فیکساتور خارجی روشی است که در درمان آسیب‌های استخوان در ناحیه ران، ساق پا، بازو و … استفاده می‌شود و معمولا برای درمان شکستگی‌هایی که در آن استخوان خورد شده باشد و یا از چند ناحیه شکسته باشد کاربرد دارد.

در این روش (ثابت کننده خارجی) از قطعات متعددی استفاده می‌شود که پزشک ارتوپد در حین جراحی آن‌ها را به هم متصل می‌کند. جنس عمده این قطعات از فولاد یا استیل ضد زنگ است.

مهم‌ترین قسمت فیکساتور خارجی، پیچ‌های آن هستند. پیچ‌ها قطر و طول‌های متفاوتی دارند که بر حسب نوع آسیب به استخوان شکسته شده، پزشک معالج اندازه مناسب آن را انتخاب می‌کند.

عوارض احتمالی

تمام جراحی‌ها عوارضی مانند: خونریزی، عفونت و واکنش به ماده بی‌هوشی را به همراه دارند. از دیگر عوارض احتمالی این عمل عبارتند از:

• پیچ‌ها گاهی ممکن است به دلیل نصب طولانی مدت روی استخوان باعث ضعف آن شوند.
• عفونت در محل پیچ‌ها: بدون استفاده از روش مناسب برای جاگذاری و مراقبت از پیچ‌ها، ایجاد عفونت از رایج‌ترین عوارض می‌باشد. این عفونت می‌تواند جزئی باشد، که با مراقبت از زخم درمان می‌شود و یا یک عفونت سطحی باشد که به مصرف آنتی‌بیوتیک، مراقبت از زخم و گاهی عوض کردن پیچ نیاز است.

اقدامات پیش از عمل

پزشک پیش از عمل وضعیت استخوان را بررسی می‌کند تا قطعات و پیچ‌ها را  متناسب با قطر استخوان شما انتخاب کند.

درصورتی که از نصب این ابزار نگران هستید و یا در مورد شیوه اجرای آن سوالی دارید پزشک خود را مطلع کنید.

روش انجام

طرز کارگذاری این وسیله بدین ترتیب است که ابتدا در هر قطعه شکسته شده ۳-۲ عدد از پیچ‌ها عمود بر محور طولی استخوان گذاشته می‌شود. حدود ۳-۱ سانتی‌متر از این پیچ‌ها در داخل استخوان فرو رفته و بقیه آن در خارج استخوان و خارج بدن باقی می‌ماند. سپس انتهای بیرونی این پیچ‌ها توسط گیره‌هایی که به آن‌ها کلامپ می‌گویند به لوله یا لوله‌هایی به نام راد متصل می‌شوند.

رادها و کلامپ‌ها همگی در خارج بدن قرار گرفته‌اند. این اتصالات موجب می‌شوند پیچ‌ها قطعات شکسته شده را محکم در سر جایشان بی‌حرکت نگه دارند تا ترمیم استخوانی شکل بگیرد.

مراقبت‌های پس از عمل

• مراقبت از پیچ‌ها و تمیز نگه داشتن اطراف آن‌ها ضروری است.

• كنترل تورم و درد با بالا نگه داشتنِ آن اندام، بالاتر از سطح بدن و مصرف داروهای مسکن (با تجویز پزشك) امكان‌پذیر است.
• دردی كه با بالا نگه داشتن عضو یا با خوردن مسكن كنترل نمی‌شود باید گزارش شود.
• از حركت زیاد و ناگهانی عضو بپرهیزید.
• با اجازه پزشک از وسایل كمك حركتی مثل عصا یا واكر استفاده كنید.
• عضو مبتلا را زیاد مورد استفاده قرار ندهید و سعی كنید تمام وزن خود را روی آن نیندازید.
• نشانه‌های عفونت مثل: درد، تورم، سردی و رنگ‌پریدگی انگشتان، حتی شل شدن میله‌های فلزی فیکساتور، قرمزی، افزایش ترشحات محل میله فلزی یا چركی شدن آن‌ها را به پزشك گزارش كنید.

• پس از برداشتن فیكساتور، طبق توصیه‌ی پزشك فعالیت‌های روزمره خود را از سر بگیرید.