاظ میزان وجود بیش از حد پروتئین که می‌تواند نشان دهنده‌ی مشکلات کلیوی باشد، تحت بررسی قرار می‌دهد. همچنین در صورتی که متوجه تغییر رنگ ادرار و یا وجود خون در ادرار شدید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
4. کلسترول خون خود را به طور منظم بررسی کنید.
سطح کلسترول (چربی خون) بالا می‌تواند فشار بیش‌تری بر سیستم قلب و عروق وارد کند، به خصوص در افراد مبتلا به دیابت نوع دو. با انجام آزمایشات منظم کلسترول، می‌توان سطح آن را تحت نظر داشت و در صورت نیاز به کاهش میزان کلسترول خون، با مشورت پزشک از روش‌های مناسب استفاده کرد. به منظور پایین آوردن کلسترول از غلات کامل، میوه و سبزیجات و چربی‌های سالم در رژیم غذایی خود استفاده کنید. همچنین انجام ورزش می‌تواند به کاهش کلسترول و بهبود سیستم قلبی عروقی کمک کند.
5. فشار خون خود را حداقل هفته‌ای یکبار اندازه گیری کنید.
حفظ فشارخون سالم هنگام ابتلا به دیابت نوع دو می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته کمک کند. سعی کنید فشارخون خود را به طور منظم بررسی کنید تا در هنگام بالا بودن آن، بتوانید با روش‌های مناسب به کاهش فشارخون و حفظ آن در محدوده‌ی سالم اقدام کنید. می‌توانید با تهیه‌ی دستگاه فشارسنج، فشارخون خود را به راحتی در منزل اندازه‌گیری کنید. در مواقعی که احساس اضطراب یا استرس دارید، احساس غش می‌کنید و یا در قفسه‌ی سینه‌ی خود احساس درد می‌کنید، به سرعت فشارخون خود را اندازه‌گیری کرده و با پزشک یا بیمارستان تماس بگیرید.
6. پاهایتان را به طور مرتب از نظر وجود زخم یا تاول بررسی کنید.
دیابت نوع دو می‌تواند به اعصاب و عروق خونی در اندام‌های شما آسیب برساند. اندام‌هایی به خصوص پاها، در معرض بی‌حسی قرار دارند که این مسئله موجب می‌شود تا بدون اطلاع دچار زخم یا تاول شوند. اگر یک زخم باز در پاها آلوده شود، می‌تواند منجر به مسائل جدی و یا حتی قطع عضو شود. بنابراین لازم است پاهای خود را به‌طور روزانه از نظر وجود زخم بررسی کرده و آن ها را تمیز و خشک نگه دارید.
اگر پای خود را زخمی کردید و یا بریدید، آن را از لحاظ بروز احتمالی عفونت کنترل کنید. اگر در زخم، چرک یا رگه‌های قرمز در پوست اطراف آن مشاهده کردید، به پزشک خود اطلاع دهید . همچنین تا حد امکان از راه رفتن با پای برهنه خودداری کنید تا احتمال آسیب دیدن پاها کم‌تر شود.
7. در صورت احساس بی‌حسی در اندام‌های خود، با پزشکتان صحبت کنید.
بی‌حسی انگشتان دست یا پا می‌تواند نشانه‌ای از جریان خون مختل شده ناشی از دیابت نوع دو باشد. به منظور جلوگیری از آسیب دائمی یا عوارض بعدی، به محض مشاهده سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است بتواند با تجویز دارو و بهبود جریان خون، این مشکل را برطرف کند.
8. پوست خود را از لحاظ وجود لکه یا نقاط رنگی، بررسی کنید.
دیابت نوع دو می‌تواند باعث تغییر رنگ و التهاب رگ‌های خونی کوچک شده و فرد را در معرض ابتلا به بیماری‌های پوستی قرار دهد. پوست خود را به طور منظم از نظر تغییرات و علائم غیرطبیعی مانند درد و خارش بررسی کرده و به محض مشاهده تغییر، به پزشک مراجعه کنید.
لکه های قهوه‌ای روشن روی پوست بخصوص در پا می‌تواند نشانه‌ای از درماتوپاتی دیابتی باشد. نواحی برجسته قهوه‌ای رنگ در کناره‌های گردن، زیر بغل و کشاله ران نیز برخی از مشکلات پوستی ناشی از دیابت است که با تغییر در رژیم غذایی و کاهش وزن می‌توان آن را درمان کرد.
9. در صورت بروز عفونت، فوراً به پزشک اطلاع دهید و به دنبال درمان باشید.
دیابت نوع دو می‌تواند توانایی بدن برای مقابله با عفونت را کاهش دهد که می‌تواند منجر به بروز خطرات جدی سلامتی شود. در صورتی که متوجه عفونت روی پوست، پا، مثانه، لثه‌ها یا واژن خود شدید، سریعاً به پزشک اطلاع داده و به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید تا بتوانید قبل از پیشرفت، آن را درمان کنید.
