جابه‌جایی بیمار

به عنوان یک قاعده کلی، به علت خطرات ناشی از عوارض احتمالی مشکلات زمینه‌ای بیمار (نظیر آسیب‌های ستون فقرات گردنی یا کمری)، از جابه‌جایی بیمار بپرهیزید. موارد استثنا شامل برگرداندن فرد بی‌هوش به یک سمت برای مدیریت راه هوایی یا انتقال فرد به مکانی امن‌تر (برای مثال از وسط ترافیک به کنار جاده یا خیابان) می‌باشد.

از بلندکردن مصدوم از روی زمین حتی با کمک اطرافیان اجتناب کنید، زیرا چنین اقداماتی احتمالا به جابه‌جایی و آسیب استخوان‌ها و عضلات منجر می‌شود. روش مطمئن‌تر، کشیدن بیمار در حول محور طولی بدنش است. برای این کار می‌توانید از کشش بازوها یا پاها استفاده کنید، با این کار وضعیت بدن ثابت می‌ماند و جابه‌جایی بسیار کم خواهد بود. تنها روش ایمن و مطمئن برای امدادگر، بلند کردن مصدوم با برانکارد پتویی است که به حداقل شش نفر و زمان کافی نیاز دارد.

روش‌های مطمئن و ایمن برای امدادگر جهت جابه‌جایی بیمار در ذیل آورده شده است.

روش کشیدن پا

این روش در مواقعی که آسیب واضح اندام تحتانی وجود ندارد، ترجیح داده می‌شود.

در این روش، امدادگر کمی خم شده و مچ پای مصدوم را محکم می‌گیرد و با تکیه قرار دادن پشت و استفاده از وزن بدن، مصدوم را به آرامی روی زمین جابه‌جا می‌کند.

روش کشیدن دست

امدادگر باید زمانی از این روش استفاده کند که آسیب واضح اندام تحتانی وجود داشته باشد.

در این حالت، امدادگر باید کمی خم شده و دست‌های مصدوم را محکم بگیرد. آرنج‌ها باید محکم کنار سر مصدوم قرار گیرند به طوری سر را حمایت کرده و از جابه‌جایی آن، هنگام کشیده شدن روی زمین جلوگیری کند. اگر نگه داشتن بازوها کنار سر غیرممکن است، امدادگر باید مچ دست را بگیرد. در این حالت امدادگر کمی خم شده و مچ دست مصدوم را محکم می‌گیرد و با تکیه قرار دادن پشت و استفاده از وزن بدن، مصدوم را به آرامی روی زمین جابه‌جا می‌کند.

روش کشیدن لباس

اگر مصدوم دچار صدمات متعدد است، کشیدن لباس بیمار می‌تواند روش بهتری برای جلوگیری از کشش مستقیم بدن باشد. این روش خطر دیگری دارد زیرا در این حالت ممکن است لباس مصدوم به طور ناگهانی پاره شده و یک فشار ناگهانی (اثر شلاقی) در مصدوم ایجاد کند. در صورت امکان همیشه بهتر است برای کاهش خطرات ناشی از جابه‌جایی مصدوم، از روش‌های تماسی بدن استفاده کنید که در بالا توضیح داده شد.

این روش زمانی باید استفاده شود که مصدوم لباس مناسبی به تن داشته باشد (برای مثال ژاکت یا کت) که تحمل وزنش را داشته باشد. برای استفاده از روش کشیدن لباس، امدادگر باید لباس مصدوم را محکم چنگ بزند، سپس خم شده و با تکیه قرار دادن پشت، مصدوم را از زیر بغل محکم گرفته و روی زمین بکشد.

برانکارد پتویی

این روش تنها زمانی ایمن و مطمئن است که یک پتوی محکم با اندازه مناسب برای حمایت از کل بدن مصدوم داشته باشیم و حداقل شش نفر حاضر باشند. این روش برای شرایط اورژانس تهدید کننده حیات مناسب نیست، اما در یک ناحیه دور افتاده که رسیدن پرسنل آموزش دیده طول می‌کشد، می‌تواند مفید باشد. هم چنین برای کمک به انتقال بیمار یا مصدوم در شرایط آب و هوایی سخت مناسب است.

