بیماری‌های عفونی ناشی از ارگانیسم‌هایی چون باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها هستند. درون و بیرون بدن ما ارگانیسم‌های فراوانی زندگی می‌کنند که معمولاً بی‌ضرر و حتی برای سلامت ما مفیدند. اما ممکن است در شرایط خاص، برخی از این ارگانیسم‌ها به بیماری منجر شوند.

برخی از بیماری‌های عفونی می‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شوند، برخی با گزش حشرات و حیوانات و برخی با خوردن غذا یا آب آلوده و برخی دیگر با قرارگرفتن و تماس با آن‌ها در محیط‌زیست منتقل می‌شوند.

بیماری‌های عفونی توسط ارگانیسم‌های زیر ایجاد می‌شوند:

• باکتری‌ها

عامل بیماری‌هایی چون گلودرد، عفونت‌های دستگاه ادراری و سل. این موجودات تک‌سلولی‌اند.

• ویروس‌ها

از باکتری‌ها کوچک‌ترند و منشأ بسیاری از بیماری‌ها چون سرماخوردگی و ایدزند.

• قارچ‌ها

قارچ‌ها عامل به‌وجودآورنده‌ی بسیاری از بیماری‌های پوستی مانند عفونت‌های قارچی در پای ورزشکاران‌اند. انواع دیگر قارچ‌ها می‌توانند موجب عفونت ریه یا سیستم عصبی شود.

• انگل‌ها

عامل به‌وجودآورنده‌ی مالاریا انگلی بسیار کوچک است که از طریق نیش پشه منتقل می‌شود. هم‌چنین مدفوع حیوانات ناقل سایر انگل‌ها به انسان است.

شیوه‌­های انتقال بیماری­‌های عفونی

ساده‌ترین راه سرایت بیماری‌های عفونی تماس با شخص یا حیوانی است که به این بیماری مبتلاست. از چهار راه بیماری‌های عفونی منتشر می‌شوند:

• انسان به انسان: از راه‌های متداول سرایت بیماری‌های عفونی، انتقال مستقیم باکتری، ویروس یا سایر میکروب‌ها از فردی به فرد دیگر است که از طریق لمس، سرفه، بوسه، تبادل مایعات بدن از تماس جنسی یا انتقال خون از فرد مبتلا به فردی دیگر منتقل می‌شود. ممکن است کسی که این میکروب‌ها را منتقل می‌کند هیچ نشانه‌ای از این بیماری نداشته باشد و فقط حامل آن میکروب باشد.

• حیوانات به انسان: ممکن است گازگرفتن یا خراشیدن حیوانی آلوده، حتی حیوانی خانگی، شما را بیمار کند یا در موارد بسیار خاص کشنده باشد. انتقال یا سروکار داشتن با فضولات حیوانی می‌تواند بسیار خطرناک باشد. مثلاً ممکن است از طریق خالی‌کردن و تمیزکردن جعبه‌ی ادرار و مدفوع گربه‌تان به عفونت توکسوپلاسموزیس مبتلا شوید.
• مادر به جنین: ممکن است مادر باردار میکروب‌های عامل بیماری‌های عفونی را به جنین خود منتقل کند. برخی از این میکروب‌ها می‌توانند از طریق جفت و برخی دیگر که در مهبل‌اند، ممکن است در هنگام زایمان به نوزاد منتقل شوند.
• محیط به انسان: برخی از عوامل بیماری‌زا می‌­توانند در خاک، آب، هوا و سایر سطوح باقی بمانند و باعث انتقال بیماری‌ها شوند. برخی از بیماری‌های قارچی یا وبا از این گروه هستند.