مدیریت بیماری
جراحی دست
اگر دست به هر روشی آسیب دیده باشد، جراحی میتواند یکی از گزینههای بهبود شرایط باشد. این جراحی فوق تخصصی میتواند بیماریهایی که موجب درد و آسیب حرکتی وکشیدگی در عملکرد و انعطافپذیری مچ دست و انگشتان شود، را درمان کند.
به دنبال جراحی عملکرد نرمال (طبیعی) انگشتان و دستها که در اثر تروما (ضربه) آسیب دیدهاند، باز میگردد و یا مشکلاتی که به صورت مادرزادی موجود است اصلاح میگردد.
دلایل انجام
- سندرم کارپال تونل
شرایطی است که باعث تنگی و ایجاد فشار برروی عصب مدیان (میانی) مچ دست یا تونل کارپال میشود (در واقع موجب تنگی کانال عصبی مچ دست وفشار برروی عصب میانی میشود). فرد مبتلا به این عارضه ممکن است علائمی مانند درد، سوزش، گزگز کردن یا بیحسی در کف دست و انگشتان داشته باشد و حالت کرختی و سستی و ضعف را احساس کند.
عوامل متعددی در بروز سندرم تونل کارپل مؤثر میباشد. اگرچه این عوامل خود به تنهایی علت بروز این عارضه نیستند، اما احتمال ابتلا را افزایش میدهند و یا آسیب عصب میانی را وخیمتر میسازند.
برخی از این عوامل عبارتاند از:
کارکردن زیاد و خم کردن مکرر و حرکات ارتعاشی که موجب فشار به عصب میانی مچ دست میشود، احتباس مایعات در دوران بارداری، آسیب دیدگی (تروما) اعصاب در تونل کارپال یا آرتریت روماتوئید.
- آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی
بیماری که میتواند باعث ایجاد تورم و التهاب مزمن و شدید در مفاصل سراسر بدن شود. این بیماری شایعترین نوع آرتروز خودایمنی است. این عارضه در اثر اختلال در دستگاه ایمنی بدن (سیستم دفاعی) رخ داده و مفاصل کوچک مانند مچ دست و مفاصل انگشتان را درگیر میکند و باعث ایجاد درد و آسیب حرکتی انگشتان دست میشود.
- انقباض دوپویترن
در کف دست زیر پوست یک بافت محکم پرده شکل به نام فاسیای کف دستی وجود دارد و این بیماری باعث انقباض و سفت شدن فاسیا کف دست میشود و ممکن است تا انگشتان دست گسترش یابد. در نتیجه باعث محدودیت حرکتی و خم شدن وکشیدگی انگشتان به وضعیت غیرعادی میگردد.
بیماران با شرایط دردناک فوق مانند سندرم تونل کارپال، آرتریت روماتوئید، انقباض دوپویترن و یا سایر صدمات، گزینههای مناسبی برای جراحی دست میباشند.
در صورت وجود شرایط زیر این جراحی میتواند برای اشخاص در هر سنی مناسب باشد:
- عدم وجود بیماریهای دیگر و شرایط پزشکی که موجب آسیب در ترمیم شود.
- عدم استعمال سیگار و سایر دخانیات
- انتظارات مثبت و اهداف واقع گرایانهای نسبت به جراحی
- تعهد نسبت به توصیههایی که جراح پلاستیک در جهت درمان میدهد.
در بعضی مواقع، جراحی دست برای درمان زخمها و جراحات ضروری است. جراحان پلاستیک اغلب بیمارانی که به صورت اورژانس در اثر ضربه شدید دست مراجعه میکنند را درمان میکنند.
آمادگی پیش از مداخله
قبل از عمل ممکن است از شما خواسته شود تا:
- آزمایش بدهید.
- مدتی قبل از عمل، سیگار را ترک نمایید.
- مصرف آسپرین، داروهای ضد التهاب و داروهای گیاهی که میتوانند باعث افزایش خطر خونریزی شوند را متوقف کنید.
- اگر عمل به صورت سرپایی انجام گردد و قرار است بعد از عمل مرخص شوید، با فردی هماهنگ نمائید که شما را به منزل برساند و شب را با شما بگذراند.
عوارض احتمالی
عوارض احتمالی جراحی دست شامل موارد زیر هستند:
- خونریزی
- عفونت
- خطرات بیهوشی
- باقی ماندن جای زخم (اسکار)
- بیحسی در پوست
- بدشکلی پوستی
- التهاب و تورم پوستی
- تاخیر در بهبود زخم
- تورم غیرقابل انتظار دست
- حساسیت به چسب و مواد بخیه و دیگر محصولات خونی و تزریق شده
- درد که ممکن است ادامه دار باشد.
- نیاز به عمل مجدد
اقدامات حین عمل
به شما داروهایی داده خواهد شد تا حین عمل راحت باشید. این داروها باعث بیهوشی عمومی یا آرامش میشوند که در مورد روش مناسب، جراح تصمیم میگیرد. معمولاً از بیهوشی عمومی یا داروی آرام بخش وریدی استفاده میشود.
- درمان تروما
شایعترین آسیب دیدگی دست یا انگشت که نیاز به جراحی دست دارد، بازسازی تاندون است. هنگامی که یک تاندون قطع میشود، از محل اصلی زخم به عقب کشیده میشود. بازسازی تاندون، تاندون رانده شده به عقب را بازیابی میکند و آن را با استفاده از روشهای جراحی برای بازگرداندن عملکرد و حرکت، دوباره به محل اولیه متصل میکنند.
