گوش‌

گوش اندام حسی است که صدا را دریافت می‌کند. گوش انسان از سه قسمت خارجی، میانی و داخلی تشکیل شده ‌است. اختلاف زمان جزئي كه در رسيدن صدا به دو گوش وجود دارد، به تشخيص جهت صدا كمك مي‌كند. امواج حرکتی صوت در گوش به امواج الکتریکی تبدیل و به مغز فرستاده می‌شوند. گوش انسان قادر است بین ۲۰ تا ۲۰۰۰۰ هرتز (واحد سنجش صوت) را درک کند. به این محدوده محدوده شنوایی انسان می‌گویند.

اجزای تشکیل دهنده گوش خارجی

• لاله گوش
  • شامل لاله گوش و مجرای خارجی گوش است که امواج صوتی را جمع آوری می‌کنند و آن‌ها را به سوی پرده صماخ می‌­آورند.
  • گوش بیرونی یا خارجی را که دیگران آن را می‌­بینند لاله گوش می­‌گویند.
  • لاله گوش انسان در حقيقت سه نقش عمده بر عهده دارد که عبارتند از: جمع‌آورى امواج صوتی، هدايت آن‌ها به مجراى شنوايی، تشخيص جهت آن‌ها.
• مجرای گوش خارجی
  • مجرای گوش خارجی، لوله ایست به طول 2 یا 3 سانتی‌متر که در حدود یک سانتی‌متر مکعب حجم دارد و به پرده‌­ی صماخ ختم می‌شود. ارتعاشات صوتی تا قسمت انتهایی این لوله به وسیله­‌ی هوا منتقل می­‌شود و پس از آن به وسیله­‌ی محیط‌­های جامد یا مایع به گوش میانی انتقال می­‌یابد.
  • گوش‌ها ماده‌ای شبیه موم ترشح می‌کنند تا از داخل گوش محافظت نمایند. اگر ترشح موم خیلی زیاد باشد، سفت می‌شود و ممکن است گوش را به درد بیاورد و اگر خودتان بخواهید موم سفت شده را از گوش خارج کنید به گوشتان آسیب خواهد رساند.
• پرده صماخ
  • طبل گوش يا پرده صماخ غشايى است که به‌ وسيله اصوات با فرکانس‌هاى متفاوت صداهاى قابل شنيدن مرتعش مى‌شود و چون ميزان کشش آن در مرکز و کناره‌هاى آن فرق مى‌کند، قسمت‌هاى مختلف آن به‌وسيله فرکانس‌هاى معين ولى متفاوت مرتعش مى‌گردند.
  • هنگامی که ارتعاشات به پرده صماخ برخورد می­‌کنند، زنجیره­ای از واکنش‌­ها رخ می‌­دهد. پرده صماخ که کوچک‌تر و نازک‌تر از ناخن انگشت است، ارتعاشات را به ۳ استخوان کوچک درون گوش میانی منتقل می­‌کند که کوچک‌­ترین استخوان­‌های بدن ما هستند.
• اجزای تشکیل دهنده گوش میانی
  • مهم‌ترین کار گوش میانی گرفتن امواج صوتی است که گوش خارجی می‌­گیرد و آن‌ها را به لرزش تبدیل می‌کند و از طریق پرده صماخ این لرزش­‌ها به گوش درونی فرستاده می­‌شوند.
  • گوش ميانى ضمن عمل انتقال صوت، عمل تخفيف‌کننده ارتعاشات شديد صوتى را نيز انجام مى‌دهد ولى هرگاه شدت صوت از حد معينى تجاوز کند گوش داخلى صدمه خواهد ديد.
  • گوش میانی از سه استخوان بسیار کوچک به نام‌های چکشی، سندانی و رکابی ساخته شده است. این استخوان­‌ها به هم متصل می­‌باشند و استخوان رکابی که آخرین استخوان است با گوش داخلی مرتبط می‌­باشد.
  • فضای موجود در گوش میانی از طریق شیپور استاش با پشت بینی در تماس است این پرده فشار دو طرف پرده صماخ را متعادل مى‌سازد.
  • اين قسمت از گوش، به ‌وسيله دو دريچه بيضى و گرد از گوش داخلی، و به‌ وسيله پرده صماخ از گوش خارجى جدا مى‌شود.
• اجزای تشکیل دهنده گوش داخلی
  • گوش داخلی امواج منتقل شده از گوش میانی را دریافت و آن را به امواج شنوایی تبدیل می‌کند. گوش داخلی اصلی‌ترین قسمت گوش است و از سه بخش دهليز، مجارى نيم‌دايره، حلزون تشکیل شده است.
  • سیستم دهلیزی از شبکه‌ای لوله مانند تشکیل شده که به آن‌ها ساختار­های نیم دایره‌ای می‌گویند که دارای راهرو­ها و دالان­‌هایی نیز می‌­باشند که این سیستم دهلیزی دارای سلول‌­های حسی می­‌باشند ولی به جای آنکه صوت را تشخیص دهند حرکت را تشخیص می‌دهند.
  • در زیر مجاری نیم حلقوی، حلزون قرار گرفته که حفره‌ای پیچیده به شکل حلزون است و بوسیله دریچه بیضی به گوش میانی مربوط می‌شود.
  • ارتعاشات وارد شده به گوش داخلی وارد حلزون شنوایی می­‌شوند، حلزون شنوایی پر از مایع است و روی آن را هزاران تار از موهای باریکی پوشانده است. وقتی ارتعاشات صوتی به مایع داخل حلزون شنوایی برخورد می‌کنند، مایع داخل حلزون شروع به لرزیدن می‌کند. انواع مختلف صداها نمونه‌های مختلفی از ارتعاشات می‌سازد؛ ارتعاش باعث حرکت موهای ریز سلول‌های شنوایی می‌شود و هر چه ارتعاش بیشتر باشد موهای سلول حلزون بیشتر حرکت خواهد کرد.
  • این سلول‌های مویی داخلی ارتعاشات صوتی را که به درون مایع حلزونی رسیده است به پیام‌­های الکتریکی بدل می‌کند که از راه عصب شنوایی به بخش شنوایی در ساقه مغز و قشر مغز می­‌فرستد.

