مدیریت بیماری
سندرم جنین الکلی
سندرم جنین الکلی بیماری است که مادر با مصرف الکل در دوران بارداری جنین را در معرض ابتلا به آن قرار می‌دهد.
سندرم جنین الکلی به ضایعات مغزی و مشکلات رشد منجر می‌شود. مشکلات ناشی از سندرم جنین الکلی در کودکان متفاوت است، اما این مشکلات غیرقابل برگشت هستند.
در دوران بارداری مصرف کم‌ترین میزان الکل هم خطرناک است. زنان بارداری که در دوران حاملگی الکل مصرف می‌کنند، جنین خود را در معرض سندرم جنین الکلی قرار می‌دهند.
اگر الکل مصرف می‌کنید و نگران ابتلای جنین خود به این بیماری هستید هر چه زودتر با پزشک خود در این مورد مشورت کنید.
تشخیص به موقع این بیماری ممکن است از بروز مشکلات یادگیری پیشگیری کند و یا مشکلات رفتاری را کاهش دهد.
علائم و نشانه‌ها
شدت علائم سندرم جنین الکلی متفاوت است. این علائم ممکن است شامل نقص جسمی همراه با معلولیت ذهنی یا شناختی و مشکلات عملکرد و مقابله با زندگی روزمره باشد.
- نقص‌های جسمی
نقص جسمی ممکن است شامل موارد زیر باشد:- مشخصه‌های صورت مانند چشم‌های کوچک،لب بالای فوق العاده نازک، بینی کوتاه و سربالا و فاصله زیاد بین بینی و لب بالا
- تغییر شکل مفاصل، اندام‌ها و انگشتان
- رشد جسمی آهسته قبل و بعد از تولد
- مشکلات بینایی یا مشکلات شنوایی
- کوچک بودن دور سر و اندازه مغز
- نقص قلبی و مشکلات کلیوی و استخوانی
- مشکلات دستگاه عصبی مرکزی و مغز
مشکلات مغز و دستگاه عصبی مرکزی ممکن است شامل موارد زیر باشد:- ضعف هماهنگی و تعادل
- ناتوانی فکری، اختلالات یادگیری و تأخیر در رشد
- حافظه ضعیف
- عدم تمرکز و ناتوانی در پردازش اطلاعات
- مشکل در استدلال و حل مسئله
- مشکلات شناختی پس از انتخاب
- مهارت‌های قضاوتی ضعیف
- عصبانیت یا بیش فعالی
- تغییر خلق و خوی سریع
- مشکلات اجتماعی و رفتاری
مشکلات در عملکرد، مقابله و تعامل با دیگران ممکن است شامل موارد زیر باشد:- مشکل در مدرسه
- مشکل همراهی با دیگران
- مهارت‌های ضعیف اجتماعی
- مشکل سازگاری با تغییرات و انجام وظایف
- مشکلات رفتاری با تغییرات ناگهانی
- درک نامفهوم از زمان
- مشکل در انجام دادن وظیفه
- مشکل برنامه‌ریزی و یا به دنبال اهداف رفتن
علل شایع
اگر در حال بارداری الکل مصرف کنید:
- الکل وارد جریان خون شما شده و با عبور از جفت به جنین در حال رشد می‌رسد.
- الکل پس از ورود به خون مادر با غلظت‌های بالاتر وارد خون جنین در حال رشد می‌شود.
- الکل با اکسیژن تداخل پیدا کرده و به بافت‌ها و اندام‌های در حال رشد از جمله مغز می‌رسد.
هر چقدر در طول بارداری میزان مصرف الکل بیشتر باشد، احتمال خطر برای جنین بیشتر می‌شود. مغز، قلب و رگ‌های خونی جنین پیش از اینکه شما به بارداری خود پی ببرید شروع به رشد کرده‌اند.
اختلالات ناشی از نوشیدن الکل درصورت، قلب و اندام‌های دیگر از جمله استخوان‌ها و سیستم عصبی مرکزی در سه ماهه اول اتفاق می‌افتد اما در هر زمان دیگری از بارداری هم این خطر وجود دارد.
