مدیریت بیماری
مسمومیت با مواد مخدر در کودکان
متادون یک داروی مخدر تسکین دهنده درد مشابه مورفین می‌باشد که از مواد شیمیایى در آزمایشگاه به دست مى‌آید. این دارو علائم برگشتی در افراد معتاد به هروئین یا سایر داروهای مخدر را کاهش می‌دهد. از مهم‌ترین انواع مسمومیت اتفاقی و آن هم در کودکان می‌توان به مسمومیت ناشی از شربت متادون در کودکان اشاره کرد.
مسمومیت کودکان در اکثر موارد در سنین بین 1 تا 4 سال ایجاد می‌شود.
خوردن حتی یک قاشق از این شربت و یا تعداد اندکی قرص متادون در کودکان منجر به خواب‌آلودگی، بی‌هوشی و مرگ ناشی از توقف تنفس خواهد شد.
علائم و نشانه‌ها
نشانه‌های مسمومیت ناشی از مصرف خودسرانه دارو و مواد مخدر بر حسب نوع دارو و مقدار مصرف فرق می‌کند. علائم متداول مسمومیت در كودكان عبارتند از:
- خواب آلودگی
- بی‌حالی و شل شدن عضلات
- گشاد یا تنگ شدن مردمک چشم‌ها به صورت غیرعادی
- سطحی و كندشدن تنفس
- تهوع و استفراغ ولی همیشه استفراغ بلافاصله پس از مصرف ایجاد نمی‌شود.
- درد قفسه سینه و دیگر علائم مسمومیت بعد از مدت کوتاهی ظاهر شده و پس از گذشت چند ساعت با پیشرفت علائم، کودک جان خود را از دست می‌دهد.
علل شایع
در بیشتر موارد قراردادن داروها در دسترس کودکان و عدم توجه درست والدین باعث بروز این نوع مسمومیت در کودکان می‌شود.
عوارض احتمالی
به دنبال مسمومیت با اپیوم عوارض زیر ممکن است بروز نماید:
- ادم ریه یا وجود آب در ریه
- نارسائی کلیوی
- شوک
- آسیب
- اگر تنفس خیلی کند شود منجر به مرگ می‌شود.
تشخیص
در اکثر موارد مسمویت با اپیوم در منزل و توسط والدین کودک با مشاهده علائم بیماری تشخیص داده می‌شود. بهتر است که به محض مشاهده علائم برای انجام روند درمان به پزشک مراجعه شود.
درمان
اقدامات درمانی که پزشک در برخورد با این بیماران انجام می‌دهد شامل موارد زیر است:
- در مواردی که تعداد تنفس کمتر از 12 بار در دقیقه و کودک خواب آلود باشد حتی اگر مردمک‌ها تنگ نباشد بدون فوت وقت و انتظار برای نتیجه آزمایش باید به درمان اقدام نمود.
- پادزهر مسمومیت به نام نالوكسان شناخته می‌شود كه با تجویز وریدی آن تمامی علائم بیمار برمی‌گردد. تجویز این دارو باید توسط پرسنل درمانی و ترجیحا در بیمارستان انجام شود.
- گرفتن یک راه وریدی جهت تزریق مایعات و دارو از اقدامات اولیه در اورژانس می‌باشد. در این نوع مسمومیت‌ها کودک قبل از 48 ساعت از بیمارستان مرخص نمی‌شود.
نکاتی که لازم است حین بستری در بیمارستان رعایت نمائید.
- در صورت اجازه پزشک بعداز هوشیاری کامل می‌توانید به کودک خود غذا بدهید.
- در صورتی که کودک استفراغ داشت تغذیه را متوقف و در صورت اجازه مجدد پزشک تغذیه را ادامه دهید.
- از دستکاری سرم‌ها و رابط‌های متصل به کودک خودداری کنید.
- داروها طبق تجویز پزشک و در فواصل مشخص توسط پرستار برای کودک شما اجرا خواهد شد.
- با تیم مراقبتی در زمان انجام اقدامات تشخیصی و درمانی همکاری نمایید.
- مواظب باشید در زمان خواب و استراحت برانول یا لوله سرم از دست کودک شما خارج نشود.
- ممکن است روزانه از کودک شما خونگیری شود.
- از دادن خودسرانه داروها و بدون اجازه پزشک به کودک خودداری نمایید.
- لوله معده کودک در صورت اجازه پزشک و قبل از ترخیص خارج خواهد شد.
- کودک شما حداقل تا 48 ساعت در بیمارستان بستری و از نظر تنفسی تحت نظر می‌باشد.
- در صورت استفراغ و کاهش تعداد تنفس و یا کاهش سطح هوشیاری پرستار را آگاه کنید.
نکاتی که لازم است پس از ترخیص از بیمارستان و بازگشت به منزل رعایت نمائید.
- از نگهداری شربت متادون، حتی در دوزهای بسیار پایین، در شیشه‌های غیر دارویی (نظیر بطری نوشابه و …) و شیشه‌های بدون برچسب حاوی نام دارو اکیداً خودداری کنید.
- در صورت امکان، تحویل دوز مورد نیاز به صورت روزانه در مراکز ترک اعتیاد انجام پذیرد.
- شیشه‌های حاوی متادون می‌بایست دارای برچسب مخصوص هشدار دهنده حاوی نام فرآورده و توضیحات لازم مربوط به نحوه مصرف دارو باشند.
- از آنجایی که طعم شربت متادون شیرین است و مصرف کنندگان دارو در برخی موارد آن را به همراه چای یا نوشابه مصرف می‌نمایند از نگهداری دارو در یخچال یا کنار سایر نوشیدنی‌ها خودداری گردد.
- دارو را دور از دسترس اطفال و در قفسه‌های قفل‌دار نگهداری نمایید.
- از مصرف دارو در زمان حضور کودک خودداری کنید.
- دارو را در ظرف هایی با درب مقاوم که کودک قادر به باز کردن آن نباشد نگهداری نمایید.
- به کودکانی که متوجه می‌شوند عوارض مصرف آن را بگویید.
- در شروع درمان و نیز در تمام طول دوره مصرف دارو، علائم مسمومیت با متادون را بدانید. از جمله این علائم می‌توان به اختلال هوشیاری، اختلالات تنفسی، نبض ضعیف، اختلالات گوارشی همچون تهوع و استفراغ و نیز سفتی و تکانه‌های عضلانی اشاره نمود.
زمان مراجعه بعدی
- در زمان مشاهده علائم مسمومیت با متادون سریعا به پزشک مراجعه نمایید.
- در زمان مشخص شده توسط پزشک جهت پیگیری درمان مراجعه نمایید.
