مدیریت بیماری
عفونت قارچی واژن
عفونت قارچی واژن باعث تحریک ترشحات واژنی و خارش شدید واژن و دهانه واژن (فرج) می‌شود. تعداد زیادی از خانم‌ها چندین بار به این بیماری مبتلا می‌شوند.
عفونت قارچی واژن از طریق رابطه جنسی منتقل نمی‌شود و راه انتقال آن از طریق ارتباط دهان با ناحیه تناسلی است(رابطه جنسی دهانی).
درمان‌های ساده معمولاً مؤثرند مگر اینکه عفونت اخیری که به آن دچار شدید برای بار چهارم یا بیش‌تر در سال تکرار شده باشد. در این صورت شما به یک برنامه طولانی مدت‌تری از درمان نیاز دارید.
علائم و نشانه‌ها
نشانه‌های این بیماری از خفیف تا شدید متفاوت بوده و شامل این موارد می‌شوند:
- خارش و حساسیت واژن و دهانه آن
- احساس سوزش به ویژه هنگام دفع ادرار یا رابطه جنسی
- قرمزی و تورم واژن
- درد و ناراحتی واژن
- بروز دانه های قرمز پوستی برروی واژن
- ترشحات مایع مانند از واژن
- ترشحات ضخیم، سفید رنگ و بی‌بو از واژن مشابه پنیر دلمه شده
عفونت قارچی واژن پیچیده
در صورتی که این نشانه‌ها را داشته باشید، به نوع پیچیده‌ای از این بیماری مبتلا هستید:
- بروز نشانه‌های شدید مانند قرمزی و تورم و خارش شدید که منجر به بروز ترک و زخم می‌شود.
- چهار بار در سال و یا بیش‌تر به این بیماری مبتلا می‌شوید.
- باردار باشید.
- به دیابت کنترل نشده مبتلا باشید.
- سیستم ایمنی شما به دلیل مصرف دارو و یا ابتلا به ویروس اچ‌آی‌وی(HIV) ضعیف شده باشد.
علل شایع
واژن در شرایط نرمال دارای ترکیب متعادلی از قارچ و باکتری می‌باشد. باکتری موجود در واژن اسید تولید کرده که مانع رشد قارچ‌ها می‌شود. وجود بیش از حد قارچ در این ناحیه باعث خارش، سوزش واژن و دیگر علائم معمول عفونت قارچی می‌گردد.
رشد زیاد قارچ‌ها می‌تواند ناشی از دلایل زیر باشد:
- مصرف آنتی‌بیونتیک‌ها که میزان باکتری در واژن را کاهش می‌دهد و اسیدیته محیط به نفع رشد قارچ تغییر می‌کند.
- بارداری
- دیابت کنترل نشده
- سیستم ایمنی ضعیف
- مصرف داروهای خوراکی ضد بارداری یا هورمون درمانی که سطح استروژن را افزایش
عوامل تشدید کننده خطر
عوامل تشدید کننده این بیماری عبارتند از:
- مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها
عفونت قارچی واژن در خانم‌هایی که آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند، بسیار شایع است. آنتی‌بیوتیک‌هایی که تعداد زیادی از باکتری‌ها را از بین می‌برند، باعث نابودی باکتری‌های سالم واژن هم می‌شوند و به رشد بیش از اندازه‌ی قارچ منجر می‌شوند.
- افزایش سطح استروژن
خانم‌هایی که سطح بالایی از استروژن دارند بیش‌تر به عفونت واژن مبتلا می‌شوند مانند خانم‌های باردار یا آن‌هایی که قرص‌های ضد بارداری مصرف می‌کنند یا هورمون درمانی انجام می‌دهند.
- دیابت کنترل نشده
خانم‌های دیابتی که کنترل ضعیفی بر قندخون خود دارند در مقایسه با بانوانی که دیابت آن‌ها تحت کنترل است، بیش‌تر مستعد ابتلا به عفونت قارچی واژن هستند.
- سیستم ایمنی ضعیف
خانم‌هایی که از داروهای استروئیدی استفاده می‌کنند و یا به عفونت ایدز مبتلا هستند، بیش‌تر به این بیماری دچار می‌شوند.
- رابطه جنسی
اگرچه تصور می‌شود که عفونت قارچی از طریق رابطه جنسی منتقل نمی‌شود اما یکی از راه‌های انتقال قارچ به واژن همین رابطه جنسی معرفی شده است.
پیشگیری
به منظور کاهش امکان ابتلا به این بیماری می‌توانید از این روش‌ها استفاده کنید:
- از لباس زیر نخی و گشاد استفاده کنید.
- از پوشیدن لباس‌های زیر تنگ یا جوراب شلواری خودداری کنید.
- لباس‌های خیس خود را مانند لباس شنا یا لباس ورزشی را سریعاً عوض کنید.