- بهبودسندرم تونل کارپال
به منظور کاهش فشار بر وری عصب میانی، یک برش از وسط کف دست تا مچ ایجاد میشود،که اجازه دسترسی به بافت تنگ شده (باریک شده) را ایجاد میکند. یک روش جایگزین به نام روش آندوسکوپی وجود دارد که در آن یک شکاف بسیار کوچک را به وجود میآورند و دوربین کوچکی را داخل شکاف میکنند و با استفاده از دوربین فشار را از روی عصب خارج میکنند.
- ناهنجاریهای مادرزادی
هنگامیکه انگشتان در هنگام تولد به یکدیگر متصل هستند، ممکن است آنها فقط توسط یک پرده پوستی و یک همجوشی جزئی از استخوانها به هم متصل شوند. جراحی شامل جدا کردن دو انگشت برای ارائه طیف گستردهای از حرکت و ظاهر طبیعی و همچنین کمک به رشد طبیعی انگشت میشود. چسبیدن انگشتان دست به یکدیگر شایعترین ناهنجاری مادرزادی دست است و به درجات مختلف دیده میشود. سادهترین نوع آن وجود پرده ناقصی بین انگشتان است که هیچ عارضه استخوانی و مفصلی با آن همراه نیست. در نوع شدید انگشتان به هم چسبیده دست چندین انگشت در تمام طول خود به هم چسبیدهاند که ممکن است با ناهنجاریهای استخوانها و مفصلهای دست همراه باشد.
بسته به وضعیت و نوع درمان ممکن است برشهایی ایجاد شود که نیاز باشد با بخیههای قابل جذب و یا غیر قابل جذب دوخته شود.
نتایج جراحی دست به تدریج با تورم معمولی ظاهر میشود. نتیجه نهایی ممکن است تا چند ماه دیده نشود.
دوره نقاهت (ریکاوری)
بعد از عمل جراحی ممکن است از بانداژ یا پانسمان به منظور تمیز نگه داشتن محل زخم استفاده شود و ممکن است در صورت لزوم از آتل استفاده شود.
نتیجه نهایی جراحی دست به مرور زمان بهتر میشود ولیکن نتیجه عمل معمولاً طولانی مدت باقی خواهد ماند. برای آسیبهای ترومایی خاص، ممکن است امکان دستیابی کامل به عملکرد نرمال وجود نداشته باشد.
اگر جراحی ترمیم سندرم تونل کارپال داشته انجام شده باشد، تغییرات عادتهای کاری به منظور بهبودی طولانی مدت امری ضروری است. نتیجه نهایی تا چندین ماه ممکن است دیده نشود. اگر جراحی شامل میکروسرجری باشد، ممکن است یک سال زمان برای دستیابی کامل به عملکرد عصب بازسازی شده لازم باشد.
نکاتی که لازم است پس از ترخیص از بیمارستان و بازگشت به منزل رعایت نمائید.
- از غذاهایی که دارای ویتامین B1 (ب 1) هستند مانند غلات، جگر، دل، قلوه، حبوبات، سبزیجات دارای برگ تیره بیشتر استفاده کنید.
- 2 تا 3 روز بعد از عمل حركات ملايم شصت و انگشتان درون گچ را شروع کنید.
- از انجام فعاليتهاي سبك معمولاً 2 الی3 هفته بعد از جراحي و فعاليتهای سنگين تا 2 الی 3 ماه بعد از جراحی اجتناب کنید.
- از فعالیتهایی که سبب افزایش فشار بر دست میشود اجتناب کنید (گرفتن، چنگ زدن).
- هنگامی که در وضعیت ایستاده قرار دارید به وسیله یک باند ساده یا روسری دست خود را از گردن آویزان کنید.
- هنگام حمام کردن با استفاده از کیسه پلاستیکی، مانع خیس شدن پانسمان دست خود شوید.
- ممکن است اثر زخم محل جراحی4 تا 6 هفته بعد از عمل برطرف مي شود.
- مچ دست را در حالت عادی نگه دارید و از قرار دادن مچ دست در وضعیت خمیده، پیچ خورده، چرخیده (چلاندن لباس برای آبگیری) خودداری کنید.
- از حرکات تکراری مچ دست و نگه داشتن یک وسیله برای مدت طولانی خودداری کنید.
- به جای انگشت شصت و اشاره از تمامی دست و انگشتان برای گرفتن اشیاء استفاده کنید.
- دستها را به طور دورهای استراحت دهید.
- سرعت انجام حرکات قوی و تکراری را کاهش دهید.
- درد عمقی تا ماهها بعد از جراحي وجود دارد، میتوانید به وسیله آتلهای حمایتی مچ دست، که پزشک توصیه میکند درد را کاهش دهید.
- بهبودی کامل، ممکن است هفتهها و یا ماهها طول بکشد.
- در صورت تجویز آنتی بیوتیک طبق دستور پزشک در فواصل معین و یک دوره کامل مصرف کنید. از قطع آن بدون دستور پزشک خودداری کنید.
- جهت تسکین درد از داروهای ضد درد طبق تجویز پزشک مصرف کنید.
- 14-10 روز بعد از عمل جهت برداشتن بخیه ها به پزشک معالج یا بیمارستان، مراجعه کنید.
مراجعه به پزشک
- کاهش حس و حرکت دست
- علائم عفونت زخم جراحی مانند گرمی، بوی بد و ترشح از محل زخم، تورم، قرمزی و افزایش درد در ناحیه عمل جراحی