مدیریت بیماری
کیست مجرای گارتنر
کیست‌ها، کیسههای سربسته‌ای هستند که می‌توانند از هوا، مایعات یا چرک پر شده باشند، کیست واژینال کیستی است که در ناحیه واژن به وجود می‌آید. شایع‌ترین انواع کیست‌های واژینال شامل موارد ذیل هستند:
کیستی است که در دیواره‌های کناری واژن ایجاد میشود. هنگامی که جنین در رحم مادر در حال رشد می‌باشد، این مجرا ظاهر میشود و در اغلب موارد پس از تولد نوزاد، ناپدید میشود. در صورتی که بخشی از مجرا در رحم باقی بماند و مایعات را به خود جذب کند، در آینده تبدیل به کیست در دیواره رحم میشود.
علائم و نشانه‌ها
- در اکثر مواقع کیست‌ها هیچ گونه علائم مشخصی ندارند.
- اگر کیست کوچک باقی بماند و هیچ عفونتی رخ ندهد، ممکن است فرد متوجه آن نشود ولی اگر رشد کند، ممکن است او احساس حضور یک توده یا برآمدگی را نزدیک دهانه واژن داشته باشد. هر چند معمولاً کیست بدون درد است، ولی می‌تواند در لمس حساس باشد. کیست یا آبسه به طور معمول فقط در یک طرف از سوراخ واژن رخ می‌دهد.
اگر کیست عفونی شود، ممکن است این علائم و نشانه‌ها بروز کند:
- یک برآمدگی دردناک یا حساس به لمس در نزدیکی دهانه واژن
- ناراحتی به هنگام راه رفتن یا نشستن
- درد در طی رابطه جنسی
- تب
علل شایع
در اثر از بین نرفتن کامل مجرای گارتنر پس از زایمان کودک از رحم مادر ایجاد میشود.
عوارض احتمالی
بیماری ممکن است دوباره عود کند و نیاز به درمان داشته باشد.
تشخیص
تشخیص توسط پزشک با اخذ شرح حال و معاینه دقیق بیمار صورت میپذیرد. در صورت نیاز از دیگر روشهای تشخیصی از جمله موارد زیر استفاده میشود:
- معاینه لگنی
- نمونه‌گیری از ترشحات واژن یا دهانه رحم برای آزمایش عفونت‌های منتقله از راه جنسی
- تجویز نمونه برداری در صـورتی که بیمار بالای 40 سال و یا یائـسه شده باشد.
درمان
با توجه به شدت بیماری پزشک اقدامات درمانی زیر را برای بیمار انجام می‌دهد:
- اغلب کیست‌ها به خصوص اگر هیچ علامت یا نشانه‌ای نداشته باشند نیاز به هیچ درمانی ندارند. درمان بستگی به اندازه کیست، میزان ناراحتی بیمار و عفونی بودن آن دارد، که در این حالت می‌تواند منجر به آبسه شود.
- گزینه‌های درمانی که پزشک ممکن است تجویز کند شامل این موارد هستند:
- وان آب گرم: چند بار نشستن روزانه در لگن یا وان آب گرم به مدت سه یا چهار روز در مورد کیست عفونی کوچک، ممکن است به پاره شدن و تخلیه خود به خودی آن کمک کند.
- تخلیه جراحی: ممکن است برای تخلیه کیست‌های عفونی و یا بسیار بزرگ نیاز به جراحی وجود داشته باشد. تخلیه کیست می‌تواند با استفاده از بی‌حسی موضعی و یا آرامبخش انجام شود. در این روش، پزشک یک برش کوچک در کیست ایجاد می‌کند و اجازه می‌دهد تا ترشحات آن تخلیه گردد و سپس در داخل برش یک لوله پلاستیکی کوچک (کاتتر) قرار می‌دهد. کاتتر تا شش هفته در محل باقی می‌ماند تا از بسته شدن منفذ جلوگیری کند و اجازه دهد تا تخلیه کامل صورت گیرد.
- اگر کیست عفونی باشد و یا اگر آزمایش‌ها نشان دهد که فرد دچار عفونت منتقله از راه جنسی است، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند.
در صورت بستری شدن در بیمارستان نکات زیر را رعایت نمائید:
- از زمانی که پرستار به شما اجازه داد ابتدا رژیم مایعات برای شما شروع میشود و در صورت توانایی بدن در جذب مایعات به تدریج با نظر پزشک می‌توانید از سایر مواد غذایی استفاده کنید.
- رژیم غذایی با مایعات و آب میوه تازه شروع میشود و رعایت رژیم حاوی پروتئین، ویتامین و فیبر جهت در بستر پاها را حرکت دهید، تا از لخته شدن خون در پاها پیشگیری شود. بهتر است هر چه زودتر از بستر خارج شده و راه بروید.
- برای خروج از بستر، ابتدا مدتی در لبه تخت نشسته و پاها را آویزان نمائید، در صورت نداشتن سرگیجه، تاری دید و … با کمک تیم مراقبتی راه بروید.
- در صورت داشتن درد، به پرستار اطلاع داده تا طبق تجویز پزشک اقدامات لازم جهت تسکین درد را انجام دهد.
- داروها طبق تجویز پزشک و در فواصل مشخص توسط پرستار به شما داده میشود.
- از دستکاری سرم و رابط‌ها متصل به خود خودداری نمایید.
- معمولا با گذاشتن یخ در ناحیه، از کبودی و التهاب آن کاسته میشود.
- در صورت داشتن خونریزی و احساس خیسی در ناحیه عمل پرستار را مطلع کنید.
- بهداشت فردی را رعایت کنید و قبل و بعد از دسشویی دست‌های خود را بشویید.
- داروها (آنتی بیوتیک و مسکن) طبق تجویز پزشک و در فواصل مشخص توسط پرستار به شما داده میشود.
نکاتی که لازم است پس از ترخیص از بیمارستان و بازگشت به منزل رعایت نمائید.
- دریافت غذاهای غنی از فیبر نظیر سبزیجات، میوه‌ها را جهت جلوگیری از یبوست افزایش دهید.
- در حد ظرفیت بدن خود فعالیت و بين فعاليت‌ها استراحت كافی داشته باشيد.
- با توصیه پزشک تا بهبودی کامل از فعالیت‌های سنگین اجتناب کنید.
- از عوارض این عمل خونریزی و عفونت است که به علائم آن توجه کنید و در صورت لزوم به پزشک مراجعه نمایید.
- بهتر است حداقل برای دو هفته (ترجیحاً تا پایان درمان) از نزدیکی خودداری کنید .
- رعایت بهداشت ناحیه تناسلی امری ضروری است.
- از پوشیدن لباس های تنگ و پلاستیکی پرهیز نمائید.
- جهت تسکین درد از دارو مسکن تجویز شده طبق دستور پزشک استفاده نمائید.
- داروهای تجویز شده توسط پزشک (مانند آنتی بیوتیک) را در ساعات معین طبق دستور پزشک و تا اتمام کامل دوره مصرف نمایید.
- از استعمال هر گونه دارو به غیر از داروی پزشک معالج حتی به صورت بخور یا دود پرهیز نمائید.
در صورت مشاهده موارد زیر به بیمارستان و یا پزشک مراجعه کنید
- در زمانی که توسط پزشک معالج مشخص شده، به وی مراجعه کنید.
- در صورت داشتن تب، خونریزی، ترشح ناحیه عمل، خروج کاتتر، التهاب و قرمزی ناحیه عمل به پزشک مراجعه کنید.
- در صورت بروز هر گونه علایم نگران کننده دیگر