عملکرد گوش

• حفظ تعادل

مغز اطلاعات گوش‌ها را با اطلاعات حاصل از گیرنده‌های موقعیت در عضلات، تاندون‌ها و مفاصل و اطلاعات بینایی بدست آمده از چشم‌ها ترکیب می‌کند. ترکیب این اطلاعات با هم ما را قادر می‌سازد تا بدون از دست دادن تعادل در جهات مختلف حرکت کنیم.

• شنوایی

امواج صوتی در هوا از طریق ساختمان‌­هایی به گیرنده شنوایی منتقل می‌شوند. این گیرنده در گوش داخلی قرار گرفته است. داخل ارتعاشات فیزیکی به وسیله سلول‌های مویی حسی تشخیص داده و تبدیل به سیگنال­‌های الکتریکی می‌­شود. اعصاب این سیگنال‌ها را به مغز منتقل می‌کنند و در آنجا این سیگنال‌ها (پیام‌ها) تفسیر می‌شوند. صدا در نواحی شنوایی دو طرفه مغز پردازش می‌شود. اما صحبت بیشتر در طرف چپ مغز تفسیر می‌شود.

• ارتباط بین گوش، حلق و بینی

اگر چه گوش‌ها به ظاهر ساختمان‌های مجزایی دارند، آن‌ها مستقیما با بینی و حلق ارتباط دارند.

بینی

• وظایف اساسی بینی شامل: ایجاد راه هوایی، حس بویایی، تنظیم دما، تنظیم رطوبت، تصفیه ذرات هوا و نقش در تکلم است.
• هر حفره بینی شامل جدار تحتانی، جدار فوقانی، جدار داخلی و جدار خارجی است.
• در عقب حفره بینی، سوراخ شیپور استاش قرار دارد که بینی را با گوش میانی مرتبط می‌سازد.
• مخاط پوشاننده حفره‌های بینی، به داخل گوش میانی و سینوس‌ها نیز کشیده می‌­شود.
• قسمت قدامی بینی، دهلیز نامیده می‌شود. دارای موهای کوتاه، غدد چربی و غدد عرق می‌باشد.
• سلول‌های بویایی در مخاط بینی قرار دارند و گیرنده مولکول‌های بو هستند. پیام­‌های عصبی از طریق این سلول­‌ها به پیاز بویایی (ساختمان تخصص یافته‌ای از ماده خاکستری مغز) مغز منتقل شده و عمل بویایی صورت می‌­گیرد.

حلق

• در حلق، چند عضو وجود دارد، جعبه صدا (حنجره) که در بالای نای قرار دارد، حاوی طناب­‌های صوتی است که مسئول تولید اکثر صداهای گفتاری هستند. وقتی صحبت می‌کنید، حلق به شما کمک می­‌کند اصوات تولیدی را شکل دهید.
• لوزه‌های دهانی در دو سمت عقب دهان واقع شده‌­اند و لوزه حلقی (آدنوئید) بالای آن‌­ها قرار گرفته است.
• زبان کوچک (اپی گلوت) همانند یک کلاهک عمل می‌­کند و معطوف به نای است. هنگام بلع بسته می‌شود و مانع از پایین رفتن آب و غذا از مسیر اشتباه و ورود آن به نای می­‌شود.

حلق شامل سه بخش می‌­باشد که عبارتند از: حلق بینی، حلق دهانی، حلق حنجره