ابتدا باید پتو را از سمت طول بپیچانید و تقریبا تا نصف پتو، لوله کنید. سپس سمت لوله شده را کنار مصدوم قرار دهید. مطمئن شوید که اندازه پتو برای محافظت از سر و پاهای مصدوم مناسب است. سپس سه نفر در کنار مصدوم در طرف مقابل زانو زده و با استفاده از روش غلتاندن (log-roll) که در آن سر، گردن، ستون فقرات، لگن و پاهای مصدوم در یک خط مستقیم نگه داشته می‌شود، مصدوم را با هماهنگی کسی که سر و گردنش را حمایت می‌کند، به سمت خودشان برگردانند. در این حالت، قسمت لوله شده پتو نزدیک به ستون فقرات مصدوم قرار می‌گیرد. سپس به آرامی پشت مصدوم را به روی زمین برگردانید.

در این حالت مصدوم روی پتو قرار گرفته و شما می‌توانید از سمت دیگر، بقیه پتو را لوله کنید به طوری که مصدوم در وسط دو قسمت لوله شده پتو قرار گیرد. برای جلوگیری از حرکت مصدوم، تا حد امکان پتوی لوله شده را به بدن مصدوم نزدیک کنید. سه نفر دیگر نیز در طرف دیگر پتو و مصدوم قرار می‌گیرند. نفر اول در هر طرف باید پتوی لوله شده را طوری بگیرد که یک دست نزدیک گوش و دست دیگرش نزدیک شانه مصدوم باشد.

نفر دوم در هر طرف پتو، باید با یک دست، نزدیک به وسط قفسه سینه و با دست دیگر نزدیک لگن مصدوم را بگیرد. نفر سوم نیز در هر طرف پتو با یک دست، ران مصدوم و با دست دیگر پایش را بگیرد.

سپس زمانی که پرسنل اورژانس رسیدند، باید درحالی که پتو را کاملا محکم گرفته‌اید، همگی باهم و در یک زمان و با فرمان مسئول گروه، مصدوم را به آرامی بلند کنید.

سپس مصدوم را به محل تعیین شده حرکت دهید. بسیار مهم است تا هماهنگ با هم حرکت کنید تا جابه‌جایی مصدوم به حداقل ممکن کاهش یابد. هنگامی که به محل مورد نظر رسیدید، باز با فرمان مسئول گروه و هماهنگ باهم، به آرامی و با دقت مصدوم را پایین بیاورید.

قربانیان گیر کرده

گاهی ممکن است مصدوم، گیر کرده باشد وبرای نجات، به کمک پرسنل اورژانس نیاز داشته باشد؛ برای مثال:

• فردی که در ماشین گیر کرده، به یک تیم امداد و نجات با تجهیزات برش و بازکرده هیدرولیک نیاز دارد.
• فردی که در محل کار، در فضایی بسته گیر کرده باشد و به کمک افراد ((دارای مجوز ورود به فضای بسته)) نیاز دارد. امدادگر می‌تواند اقدامات متعددی برای حفظ جان مصدوم (تا زمان نجات کامل مصدوم) انجام دهد. امدادگر باید سعی کند روش‌های ارزیابی و مدیریت استاندارد را اجرا کند. در زیر نمونه‌هایی متفاوت بیان شده است.

مصدوم بی‌هوش

در صورت بی‌هوش بودن مصدوم، راه هوایی او را در همان وضعی که پیدا کرده‌اید، تمیز و باز کنید. اگر مصدوم در خودرو با بسته بودن کمربند ایمنی به حالت نشسته قرار دارد، برای ثابت نگه داشتن مصدوم کمربند ایمنی را باز نکنید.

برای حمایت از فک، مانور سر عقب- چانه بالا را اجرا کنید و در حالی که با اجرای این روش راه هوایی مصدوم را تمیز و باز می‌کنید، سر او را نیز حمایت کنید. سر مصدوم را از پشت یا (اگر ساده‌تر است) از طریق پنجره‌های بغل حمایت کنید.

مصدوم بدون تنفس

در صورتی که مصدوم، تنفس غیرعادی دارد، اگر امدادگر بتواند دهان و بینی مصدوم را در هر وضعیت ممکن ثابت نگه دارد باید تنفس مصنوعی را شروع کند. برای انجام احیای قلبی- ریوی موثر، مصدوم باید روی یک سطح صاف دراز بکشد.

