اتساع مجرای پستان زمانی بروز می‌کند که مجاری شیری پستان گشاد شده و دیواره آن‌ها ضخیم شود. این وضعیت می‌تواند باعث مسدود شدن مجرا و در نتیجه تجمع مایع در پستان شود. این شرایط اغلب هیچ نشانه‌ای ندارد، اما برخی زنان ممکن است ترشحاتی در نوک پستان خود داشته باشند و یا پستان آن‌ها ملتهب شده و حساس به لمس شود.

این عارضه معمولاً در سن 45 تا 55 سالگی در زنان و در سن یائسگی بروز می‌کند، اما ممکن است پس از یائسگی نیز رخ دهد. این شرایط گاهی بدون درمان بهبود پیدا می‌کند. اگر علائم تداوم پیدا کردند، نیاز به آنتی‌بیوتیک یا احتمالا جراحی مجرای شیر خواهد بود.
گرچه نگرانی نسبت به تغییرات رخ داده در نوک پستان طبیعی است، اما اتساع مجرای پستان عامل تشدیدکننده بروز سرطان پستان نیست.

علائم و نشانه‌ها

اتساع مجرای پستان معمولاً دارای نشانه‌ای نیست. اما اگر علائمی ‌به همراه داشته باشد، عبارتند از:

• ترشحات سفید مایل به سبز یا سیاه از نوک یکی از پستان‌ها یا هر دو
• حساسیت در نوک پستان یا بافت اطراف آن
• قرمزی نوک پستان و گاهی بخش‌های اطراف آن
• وجود توده یا ضخیم شدن در نزدیکی مجرای مسدود شده
  فرو رفتگی در نوک پستان

علائم مربوط به گشادی مجرای پستان معمولاً خودبه‌خود بهبود می‌یابد.

علل شایع

پستان‌ها از بافت‌های ارتباطی تشکیل شده‌اند که شامل سیستم مجرای شیر می‌باشند. مسیرهای کوچکی که شیر را به نوک پستان هدایت می‌کنند. اتساع مجرای پستان زمانی رخ می‌دهد که مجرای شیر در زیر نوک پستان گشاد می‌شود، مسدود می‌شود یا با ماده‌ای چسبنده و ملتهب پر می‌شود.
متخصصان دقیقاً مطمئن نیستند چه عاملی باعث بروز اتساع مجرای پستان می‌شود. برخی تصور می‌کنند که بروز این مشکل با یکی از عوامل زیر در ارتباط است:

• تغییرات در بافت پستان به علت افزایش سن: با افزایش سن، ترکیبات بافت پستان از شکل غده محور به بافتی حاوی چربی تبدیل می‌شوند. این تغییرات طبیعی در پستان‌ها گاهی منجر به مسدود شدن مجرای شیر و التهاب مربوط به اتساع مجرای شیر می‌شود.
• سیگار کشیدن: مصرف سیگار با گشاد شدن مجراهای شیر ارتباط دارد که این امر منجر به التهاب و احتمالاً اتساع مجرای شیر می‌شود.
• وارونگی نوک پستان: این عامل منجر به مسدود شدن مجراهای شیر می‌شود که التهاب و عفونت را در پی خواهد داشت. نوک پستان که اخیراً دچار وارونگی شده، ممکن‌است نشانه بیماری‌های جدی‌تری مانند سرطان نیز باشد.

عوارض احتمالی

پیامدهای مربوط به اتساع مجرای پستان معمولاً خفیف بوده و اغلب آزاردهنده هستند تا جدی. این پیامدها عبارتند از:

• ترشح از نوک پستان: ترشحات مکرر از نوک پستان خسته‌کننده می‌باشد. این ترشحات باعث بروز رطوبت و رنگی شدن لباس می‌شود.
• ناراحتی در پستان: اتساع مجرای پستان باعث قرمزی، التهاب و حساسیت در اطراف نوک پستان می‌شود.
• عفونت: یک عفونت باکتریایی ممکن‌است در مجرای آسیب‌دیده بروز کند که گاهی باعث درد در اطراف و نوک پستان، احساس بیماری عمومی ‌یا تب می‌شود. عفونت درمان‌نشده باعث تجمع چرک در بافت پستان و بروز آبسه می‌شود.
• نگرانی در مورد سرطان پستان: زمانی که فرد متوجه تغییراتی در پستان خود می‌شود، ممکن‌است فکر کند که این‌ها علائم سرطان پستان هستند، به ویژه اگر در اطراف مجرای شیر توده سختی مشاهده کند. گرچه بررسی سریع هر یک از این موارد ضروری است، اما باید دانست که عارضه اتساع مجرای پستان، خطر بروز سرطان پستان را افزایش نمی‌دهد.

تشخیص

براساس نتایج معاینه جسمی و اطلاعاتی که به پزشک ارائه می‌شود، ممکن‌است لازم باشد آزمایش‌های زیر انجام شود:

• سونوگرافی تشخیصی نوک پستان و اطراف آن: سونوگرافی از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر از بافت پستان استفاده می‌کند. این روش به پزشک اجازه می‌دهد تا مجراهای شیر واقع در زیر نوک پستان را ارزیابی کند. سونوگرافی تشخیصی این امکان را به پزشک می‌دهد که بر روی بخش‌های مشکوک تمرکز کند.
• ماموگرافی تشخیصی: این روش، تصاویری با اشعه ایکس از پستان ارائه می‌دهد و از این طریق پزشک می‌تواند بافت پستان را ارزیابی کند. ماموگرافی تشخیصی نسبت به ماموگرافی غربالگری جزئیات بیشتری از یک بخش خاص از پستان ارائه می‌دهد.

درمان

اتساع مجرای پستان همیشه نیاز به درمان ندارد. اما اگر علائم مشاهده شده آزاردهنده باشند، گزینه‌های درمانی وجود دارند که عبارتند از:

• آنتی‌بیوتیک‌ها: پزشک برای درمان عفونت ناشی از این عارضه به مدت 10 تا 14 روز آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. با شروع مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، حتی اگر علائم تا حد زیادی بهبود یا حتی ناپدید شدند، اما دوره مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها باید کامل شود.
  داروهای ضددرد: از یک ضددرد خفیف، مانند استامینوفن و یا ایبوپروفن برای ناراحتی‌ها و دردهای ناشی از اتساع مجرای پستان استفاده می‌شود.
• جراحی: اگر آنتی‌بیوتیک‌ها مؤثر واقع نشدند، مجرای آسیب‌دیده با جراحی برداشته می‌شود. این فرآیند از طریق یک برش کوچک در لبه بافت رنگی اطراف نوک پستان انجام می‌شود. اما معمولاً به ندرت لازم می‌شود.