در برخی افرادی که تحت همودیالیز یا دیالیز صفاقی قرار دارند، ممکن است دچار خارش پوست ‎شوند. روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانید پوست حساس و خارش‌دار خود را تسکین دهید در ادامه نکاتی به منظور کاهش این عارضه آورده شده است که با رعایت این نکات، می‌توانید دوباره احساس راحتی در پوست خود داشته باشید.

الف. استفاده از لوسیون‌ها و کرم‌ها

• استفاده از لوسیون‌های مناسب با نظر پزشک معالج خود را در نظر بگیرید.

این لوسیون‌ها برای درمان و جلوگیری از خشکی، زبری، پوسته پوسته شدن و خارش پوست طراحی شده‌اند و حاوی نرم کننده‌ها است که به نرم شدن و مرطوب شدن پوست کمک می‌کند. لازم است قبل از خرید، محتویات لوسیون یا کرم را بررسی کنید. اگر به یکی از مواد موجود در لوسیون حساسیت دارید از این محصولات استفاده نکنید. همچنین برچسب محصول را برای دستورالعمل و نحوه استفاده صحیح بررسی کنید. به طور کلی، برای استفاده از لوسیون باید قبل از استفاده آن را خوب تکان دهید. یک مقدار از لوسیون را روی یک پارچه نرم و تمیز بمالید تا به راحتی استفاده شود. لوسیون را به دفعات لازم و یا مطابق دستور پزشک روی ناحیه تحت خارش پوست خود بمالید.

• • لوسیون یا کرم را پس از استحمام یا دوش گرفتن و در حالی که پوست هنوز مرطوب است، استفاده کنید.
  • کرم‌ها و لوسیون‌ها فقط برای استفاده خارجی است. از تماس با چشم و سایر غشاهای مخاطی خودداری کنید.
  • قبل از استفاده از لوسیون برای کودکان زیر شش ماه از پزشک متخصص اطفال سوال کنید.

• اگر باردار هستید، قصد باردار شدن دارید یا در حال شیردهی ‏هستید، قبل از استفاده از لوسیون با پزشک خود صحبت کنید.

برخی از مواد شیمیایی موجود در لوسیون ممکن است در دوران بارداری برای استفاده ایمن نباشد، یا ممکن است در بارداری تداخل ایجاد کند. علاوه بر این در صورت استفاده از داروهای تجویز شده یا بدون نسخه، داروهای گیاهی یا مکمل‌های غذایی با پزشک خود مشورت کنید زیرا لوسیون می‌تواند با داروهای مصرفی شما تداخل داشته باشد.

همچنین در صورت داشتن عفونت‌های پوستی مانند آبله مرغان، تبخال، زونا و … در محل استفاده، یا برخی مشکلات پوستی (مانند بیماری قبل از سرطان پوست، سرطان پوست یا سندرم‌های پوستی، با پزشک خود مشورت کنید.

• از پمادهای توصیه شده توسط پزشک استفاده کنید.

 دستورالعمل‌های همراه با پماد را بخوانید. به احتمال زیاد قبل از استفاده از پماد از شما خواسته می‌شود که پوست خود را کاملاً خشک کنید. دستان خود را قبل از استفاده از پماد بشویید. یک لایه نازک از پماد را به ناحیه آسیب دیده یا پوست خود بمالید. آن را روی قسمت‌های دیگر پوست خود اعمال نکنید. به آرامی دارو را مالش دهید تا به طور مساوی توزیع شود. دستان خود را پس از استفاده از پماد بشوئید.

• بعد از استفاده از پماد سریعا استحمام، دوش گرفتن و شنا نکنید. انجام این فعالیت‌ها می‌تواند پماد را بشوید.
• ناحیه تحت درمان را با بانداژ یا سایر پانسمان‌ها نپوشانید، مگر اینکه توسط پزشک دستور دیگری داده شده باشد.
• توجه داشته باشید پماد فقط برای مصارف خارجی است. از پماد در چشم، بینی و دهان خودداری کنید.