مصدوم در حال خونریزی

اگر مصدوم خونریزی دارد و گذاشتن پانسمان فشاری و بانداژ محل خونریزی ممکن نیست، تا رسیدن کمک‌های آموزش دیده، امدادگر باید پدهایی را در محل قرار داده و با دست فشار دهد.

مراقبت از مصدوم در یک ناحیه دور افتاده

در شرایط اورژانسی در نواحی ایزوله یا دورافتاده، چالش‌های ویژه‌ای برای امدادگر وجود دارد؛ اگر چه بسیار نادر است که افراد درگیر، دسترسی به تلفن یا موبایل نداشته باشند. هنگامی که مردم در مناطق دورافتاده کار می‌کنند (برای مثال نقشه برداران یا مهندسین معدن) دستورالعمل‌های کلی برای مدیریت شرایط اورژانسی وجود دارد که (باید از قبل مدنظر کارفرمایان باشند) عبارتند از:

• استراتژی‌های ارتباطی برای خبردادن به نزدیک‌ترین محل کمک رسانی
• تدارک یک کیت پزشکی، شامل طیف وسیعی از داروها و تجهیزات برای کمک‌های اولیه

در مواقع اورژانسی تنها لازم است با نزدیک‌ترین مرکز امداد تماس بگیرید.

ارتباط رادیویی

در صورت استفاده از ارتباط رادیویی با سرویس اورژانس، مشاوره و بازخورد مداوم بوده و امدادگر احساس جدایی نخواهد داشت. از طریق ارتباط رادیویی، مشخصات فرد آسیب دیده را برای درخواست کمک به خارج از منطقه بفرستید. به علت احتمال ایجاد عوارض بیش‌تر در طی مسیر، از انتقال بیمار یا مصدوم بدون وجود نیروهای آموزش دیده خودداری کنید. در اکثر موارد امکان نگهداری و مراقبت از مصدومین قبل از رسیدن کمک، وجود ندارد، بهتر است یک نفر را مشخص کنید تا سریعا با هرنوع وسیله نقلیه به نزدیک‌ترین تیم امداد و نجات اطلاع دهد. با این حال، باید در هر وضعیتی، امکانات و قابلیت‌های خود را در نظر داشته باشید و در صورتی که دو نفر هستید، صحنه اورژانس را ترک نکنید، مگر اینکه راه حل دیگری وجود نداشته باشد (در این صورت یک نفر جهت اطلاع به تیم امداد و نجات صحنه را ترک کند). امدادگر ممکن است برای تنظیم وضعیت مصدوم نیاز به کمک داشته باشد و در صورت نیاز به احیا، حضور فرد دوم بسیار ارزشمند خواهد بود.

مراقبت بلندمدت

مشکل اصلی امدادگر در یک ناحیه دور افتاده تاخیر در رسیدن پرسنل آموزش دیده است. بنابراین مهم است که امدادگر بتواند مراقبت از مصدوم را برای چندین ساعت (تا رسیدن کمک) ادامه دهد.

مصدوم بی‌هوش

در صورت بی‌هوش بودن مصدوم، او را در وضعیت ریکاوری قرار دهید. در صورت نبود تنفس طبیعی، امدادگر باید فورا احیای قلبی- ریوی را شروع کند.

مصدوم هوشیار

• از راحت بودن مصدوم اطمینان حاصل کنید.
• موقعیت مصدوم را به دقت ثابت کنید تا از حرکات غیرضروری که امکان آسیب را بیش‌تر می‌کند، جلوگیری کنید. اجازه دهید مصدوم راحت‌ترین وضعیت را برای خود انتخاب کنید، اجازه دهید مصدوم راحت‌ترین وضعیت را برای خود انتخاب کند، سپس امدادگر با استفاده از لباس یا ملحفه نرم، فشار روی بخش‌های استخوانی بدن را کاهش دهد. لباس یا ملحفه با توجه به وضعیت بیمار، ممکن است در پشت سر، شانه، آرنج، باسن و پاشنه قرار داده شود.

پناهگاه مصدوم

اگر لازم است برای جلوگیری از گرما و سرمای شدید، مصدوم را به یک پناهگاه امن ببرید. این کار را به شرطی که حرکت، موجب درد یا آسیب بیش‌تر مصدوم نمی‌شود، به سرعت و با دقت انجام دهید. مکان و سطح استراحت مصدوم، لازم است با استفاده از مواد عایق و هم چنین یک پتو برای راحتی بیش‌تر مهیا شود. برای حفظ حرارت بدن، ممکن است استفاده از یک پتو اضافی یا لباس بیش‌تر لازم باشد.

