اکو قلب از راه مری (TTE) نوعی خاص از اکوکاردیوگرام است. این اکو معمولاً زمانی انجام می‌شود که پزشک می‌خواهد داخل قلب را با دقت بیشتری مشاهده کرده و احتمال وجود لخته خون را بررسی نماید. در اکو از راه مری نیز مانند اکوکاردیوگرام از امواج صوتی با فرکانس بالا (اولتراسوند) برای بررسی ساختارهای قلب استفاده می‌شود. یک مبدل (دستگاهی که امواج صوتی را هدایت می‌کند) در مری (لوله‌ای که دهان را به معده وصل می‌کند) قرار داده می‌شود. مری به قلب نزدیک است بنابراین تصاویر گرفته شده به روش TTE تصاویر واضحی از قلب و ساختارهای آن ارائه می‌دهند.

اضافه وزن یا ابتلا به برخی بیماری‌های ریوی ممکن است در تصاویر گرفته شده از قلب در زمانی که مبدل در دیواره قفسه سینه قرار داده می‌شود اختلال ایجاد کند. برخی بیماری‌های قلبی مانند اختلالات دریچه میترال، لخته شدن خون یا توده‌های درون قلب، پارگی پوشش آئورت و ساختارها و عملکردهای دریچه‌های مصنوعی قلب را با کمک فرایند اکو از راه مری بهتر می‌توان مشاهده کرده و تحت بررسی قرار داد.

دلایل انجام

اکو قلب از راه مری ممکن است برای ارزیابی علائم و نشانه‌های ابتلا به بیماری‌های زیر به کار برده شود:

• آترواسکلروز: این بیماری نوعی لختگی تدریجی خون در عروق است که به دلیل تجمع مواد چرب و مواد دیگر موجود در خون اتفاق می‌افتد.
• کاردیومیوپاتی: در این بیماری، قلب به دلیل ضخیم شدن یا ضعیف شدن عضلات قلب بزرگ‌تر می‌شود.
• بیماری‌های قلبی مادرزادی: این نقص‌ها در هنگام شکل‌گیری قلب جنین اتفاق می‌افتند. اکو قلب از راه مری به ارزیابی و تعیین محل ناهنجاری در قلب و همچنین بررسی اثران بر جریان خون قلب کمک می‌کند.
• نارسایی قلبی: در این بیماری، عضلات قلب ضعیف شده و قادر به پمپاژ مؤثر خون از قلب نیستند. این عارضه باعث تجمع مایع (گرفتگی) در عروق خونی و ریه‌ها، همچنین پاها، مچ پا و قسمت‌های دیگر بدن می‌شود
• آنوریسم: قسمتی از عضلات قلب یا آئورت (شریان بزرگی که خون حاوی اکسیژن را از قلب خارج کرده و به بقیه قسمت‌های بدن می‌رساند) افراد مبتلا به آنوریسم ضعیف شده و بیرون می‌زند.

• بیماری‌های دریچه‌های قلبی: اختلال یک یا چند دریچه از دریچه‌های قلب ممکن است باعث انسداد جریان خون در قلب یا برگشت خون به سمت عقب شود
• تومور کاردیاک: تومور قلب ممکن است در سطح خارجی قلب، در یک یا چند حفره از حفره‌های آن یا در بافت عضلات قلب ایجاد شود.

• پرکاردیت: کیسه‌ای که اطراف قلب قرار دارند در افراد مبتلا به پرکاردیت دچار التهاب یا عفونت می‌شود.
• اندوکاردیت عفونی: بروز عفونت در قلب است که معمولاً بر دریچه‌های قلب تأثیر می‌گذارد.
• قطع آئورت: زمانی که دیواره شریان آئورت دچار پارگی شود این عارضه اتفاق می‌افتد.
• لخته شدن خون و سکته مغزی: لخته‌های خون ممکن است درون حفره‌های قلب شکل گرفته و در جریان خون به مغز یا قسمت‌های دیگر بدن منتقل شوند. این لخته‌های ممکن است باعث بروز سکته مغزی یا مشکلات دیگر شوند. غالباً این لخته‌ها به دلیل آریتمی ضربان قلب یا راکد شدن جریان خون در قلب شکل می‌گیرند. برخی دیگر از دلایل انجام اکو قلب از راه مری عبارتند از:

• ارزیابی عملکرد قلب حین انجام عمل قلب باز
• پس از انجام عمل‌هایی نظیر بای‌پاس عروق کرونری یا تعویض و ترمیم دریچه‌های قلب
• ارزیابی عملکرد قلب حین انجام عمل‌های جراحی غیرقلبی
• قبل از کاردیوورژن (دریافت شوک فیبریلاسیون) یا فلاتر عروقی به منظور اطمینان از عدم وجود لخته خون

عوارض احتمالی

برخی خطرات احتمالی اکو از راه مری عبارتند از:

• مشکلات تنفسی
• مشکلات مرتبط با ریتم قلب
• خونریزی
• آسیب‌دیدگی دندان‌ها، دهان، گلو و مری

اگر مری دچار مشکلاتی نظیر واریس مری، انسداد یا تنگی مری شود یا تحت رادیوتراپی در مری باشید، نمی‌توانید تحت فرآیند اکو قلب از راه مری قرار گیرید. پزشک قبل از انجام این فرآیند، وضعیت شما را به دقت ارزیابی می‌کند. ممکن است خطرات احتمالی دیگری نیز وجود داشته باشد که به وضعیت پزشکی شما بستگی دارد. باید قبل از انجام این فرآیند در مورد نگرانی‌های خود با پزشک صحبت کنید.