ب. استفاده از حمام آرامش بخش

• از آب بسیار گرم (داغ) خودداری کنید.

حداقل یک بار در روز حمام کردن، می‌‏تواند برای رفع خارش و تحریک پوست مفید باشد. با این حال، اطمینان حاصل کنید آبی که استفاده می‌‏کنید آب ولرم است و نه داغ، زیرا آب داغ می‌تواند پوست شما را بیشتر خشک کند، در نتیجه باعث تحریک و خارش بیشتر می‌‏شود.

• از صابون‌های معطر استفاده نکنید.

 از صابون‌های ضد حساسیت استفاده کنید، زیرا این صابون مخصوصا برای پوست‌های حساس طراحی شده‌اند. صابون‌های معطر مصنوعی ممکن است باعث تحریک پوست شما شوند.

• حمام نشاسته ذرت و جوش شیرین درست کنید.

وان خود را با آب گرم پر کنید. به جای استفاده از صابون، نیم الی یک فنجان کامل جوش شیرین و نیم الی یک فنجان کامل نشاسته ذرت به وان خود اضافه کنید. حمام جوش شیرین و نشاسته ذرت خارش را کاهش می‌دهد و پوست شما را کمتر از صابون خشک می‏‌کند.

• • می‌توانید نمک‌های حمام یا نمک دریا را به وان خود اضافه کنید.
  • حداقل 15 تا 20 دقیقه در حمام غوطه ور شوید، مگر اینکه پزشک شما خلاف آن را گفته باشد.
  • در بین حمام از کمپرس سرد برای فشار آوردن به محل‌های خارش استفاده کنید.
  • بعد از استحمام خود از لوسیون‌های نرم کننده استفاده کنید.

ج. ایجاد تغییر در سبک زندگی

• نور درمانی با نور آفتاب یا ماورابنفش را در نظر بگیرید.

تصور می‌شود که نور آفتاب، یا نور ماور‏ابنفش (نوردرمانی) می‌تواند خارش پوست را تسکین دهد. با این حال، به نظر می‌رسد تاثیرات آن با توجه به شرایط فردی هر بیمار متفاوت است.

بدن ما برای تولید ویتامین دی (D) در پوست به نور طبیعی خورشید نیاز دارد. ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است. این ویتامین در غذا یافت می‌شود، اما همچنین می‌تواند با قرار دادن بدن در معرض اشعه ماورا بنفش خورشید ایجاد شود. عملکرد اصلی بیولوژیکی ویتامین D حفظ سطح طبیعی کلسیم و فسفر در خون است (هر دو باعث احساس خارش می‌شوند).

• بهترین زمان برای قرار گرفتن در معرض آفتاب را انتخاب کنید.

دریافت حداقل مقدار تابش مستقیم نور خورشید در اول صبح حتی برای افرادی که حتی تحت دیالیز نیستند مفید است. با این حال، بالاترین سطح نور فرابنفش بین ساعات 9 صبح تا 3 بعد از ظهر رخ می دهد. در این ساعات باید از تابش مستقیم نور خورشید بدون داشتن محافظ پوست (کرم ضد آفتاب و …) پوست خودداری کنید. به همین دلیل، بهتر است قبل از ساعت 9 صبح یا بعد از 5 عصر در معرض آفتاب قرار بگیرید.

میزان نور خورشیدی که شما برای تولید ویتامین D نیاز دارید به عوامل مختلفی مانند میزان فرابنفش، نوع پوست و سبک زندگی بستگی دارد. به عنوان مثال، برای بدست آوردن میزان برابر ویتامین دی، یک شخص با پوست تیره‌تر باید شش برابر بیشتر از یک شخص با پوست سفید و بور در معرض نور خورشید باشد.

• در جلسات نور درمانی از پوست خود در برابر آفتاب محافظت کنید.

