نمونه‌برداری از کبد (بیوپسی کبد) برای تشخیص بیماری‌های ناشناخته کبد و همچنین برای مشخص کردن شدت بیماری انجام می‌شود. اطلاعات به‌دست آمده از این روش در تصمیم‌گیری درمان بسیار کمک‌کننده است. این روش دقیق‌ترین راه برای درجه‌بندی بیماری‌های کبدی محسوب می‌شود.

 دلایل انجام

پزشک به دلایل زیر انجام بیوپسی کبد را توصیه می‌کند:

• اگر نتیجه آزمایش‌های انجام شده مشکلی را در کبد نشان دهد.
• اگرتوده یا توموری در کبد باشد که در تصویربرداری و سونوگرفی مشاهده شده است.
• اگر بیمار تب با علت ناشناخته داشته باشد.
• اگرپزشک نتواند مشکلات کبدی را از راه‌های دیگر تشخیص دهد.
• برای به دست آوردن نمونه‌ای از بافت غیرطبیعی کبد
• برای تعیین اثر درمان‌های قبلی برروی بیمار
• برای کنترل کار کبد بعد از پیوند کبد

نمونه‌برداری ازکبد (بیوپسی کبد) همچنین به منظور کمک به تشخیص و تعیین بیماری‌های خاص کبد انجام می‌شود، که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بیماری کبد چرب
• هپاتیت (التهاب کبد) نوع بی (B) ونوع سی (C)
• هپاتیت خودایمن (التهاب کبد به دلیل ضعف دستگاه ایمنی بدن)
• بیماری کبد الکلی (سیروزکبدی)
• جذب بیش از اندازه آهن در روده (بیماری هموکروماتوز)
• جمع شدن مس در کبد (بیماری ویلسون)

عوارض احتمالی

نمونه‌برداری ازکبد (بیوپسی کبد) خطری ندارد و توسط یک پزشک متخصص انجام می‌شود. ولی گاهی اوقات می‌تواند مشکلات زیر را ایجاد کند:

• درد

بیشترین مشکل، درد در ناحیه نمونه‌برداری است. درد بعد از نمونه‌برداری ازکبد خیلی کم است و با خوردن داروهای مسکن (طبق دستورپزشک) برطرف می‌شود.

• خونریزی

گاهی اوقات خونریزی، بعد از نمونه‌برداری کبد اتفاق می‌افتد. خونریزی بیش از حد ممکن‌است به بستری شدن، تزریق خون و یا جراحی نیاز داشته باشد.

• عفونت

گاهی ممکن‌است باکتری‌های ایجادکننده عفونت، وارد شکم یا جریان خون شوند.

• آسیب رسیدن به اندام‌های کنار کبد

در موارد نادر، ممکن‌است سوزن به اندام‌های دیگری مانند کیسه صفرا یا ریه برخورد کند و باعث آسیب به این اندام‌ها شود.

آمادگی قبل از مداخله

• قبل از نمونه‌برداری سیگار مصرف نشود.
• در صورتی که فرد آسپرین، بروفن و یا وارفارین مصرف می‌کند، یک هفته قبل از نمونه‌برداری با نظر پزشک، مصرف داروها را متوقف کند زیرا این داروها احتمال خونریزی را هنگام نمونه‌برداری افزایش می‌دهند.
• برای تشخیص اختلالات انعقادی (وجود هرگونه مشکل در لخته شدن خون) باید آزمایش خون انجام شود. در صورت غیرطبیعی بودن نتیجه آزمایش، نمونه‌برداری انجام نمی‌شود و یا قبل از آن، داروهایی برای کاهش خطر خونریزی تجویز می‌شود.
• ۶ تا ۸ ساعت قبل از انجام نمونه‌برداری از خوردن و آشامیدن خودداری شود. به بعضی از بیماران اجازه داده می‌شود که یک صبحانه‌ی سبک میل کنند.
• ممکن‌است قبل از نمونه‌برداری داروی آرام‌بخش داده شود. در این صورت، نیاز است یکی از دوستان یا افراد خانواده درکنار بیمار باشد و بعد از انجام نمونه‌برداری نیز بیمار را تا منزل همراهی کند.
• قبل ازانجام نمونه‌برداری مثانه تخلیه شود.

روش انجام

بیوپسی کبد از چندین طریق انجام می‌شود که عبارتند از:

• از طریق پوست: نمونه‌برداری کبد از طریق پوست رایج‌ترین روش است. در این روش بعد ازانجام بی‌حسی، یک سوزن باریک و توخالی را از روی پوست شکم وارد کبد کرده و نمونه‌ی کوچکی از بافت کبد را بیرون می‌آورند. هنگام وارد کردن سوزن باید نفس عمیق کشیده شود. پزشکی که نمونه‌برداری از کبد را انجام می‌دهد، ممکن‌است برای افزایش دقت از سونوگرافی همزمان استفاده کند.
• از طریق رگ گردن (رگ ژوگولر): در این روش لوله بسیار نازكی را از طریق رگ گردن (رگ ژوگولر) به سمت رگ كبدی و سپس خود كبد عبور می‌دهند و سپس سوزنی را از داخل لوله به كبد وارد کرده و نمونه‌ای از بافت کبد را برمی‌دارند.

• از طریق دستگاه لاپاروسکوپی: در این روش لوله‌ای که مجهز به دوربین است، از راه پوست وارد شکم می‌شود. سوزن نمونه‌برداری را از طریق لوله دوربین‌دار به سمت كبد می‌برند و نمونه‌ی کوچکی از بافت کبد را برمی‌دارند.
• از طریق جراحی: این روش فقط در صورت نیاز به جراحی باز (باز کردن شکم) در اطراف كبد و پس از بستری شدن در یک مرکز درمانی، انجام می‌شود.

 نتایج قابل انتظار

بعد از انجام نمونه‌برداری، به مدت کوتاهی در اتاق بهبودی یا بازتوانی بستری می‌شوید و در آنجا علائم حیاتی بدن (مثل درجه حرارت، فشارخون ، نبض وتنفس) مرتباً اندازه‌گیری می‌شود.

نمونه‌ی گرفته شده از کبد، برای معاینه به آزمایشگاه ارسال می‌شود. حتماً جواب نمونه‌برداری را گرفته وبه پزشک نشان دهید. پزشک معالج با توجه به نتیجه‌ی آزمایش و تشخیص شدت و نوع بیماری کبد، مراحل درمانی را تعیین خواهد کرد.