 آمادگی قبل از مداخله

• پزشک نحوه انجام این فرآیند را برای شما توضیح داده و شما می‌توانید سؤالات خود را در این زمینه از وی بپرسد.
• از شما خواسته می‌شود تا یک رضایت‌نامه را امضا کنید که در آن اجازه انجام این آزمایش را می‌دهید. این فرم را به دقت مطالعه کنید و اگر موضوعی برای شما واضح و شفاف نیست سؤال کنید.
• شما باید از مدت معینی (6 ساعت) قبل از انجام این فرآیند ناشتا باشید. پزشک به شما خواهد گفت که از چه مدت قبل از انجام فرآیند نباید چیزی بخورید و بیاشامید. ممکن است این مدت زمان چند ساعت باشد یا از شب قبل شروع شود.
• اگر باردار هستید، یا فکر می‌کنید که ممکن است باردار باشید باید به پزشک اطلاع دهید.
• اگر نسبت به برخی داروها، بی‌حسی موضعی یا لاتکس حساسیت و آلرژی دارید باید اعلام کنید.
• هر دارویی (تجویزی یا بدون نیاز به نسخه پزشک) یا مکمل گیاهی که مصرف می‌کنید را به پزشک اطلاع دهید.
• اگر شما سابقه ابتلا به اختلالات خونریزی دارید یا اگر داروهای ضد انعقاد خون (رقیق‌کننده خون) مانند آسپیرین مصرف می‌کنید باید به پزشک اطلاع دهید. مکن است که وی از شما بخواهد که مصرف برخی از این داروها را قبل از انجام عمل متوقف کنید.
• احتمالاً پزشک قبل از انجام این فرآیند به منظور تعیین مدت زمان مورد نیاز برای انعقاد و لخته شدن خون دستور انجام آزمایش خون می‌دهد. همچنین ممکن است آزمایش‌های دیگر خون نیز برای شما انجام شود.
• اگر به بیماری‌های دریچه قلب و بیماری‌های مادرزادی قلبی مبتلا هستید یا سابقه ابتلا به اندوکاردیت دارید (عفونت دریچه‌های قلب) به پزشک اطلاع دهید.
• پزشک بر اساس وضعیت پزشکی شما، اقدامات دیگر که برای آماده‌سازی لازم است را به شما خواهد گفت.

• از شما خواسته می‌شود که همه جواهرات و اشیاء دیگری که باعث اختلال در فرایند می‌شوند را از خود دور کنید. اگر از دندان مصنوعی استفاده می‌کنید یا هر گونه پروتزی دارید باید قبل از قرار گرفتن پراب TTE، آنها را درآورید.
• اگر از شما خواسته شود که لباس خود را درآورید، به شما روپوش‌های اتاق عمل داده می‌شود.
• از شما خواسته می‌شود که قبل از شروع فرایند، مثانه خود را تخلیه کنید.

روش انجام 

اکو قلب از راه مری یک عمل سرپایی محسوب می‌شود اما ممکن است شما برای انجام آن در بیمارستان هم بستری شوید. فرآیند این عمل متفاوت بوده و به وضعیت شما و تبحر پزشک بستگی دارد. این روش به صورت زیر انجام می‌گیرد:

• یک خط وریدی در دست شما قرار داده می‌شود و داروهای مورد نیاز از طریق آن به شما تزریق می‌شود.
• شما روی یک تخت به پهلوی چپ دراز می‌کشید. یک بالش نیز ممکن است پشت کمر شما قرار داده شود.
• شما به مانیتور الکتروکاردیوگرام متصل می‌شود که فعالیت‌های الکتریکی قلب را ثبت کرده و با الکترودهای چسبنده کوچکی که دارد، عملکرد قلب شما را حین انجام این فرآیند مانیتور می‌کند. علائم حیاتی (ضربان قلب، فشار خون، نرخ تنفس و سطح اکسیژن) نیز حین انجام این فرآیند تحت نظر قرار می‌گیرند.
• اسپری بی‌حسی موضعی در پشت گلوی شما پاشیده می‌شود تا پشت گلو را بی‌حس کرده و پروب اکو قلب از راه مری به راحتی از گلوی شما عبور داده شود.
• یک محافظ بایت در دهان شما قرار داده می‌شود.
• به شما قبل از شروع عمل، آرام‌بخش تزریق می‌شود تا آرامش پیدا کنید.
• در صورت نیاز از طریق لوله‌هایی که در بینی قرار داده شده است به شما اکسیژن‌رسانی می‌شود.
• اتاق، تاریک نگه داشته می‌شود تا پزشک بتواند تصاویر الکتروکاردیوگرام را روی مانیتور ببیند.
• پروب اکو از دهان شما عبور داده شده و از راه گلو پایین داده می‌شود. ممکن است از شما خواسته شود که برای کمک به عبور پروب، عمل بلع را انجام دهید.
• زمانی که پروب در محل درست قرار گرفت، تصاویر گرفته می‌شوند.
• پس از تصویربرداری، پروب از راه گلو از بدن خارج می‌شود.