تغییر دادن موقعیت بیمار

اگر رسیدن تیم نجات، بیش از دو ساعت طول می‌کشد، تغییر موقعیت مصدوم را مد نظر داشته باشید. فشار از روی نقاط تماس اصلی بدن (با سطح زیرین) را می‌توان به راحتی (با تغییر موقعیت از حالت خوابیده به پشت به یک سمت یا از سمتی به سمت دیگر) برداشت. تغییر موقعیت بیمار، به بیماری یا آسیب زمینه‌ای بستگی دارد و باید هنگام تغییر موقعیت، مواقبت‌های لازم جهت جلوگیری از آسیب بیش‌تر صورت پذیرد.

حفظ تعادل مایعات

اگر رسیدن گروه امداد و نجات طول می‌کشد، از طریق دادن مایعات، گردش خون بیمار را حفظ کنید. به یاد داشته باشید که در اکثر آسیب‌ها به علت احتمال نیاز به بی‌هوشی و جراحی، دادن مایعات و غذا به مصدوم باید با احتیاط بسیار زیاد انجام شود و تا حد امکان باید از این کار اجتناب کرد. در مناطق گرم یا دور افتاده، باید خطر این دوحالت، یعنی خطر دادن مایعات یا خطر کم آبی را با هم سنجید و سپس تصمیم گرفت.

مصدوم باید به صورت جرعه جرعه (نه با حجم زیاد و یک دفعه) مایعات خنک بنوشد زیرا شرایط شوک، جذب مایعات با حجم زیاد را برای مصدوم دشوار می‌کند. از تجویز مایعات گرم اجتناب کنید زیرا موجب افزایش سریع گردش خون به معده و انحراف خون از نواحی دیگر بدن می‌شود.

مقدار کل مایعات داده شده را اندازه گیری و ثبت کنید تا به گروه امداد اطلاع دهید. برای تخمین راحت‌تر حجم مایعات، با استفاده از یک ظرف کوچک با حجم تخمین راحت‌تر حجم مایعات، با استفاده از یک ظرف کوچک با حجم مشخص (برای مثال یک لیوان معمولی با حجمی حدود 250 میلی‌لیتر)، به بیمار مایعات بدهید.

اندازه‌گیری مایع خروجی

در صورت دفع ادرار، باید آن را در یک ظرف مناسب درپوش‌دار(ترجیحا شیشه‌ای یا پلاستیکی) جمع‌آوری کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا بتوانید حجم مایعات تجویز شده برای مصدوم را کنترل کنید. این ظرف حاوی ادرار را نگه دارید، زیرا تیم امداد می‌تواند از آن برای آزمایش و تشخیص سریع مشکل استفاده کند. برای مثال، تغییر رنگ ادرار به قرمز یا تیره، نشان دهنده درجاتی از آسیب‌های داخلی است.

ارزیابی و ثبت علایم حیاتی

علایم حیاتی مصدوم را هر 15 دقیقه ارزیابی و ثبت کنید امدادگر هم چنین باید:

• سایر علایم و نشانه‌هایی را که ممکن است ساعاتی پس از شروع مشکل اولیه رخ دهند، ثبت کند.
• هرگونه تغییر در حس بیمار را بپرسد و آن را ثبت کند.
• وضعیت پانسمان، باند یا آتل هر قسمت را چک کند تا مطمئن شود روی زخم‌ها کاملا پوشیده شده، خونریزی در حال کنترل و بانداژ محکم است اما خیلی تنگ نیست.

مصدومین متعدد

گاهی امدادگر باید بیش از یک مصدوم را ارزیابی و درمان کند. در صورت حضور اطرافیان تمایل آنان برای کمک کردن، امدادگر باید:

• بررسی کند که آیا هر یک از آن‌ها آموزش دیده‌اند.
• بر ارائه هرگونه کمک‌های اولیه، در صورت بدتر شدن شرایط مصدوم نظارت کند.

اولویت بندی در مراقبت‌های اورژانس

تریاژ، روشی برای اولویت بندی بیماران یا مصدومین با توجه به اولویت‌های درمانی مورد نیازشان می‌باشد. این روش از اولویت‌های نمودار حمایت حیاتی پایه پیروی می‌کند.