- از حمام داغ بپرهیزید.
- از مصرف غیر ضروری آنتی‌بیوتیک‌ها خودداری کنید.
تشخیص
به منظور تشخیص این عفونت ممکن است پزشک از روش‌های زیر استفاده کند:
- پرسش درباره سابقه پزشکی
سوال‌های که ممکن است به جمع آوری اطلاعات در مورد عفونت‌های واژن گذشته و یا عفونت‌های منتقله از راه جنسی کمک کند.
- انجام آزمایش‌های لگنی
پزشک ناحیه تناسلی خارجی را با توجه به نشانه‌های عفونت بررسی می‌کند و سپس اسپکولوم (ابزاری خاص) را در واژن قرار می‌دهد تا بتواند دهانه آن را باز نگه دارد و واژن و دهانه رحم را بررسی کند.
- بررسی ترشحات واژنی
ممکن است پزشک نمونه‌ای از ترشحات واژنی را برای آزمایش بفرستد تا بتواند نوع قارچ عامل بیماری را تشخیص دهد و در این صورت قادر خواهد بود برای درمان نوع عود کننده‌ی بیماری داروهای بهتری تجویز نماید.
درمان
درمان عفونت قارچی به این بستگی دارد که آیا شما یک عفونت پیچیده دارید یا این عفونت بدون عارضه می‌باشد.
عفونت واژنی بدون عارضه
به منظور درمان نشان‌های خفیف تا متوسط این بیماری و یا انواع غیرعود کننده‌ی آن از این روش‌ها استفاده می‌شود:
- درمان کوتاه مدت
داروهای ضد قارچی مانند کرم، قرص، شیاف و پماد هستند. همچنین رژیم‌های ضد قارچ که به مدت 1، 3 یا تا 7 روز ادامه می‌یابند و می‌توانند عفونت قارچی واژن را از بین ببرند.
- مصرف داروهای خوراکی برای یک بار
ممکن است پزشک از شما بخواهد تا یک بار از داروی ضد قارچی که تجویز می‌کند، استفاده کنید.
اگر علائم بیماری با اتمام داروها از بین نرفت یا بعد از دو ماه مجدداً نشانه‌ها بازگشتند، برای پیگیری به پزشک خود مراجعه نمایید.
عفونت واژنی پیچیده
- درمان طولانی مدت
طول مدت درمان در این روش معمولاً هفت تا چهارده روز در نظر گرفته می‌شود.
- مصرف داروهای خوراکی با چند دوز
- برنامه دائمی
در مورد عفونت‌های قارچی مکرر، پزشک داروهای روتین را به منظور کنترل رشد قارچ‌ها و جلوگیری از عفونت‌های آینده تجویز می‌نماید. معمولاً این روش پس از رفع کامل عفونت آغاز می‌شود. ممکن است فرد در طی 14 روز درمان شود تا پس از آن بتواند از روش دائمی‌استفاده کند.
نیازی نیست که شریک جنسی شما برای امکان ابتلا به این عفونت آزمایش شود و در صورتی که شما به نوع عود کننده آن مبتلا هستید، ممکن است پزشک بخواهد که شریکتان درمان شود و این درصورتی است که وی نشانه‌های این بیماری را داشته باشد.
نکاتی که لازم است پس از ترخیص از بیمارستان و بازگشت به منزل رعایت نمائید.
- به منظور مصرف مواد غذایی مناسب خود، با پزشک یا کارشناس تغذیه مشورت کنید.
- ممکن است خوردن ماست یا مالیدن آن روی واژن در بهبود بیماری مؤثر باشد. در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.
- از لباس های زیر نخی و گشاد استفاده کنید.
- لباس های خیس خود مانند لباس ورزشی را سریعاً عوض کنید.
- از حمام داغ بپرهیزید.
- تا زمان درمان بیماری و اجازه‌ی پزشک، از برقراری رابطه‌ی جنسی اجتناب کنید.
- از تامپون و پدهای معطر استفاده نکنید.
- از دوش واژینال استفاده نکنید.
- در صورت وجود بیماری‌های مرتبط مانند دیابت، سعی کنید قند خون خود را در سطح کنترل شده حفظ کنید.
- از استعمال سیگار و سایر دخانیات اجتناب کنید.
- از مصرف مشروبات الکلی خودداری کنید.
- در صورت تجویز دارو توسط پزشک، داروهایتان را به طور منظم و دقیق مصرف کنید.
- جلسات ملاقات با پزشکتان را پیگیری نمائید.
مراجعه به پزشک
- تب بالا
- بازگشت علائم و یا بدتر شدن علائم
- بروز علائم جدید
- ایجاد تبخال روی واژن
- خونریزی از واژن در زمان های غیر از دوران قاعدگی
- وجود درد شکمی
- سایر موارد نگران کننده و اورژانس
