عمل جراحی هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) نوعی جراحی به منظور برداشتن رحم از طریق واژن (مهبل) می‌باشد. در طول انجام عمل جراحی هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) جراح رحم را از تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ و بخش‌های بالایی واژن (مهبل) همچنین عروق خونی و بافت همبند اطراف آن جدا می‌کند. سپس رحم از طریق واژن خارج می‌شود.

هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) در مقایسه با هیسترکتومی ابدومینال (درآوردن رحم از طریق شکم) هزینه و دوره ریکاوری کمتری را به دنبال دارد. در هیسترکتومی ابدومینال (درآوردن رحم از طریق شکم) از طریق برشی که روی شکم ایجاد می‌شود، رحم خارج می گردد. در صورت بزرگ بودن رحم انجام هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) مقدور نخواهد بود و در آن صورت پزشک جراح زنان گزینه‌هایی مانند هیسترکتومی ابدومینال (درآوردن رحم از طریق شکم) را در نظر خواهد گرفت. هیسترکتومی (درآوردن رحم) به طور کلی شامل برداشتن رحم و دهانه رحم می‌باشد. در طول انجام هیسترکتومی (درآوردن رحم)  می‌توان لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها را نیز خارج نمود. همه ارگان‌های نامبرده سیستم باروری زنان را تشکیل می دهند که در لگن قرار دارند.

دلایل انجام روش

هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) می‌تواند در درمان موارد زیر موثر واقع شود:

• فیبروم رحم یا فیبروئیدها: همه انواع هیسترکتومی می‌تواند با هدف از بین بردن دائمی فیبروم‌های رحمی انجام شود. فیبروم‌ها توده های غیرسرطانی هستند که عوارضی مانند درد لگن، خونریزی و کم‌خونی را به همراه دارند. برای رفع فیبروم های بزرگ به جراحی هیسترکتومی ابدومینال (درآوردن رحم از طریق شکم) نیاز خواهیم داشت.
• اندومتریوز: اندومتریوز به گسترش بافت دیواره داخلی رحم به نام اندومتر در فضایی بیرون از رحم مانند تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ یا سایر قسمت‌ها اشاره دارد. اغلب خانم‌های مبتلا به اندومتریوز برای درمان به انجام هیسترکتومی ابدومینال (درآوردن رحم از طریق شکم) نیاز دارند، اما در برخی موارد انجام هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) ضروری خواهد بود.

• سرطان‌های دستگاه تولید مثل: اگر در رحم، دهانه رحم و یا تخمدان‌ها سرطان روی دهد در آن صورت جراح و متخصص زنان انجام هیسترکتومی را پیشنهاد خواهد کرد. اغلب اوقات در درمان سرطان تخمدان از هیسترکتومی ابدومینال (درآوردن رحم از طریق شکم) استفاده می‌شود، اما در برخی موارد نیز ممکن است در افراد مبتلا به سرطان اندومتر یا سرویکس انجام هیسترکتومی واژینال یا شکمی موثر باشد.
• افتادگی رحم: وقتی بافت و رباط های پشتیبان ناحیه لگن کشیده شود ممکن است رحم از محور خود خارج گردد. پرولپس رحم می‌تواند مشکلاتی مانند دشواری در حرکات روده و یا دشواری در ادرار کردن را به همراه داشته باشد. برداشتن رحم با استفاده از هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) یا سایر انواع هیسترکتومی (درآوردن رحم) می‌تواند به تخفیف این علائم کمک کند.
• خونریزی غیرطبیعی زنان: وقتی استفاده از دارو نتواند در درمان خونریزی‌های سنگین واژن موثر باشد در آن صورت هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) می‌تواند به برطرف شدن مشکلات بیانجامد.

• درد مزمن لگن: اگر درد مزمن لگن به دلیل وجود برخی مشکلات لگنی ایجاد شده باشد در آن صورت ممکن است انجام هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) یا سایر انواع هیسترکتومی (درآوردن رحم) به عنوان آخرین گزینه مطرح شود.

به خاطر داشته باشید بعد از انجام هیسترکتومی واژینال قادر به باردار شدن نخواهید بود.

عوارض احتمالی

به طور کلی روش جراحی هیسترکتومی واژینال بی‌خطر است، اما برخی عوارض هیسترکتومی واژینال عبارت است از:

• خونریزی سنگین
• لخته‌های خونی در پاها یا ریه‌ها
• عفونت
• آسیب به ارگان‌های اطراف
• واکنش جانبی به داروهای بی‌حسی

احتمال بروز عوارض هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) در خانم‌های چاق و یا افراد مبتلا به فشارخون بالا بیشتر است. احتمال آسیب به سایر قسمت‌ها مانند مثانه، مجرای ادرار و یا روده در حین انجام هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) وجود دارد. وجود اندومتریوز شدید و یا بافت‌های اسکار (محل زخم) ممکن است جراح متخصص زنان را وادار به تغییر روش از هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) به هیسترکتومی ابدومینال (درآوردن رحم از طریق شکم) سازد. انجام هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) و به طور کلی هیسترکتومی (درآوردن رحم) در طولانی مدت می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش دهد، مخصوصا اگر هیسترکتومی (درآوردن رحم) بعد از سن 35 سالگی انجام شود.