فردی با مشکلات راه هوایی یا تنفس نسبت به فرد مبتلا به یک بیماری کم اهمیت‌تر(برای مثال مصدوم مضطرب با آسیب پا که از درد می‌نالد) اولویت دارد.

1. اولویت‌های درجه اول مراقبت‌های اورژانس:

• انسداد راه هوایی ناشی از صدمات شدید صورت، سوختگی راه هوایی و …؛
• مشکلات تنفسی ناشی از آسیب قفسه سینه یا استنشاق دود یا گازهای سمی؛
• مشکلات گردش خون همراه با درد قفسه سینه، خونریزی شدید، اختلال گردش خون به علت شوک شدید یا خونریزی کنترل نشده؛
• سوختگی یا تاول وسیع، خصوصا در درگیری بیش از 20% بدن؛
• آسیب‌های شدید سر، قفسه سینه یا شکم؛
• عدم هوشیاری.

2. اولویت‌های درجه دوم مراقبت‌های اورژانس:

• سوختگی و تاول شامل کم‌تر از 20% سطح بدن؛
• آسیب بسته (غیرنافذ) شکم، برای مثال درد شکم بدن زخم؛
• ضربه غیر نافذ به سر، برای مثال ضربه مغزی یا تغییر سطح هوشیاری؛
• شکستگی باز، یعنی وجود زخم روی شکستگی.

3. اولویت‌های درجه سوم مراقبت‌های اورژانس:

• یک شکستگی وسیع؛
• آسیب چشم؛
• آسیب دست؛
• آسیب نخاعی.

برای درمان سایر موارد با خطر کم‌تر، باید تا رفع تمام اولویت‌های بالا صبر کنید. مهم است که افراد به طور منظم با توجه به وقوع تغییرات احتمالی مجددا ارزیابی شوند، به ویژه در مواردی که نسیت به بررسی قبلی تغییراتی ایجاد شده است.

پس از رسیدن پرسنل اورژانس

پس از رسیدن کمک‌های آموزش دیده و درمان مصدوم به صورت حرفه‌ای، شاید امدادگر احساس کند کار کوچکی انجام داده است. در زمان یک موقعیت اورژانس، جریان آدرنالین موجب می‌شود سرعت عمل امدادگر افزایش یابد. پس از پذیرفتن مسئولیت مراقبت از مصدوم توسط پرسنل آموزش دیده، جریان آدرنالین در خون امدادگر به حالت عادی برمی‌گردد.

در این حالت امدادگر ممکن است به طور ناگهانی، به ویژه در صورت انجام احیای قلبی- ریوی، دچار خستگی همراه با درد شود. هم چنین ممکن است امدادگر:

• در مورد اقدامات بیمارستانی احساس سردرگمی ‌کند.
• در صورت زنده ماندن بیمار احساس رضایت کند.
• اگر مصدوم دچار جراحت شدید یا یک حمله وسیع قلبی شود ممکن است امدادگر دچار اضطراب و افسردگی شود یا حتی گریه کند.
• زمانی که امدادگر از چیزی که نادیده گرفته یا درمانی که انجام نداده است آگاه شود، احساس شکست می‌کند.
• احساس خشم و سرخوردگی از این که نیاز به کمک‌های اولیه، به طور غیرمنتظره، پایان می یابد.

مکانیسم‌های مقابله با استرس

امدادگر ممکن است نشانه‌های استرس شخصی شامل تحریک پذیری، به یاد آوردن خاطرات گذشته، اختلال خواب یا احساس دور شدن از خانواده، دوستان و همکاران را داشته باشد. اگر امدادگر، به طور منظم ورزش‌هایی مانند یوگا و مدیتیشن را انجام می‌دهد، می‌تواند از آن‌ها برای کاهش سطح استرس خود و بازگشت به حالت عادی استفاده کند. اگر علایم استرس در طول چند ساعت برطرف نشد، امدادگر باید به پزشک مراجعه کند. وقتی که مصدوم یکی از همکاران نزدیک یا اعضای خانواده امدادگر است، بهتر است به یک روان شناس یا پزشک مراجعه کند. استرس پس از حادثه، افراد را به روش های مختلف تحت تاثیر قرار می‌دهد و گاهی اوقات کمک های تخصصی (حتی به صورت طولانی مدت) مورد نیاز است.