عوامل تشدید کننده خطر
هرچه الکل بیشتری بنوشید، احتمال بروز مشکلات درجنین بیشتر می‌شود.
درموارد زیر از مصرف الکل پرهیز کنید:
- حاملگی
- احتمال حاملگی
- تمایل به باردارشدن
عوارض احتمالی
مشکلات رفتاری و معلولیت‌های ثانویه در نتیجه سندرم جنین الکلی که درهنگام تولد با نوزاد همراه است، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بی توجهی و یا اختلال بیش فعالی
- اختلال اخلاقی شامل نقض قوانین و مقررات و رفتار اجتماعی نامناسب
- سوء مصرف الکل یا مواد مخدر
- اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و یا اختلالات خوردن
- مشکلات در مدرسه، داشتن زندگی مستقل و مشکل با اشتغال
- رفتارهای جنسی نامناسب
تشخیص
اگر در مورد میزان مصرف الکل در دوران بارداری به پزشک خود اطلاعات کافی بدهید، در این صورت پزشک ممکن است احتمال ابتلای جنین به سندرم جنین الکلی را تعیین کند.
هر چند سندرم جنین الکلی پیش از تولد نوزاد قابل تشخیص نیست اما پزشک می‌تواند سلامت مادر و نوزاد را درطول بارداری بررسی کند.
پزشک فرزند شما را در هفته‌ها و ماه و سال اول زندگی از نظر علائم و نشانه‌های سندرم جنین الکلی تحت نظر قرار می‌دهد. تشخیص به موقع به منظور بهبود بخشیدن به علائم لازم است.
برای تشخیص این بیماری پزشک موارد زیررا بررسی خواهد کرد:
- مصرف الکل در طول دوران بارداری
- ظاهر نوزاد و مشخصه‌های بیماری
- رشد نوزاد
- رشد مغزی نوزاد
ممکن است پزشک موارد زیر را نیز مورد ارزیابی قرار دهد:
- توانایی‌های شناختی و یادگیری و مشکلات صحبت کردن
- مسائل مربوط به سلامتی
- مشکلات اجتماعی و رفتاری
بسیاری از ویژگی‌های این بیماری ممکن است در کودکان مبتلا به اختلالات دیگر نیز بروز کند. اگر به سندرم جنین الکلی مشکوک هستید، به پزشک اطفال و در صورت لزوم به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.
اگر سندرم الکل جنینی درمورد نوزادی تشخیص داده شده است، ممکن است خواهر و برادر این نوزاد نیز برای تعیین اینکه آیا آن‌ها نیز به سندرم الکل جنینی مبتلا هستند یا خیر و اینکه آیا مادر در طول حاملگی الکل مصرف کرده، بررسی شوند.
درمان
درمانی برای این بیماری وجود ندارد. نقص جسمی و مشکلات روانی برای همیشه باقی می‌مانند.
با این حال اقدامات به موقع به کاهش برخی از اثرات سندرم جنین الکلی کمک کرده و مانع بروز مشکلات ثانویه می‌شود.
این اقدامات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مراجعه به تیمی که شامل یک معلم دوره دیده، متخصص گفتار درمانی، پزشک و یک روانشناس باشد.
- اقدامات به موقع برای کمک به راه رفتن، صحبت کردن و مهارت‌های اجتماعی
- خدمات ویژه در مدرسه برای کمک به یادگیری و مشکلات رفتاری کودک
- مشاوره با پدر و مادر و خانواده در برخورد با مشکلات رفتاری کودکان
- مصرف دارو برای کمک به کاهش برخی از علائم
- مراقبت‌های پزشکی درمورد مشکلات سلامتی مانند ناهنجاری‌های قلبی
- درمان اعتیاد به الکل مادر به منظور پیشگیری از این بیماری در بارداری‌های بعدی
درمان اعتیاد به الکل و یا مواد دیگر
لازم است مادران معتاد به الکل یا مواد مخدر پیش از بارداری از برنامه‌های مشاوره سوء مصرف مواد و درمان مناسب بهره‌مند شوند.