عفونت مثانه باعث می‌شود دچار تکرر ادرار و همچنین درد در هنگام ادرار شوید. همچنین ممکن است ادرار شما حاوی خون یا کدر و دارای بوی نامطبوع شود.
عفونت کلیه می‌تواند باعث حالت تهوع، استفراغ، تب، لرز و درد شدیدی در پهلو یا قسمت فوقانی کمر شود. درد در اطراف چشم یا جلوی صورت یا ترشحات بینی به رنگ مایل به زرد، می‌تواند نشانه عفونت در سینوس‌ها یا دهان باشد.
10. در صورت توصیه ی پزشک، سایر آزمایشات و پیگیری‌های لازم را انجام دهید.
11. داروهای خود را طبق تجویز پزشک مصرف کنید.
پزشک ممکن است برای بهبود وضعیت سلامتی و مدیریت دیابت نوع دو، داروهای مختلفی برای افراد تجویز کند. مهم است که دستورالعمل‌های دارویی خود را دنبال کنید و داروهای خود را به میزان تجویز شده و در زمان گفته شده مصرف کنید. در صورتی که فراموش کردید داروی خود را در زمان مقرر مصرف کنید، دوز خود را تغییر ندهید و در زمان مقرر بعدی میزان توصیه شده از دارو را مصرف نمائید. در صورت بروز عوارض جانبی ناخوشایند ناشی از مصرف هر کدام از داروهای خود، به پزشکتان اطلاع دهید.
12. رژیم غذایی سالمی داشته باشید.
نمک یا سدیم می‌تواند فشارخون شما را تشدید کند، بنابراین کاهش مصرف نمک می‌تواند به کنترل و مدیریت اثرات طولانی مدت دیابت کمک کند. گوشت، میوه و سبزیجات تازه بخورید.
نمک را از سفره خود بردارید تا وسوسه نشوید و در هنگام خرید مواد غذایی، به دنبال مواد غذایی کم نمک باشید. از غذاهای فراوری شده مانند نوشابه، آب نبات، نان‌ها سفید و ماکارونی که می‌توانند سطح گلوکز را در بدن شما افزایش دهند، خودداری کنید.
13. برای بهبود جریان خون، به طور منظم ورزش کنید.
دیابت نوع دو می‌تواند به مرور زمان به رگ های خونی آسیب برساند، بنابراین مهم است برای حفظ سلامت سیستم قلبی عروقی خود، به طور منظم ورزش کنید. حتی اگر در اطراف محل زندگی خود یک پیاده‌روی کوتاه داشته باشید، به جلوگیری از آسیب‌های طولانی مدت ناشی از دیابت کمک می‌کند.
تمرینات قلبی عروقی مانند پیاده روی، دوچرخه‌سواری و شنا را به منظور بهبود جریان خون در بدن خود انجام دهید. همچنین به منظور تأثیر بهتر انسولین بر بدن و استفاده مؤثرتر بدن از گلوکز می‌توانید برخی تمرینات قدرتی را با نظر پزشکتان انجام دهید.
14. بهداشت دهان و دندان‌های خود را رعایت کنید.
از آنجا که دیابت نوع دو می‌تواند باعث آسیب به رگ‌های خونی کوچکی که خون دندان‌ها و لثه‌ها را تأمین می‌کنند، آسیب برساند و منجر به پوسیدگی دندان و آسیب به لثه‌ها شود، نیاز است حداقل دو بار در روز دندان‌های خود را با خمیردندان‌های حاوی فلوراید، مسواک بزنید.
در صورت بروز خونریزی لثه، به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین معاینات لازم دندانپزشکی را به منظور بررسی سلامت دهان و دندان‌های خود به طور منظم انجام دهید.
15. از استعمال دخانیات و مصرف الکل خودداری کنید.
سیگار کشیدن می‌تواند فشارخون را افزایش داده و به ریه‌ها و همچنین سلامت دهان آسیب برساند. نوشیدن الکل نیز می‌تواند فشار بیش‌تری بر کلیه‌های افراد مبتلا به دیابت نوع دو وارد کند.
به منظور بهبود وضعیت سلامتی و کنترل تأثیرات طولانی مدت دیابت، سیگار و الکل را ترک کنید. در این مورد در صورت نیاز می‌توانید با پزشک خود مشورت کنید.
16. با استفاده از راهکارهای مناسب، استرس خود را کاهش دهید.
استرس می‌تواند فشارخون را افزایش داده، قندخون را بالا برده و به خصوص افراد دیابتی را در معرض خطر بیماری‌های قلبی عروقی قرار دهد. به منظور کاهش استرس، چشمان خود را ببنیدید، به آرامی نفس عمیق بکشید و ذهن خود را بر مناظر لذت‌بخش و لحظات آرامش‌بخش متمرکز کنید. به عنوان مثال روی تصویر یک منظره‌ی زیبا تمرکز کرده و به آرامی نفس بکشید. سعی کنید حداقل هر روز 10 دقیقه این کار را تکرار کنید (مدیتیشن).