همان نور ماورابنفش که به تولید ویتامین D کمک می‌کند نیز می‌تواند منجر به آفتاب سوختگی و سایر بیماری‌های پوستی شود. به همین دلیل، سعی کنید بیشتر از 15 دقیقه در خارج از منزل و بدون ضد آفتاب در فضای باز نمانید. روی ناحیه‌هایی که خارش قرار ندارند، ضد آفتاب استفاده کنید. برای مرطوب نگه داشتن پوست در زمانی که آفتاب می‏‌گیرید از لوسیون‌ها یا کرم‌های ضدحساسیت استفاده کنید.

• لباس‌های گشاد بپوشید.

پارچه‌های سبک‌تر مانند پنبه، گردش هوا را تقویت می‌کند و می‏‌تواند به جذب رطوبت بدن کمک کند. این لباس‌ها همچنین باعث می‏‌شوند تا گرما را از بدن شما دور شود. در عین حال، پوشیدن لباس گشاد می‏‌تواند به جلوگیری از سوزش و ناراحتی پوست ناشی از مالیدن لباس به پوست کمک کند.

• مصرف فسفر را کنترل کنید.

از آنجا که دیالیز فسفر را به طور موثر از بین نمی‌برد، رژیم غذایی کلیوی که غذاهای پر فسفر در آن محدود باشد، توصیه می‌شود. غذاهای غنی از فسفر شامل:

• لبنیات مانند پنیر، شیر و سوپ خامه.
• پروتئین مانند جگر گاو و صدف.
• لوبیای پخته، لیما (لوبیا عروس)، و سویا.

د. مدیریت خارش پوست با دارو

• آنتی هیستامین مصرف کنید.

 هیستامین باعث واکنش‌های آلرژیک و التهابی و همچنین خارش پوست شود. آنتی هیستامین گیرنده‌هایی را که هیستامین برای ایجاد این واکنش‌ها باید به آن متصل شود، مسدود می‏‌کند و در نتیجه احساس خارش ایجاد نمی‏‌کند. در مصرف داروهای آنتی هیستامین به این موارد توجه کنید:

• • همراه با وعده‌های غذایی، داروهای آنتی هیستامین مصرف کنید تا ناراحتی معده به حداقل برسد.
  • آنتی هیستامین‌ها ممکن است باعث خواب آلودگی شوند، بنابراین بهتر است آن‌ها را شب بخورید. نسخه‌های غیرخواب‌آور همین داروها نیز وجود دارد.
  • این داروها همچنین ممکن است باعث شود دهان شما خشک شود.

• با مشورت پزشک، از پچ‌های پوستی فسفات استفاده کنید.

از این داروها، برای کنترل سطح بالای فسفات در بیماران مبتلا به بیماری کلیوی استفاده می‏‌شود. با این حال، این دارو به نسخه پزشک نیاز دارد. پزشک شما مقدار مشخصی را بر اساس میزان کنترلی که روی میزان فسفات و کلسیم دارید، به شما می‏‌دهد. در صورت امکان این داروها را طی 1 تا 2 ساعت بعد از داروهای دیگر استفاده نکنید. این امر برای جلوگیری از تداخل دارویی است.

• پچ‌های فسفات را همراه وعده غذایی مصرف کنید.

 مصرف استات کلسیم به همراه غذا باعث کاهش جذب فسفر می‌شود که هدف از مصرف این دارو است. بنابراین، استات کلسیم باید همراه با وعده غذایی مصرف شود. این دارو را با غذاهای حاوی فسفر (به ویژه شیر یا محصولات لبنی) مصرف نکنید. از غذاهای حاوی اسید اگزالیک (ریواس، اسفناج)، یا اسید فیتیک (سبوس، غلات کامل) خودداری کنید زیرا در جذب کلسیم تداخل ایجاد می‌کنند. همچنین از نوشیدن الکل یا نوشیدنی‌های کافئین‌دار خودداری کنید زیرا در جذب کلسیم اختلال ایجاد می‏‌کنند.