آمادگی قبل از هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل)

قبل از انجام  هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) باید در مورد حفظ تخمدان‌ها یا لوله‌های فالوپ تصمیم‌گیری انجام شود و اینکه آیا نیازی به استروژن درمانی وجود دارد یا خیر. هیسترکتومی (درآوردن رحم) شامل برداشت تخمدان‌ها نمی‌شود اما ممکن است برداشت تخمدان‌ها همزمان با هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) انجام شود. خانم‌هایی که در دوران قبل از یائسگی قرار دارند ممکن است برای حفظ تعادل هورمونی تمایل به حفظ تخمدان‌ها داشته باشند. هورمون‌های تخمدان در تقویت میل جنسی، محافظت از استخوان‌ها و پیشگیری از گرگرفتگی نقش دارد. از طرفی در برخی موارد برداشت تخمدان‌ها به کاهش مشکلاتی مانند سردردهای میگرنی دوره ای، سندرم (مشکلات) شدید قبل از قاعدگی و صرع کمک می‌کند. تصمیم‌گیری در مورد حفظ تخمدان‌ها به شرایط بیمار بستگی خواهد داشت.

اگر تصمیم بر خارج ساختن تخمدان‌ها علاوه بر هیسترکتومی واژینال وجود داشته باشد در آن صورت ممکن است نیاز به استروژن‌درمانی احساس شود. استفاده از استروژن در خانم‌هایی که در دوران قبل از یائسگی قرار دارند به پیشگیری از گرگرفتگی، تعریق شبانه و محافظت استخوان ها کمک می‌کند. خانم‌هایی که به دوران یائسگی وارد شده‌اند با انجام هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) نیازی به استروژن‌درمانی ندارند.

قبل از انجام هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) انجام برخی تست‌ها مانند معاینه جسمی، الکتروکاردیوگرام، عکس قفسه‌سینه و آزمایش خون بسته به سن و شرایط بیمار الزامی می‌باشد.

شرح عمل هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل)

در طول انجام عمل هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) شما ابتدا بی‌هوشی عمومی دریافت خواهید کرد به این ترتیب در طول انجام هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) هوشیار نخواهید بود. در برخی موارد ممکن است از بی‌حسی موضعی نخاعی همراه با داروهای خواب‌آور به منظور انجام هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) استفاده شود. شما ابتدا در موقعیتی مشابه به موقعیتی که می‌خواهید تست پاپ اسمیر را انجام دهید قرار خواهید گرفت. سپس با استفاده از کاتتر (لوله) ادراری مثانه شما تخلیه می‌گردد.

به منظور انجام عمل هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) جراح و متخصص زنان برشی را داخل واژن ایجاد می‌کند تا به رحم دسترسی پیدا کند. با استفاده از ابزار درازی جراح عروق خونی رحم را محکم نگاه می‌دارد و رحم را از بافت همبند، تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ جدا می سازد. رحم با استفاده از دهانه واژن خارج شده و از بخیه های قابل جذب برای کنترل خونریزی داخل ارگان لگن استفاده می‌شود. به جز مواردی که احتمال سرطان رحم وجود دارد جراح زنان برای برداشتن رحم بزرگ آن را به تکه‌های کوچک‌تر تبدیل کرده و سپس آن را خارج می‌سازد.

بعد از جراحی هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) شما به اتاق ریکاوری انتقال داده خواهید شد و ممکن است یک تا دو روز در بیمارستان بستری باشید. عفونت و درد از عوارض هیسترکتومی واژینال محسوب می‌شود. بنابراین دریافت برخی داروها برای کنترل درد و پیشگیری از بروز عفونت بخشی از مراقبت‌های بعد از عمل هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) محسوب می‌شود. پس از هوشیاری پزشک شما را تشویق به راه رفتن خواهد کرد. وجود ترشحات خونی واژن تا چند روز بعد از انجام هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) طبیعی می‌باشد.

 نتایج عمل هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل)

بعد از انجام عمل هیسترکتومی واژینال (درآوردن رحم از طریق مهبل) دیگر پریود (قاعده) نخواهید شد همچنین قدرت باردار شدن را نیز از دست خواهید داد. اگر تخمدان‌ها نیز در طول هیسترکتومی (برداشتن رحم) برداشته شود در آن صورت یائسگی آغاز خواهد شد و بنابراین شما علائمی مانند خشکی واژن، گرگرفتگی و تعریق شبانه را تجربه خواهید کرد. برای رفع هر یک از این علائم پزشک متخصص زنان شما را یاری خواهد داد. اگر تخمدان‌ها در طول هیسترکتومی (درآوردن رحم) حفظ شود در آن صورت تخمدان‌ها همچنان به تولید هورمون‌ها و تخمک گذاری تا آغاز یائسگی ادامه خواهند داد.