رتینوپاتی دیابتی بیماری است که در آن شبکیه چشم دچار آسیب می‌شود. شبکیه بخشی از چشم است که نور را دریافت و حس می‌کند. بیماری‌های مختلف می‌توانند باعث ایجاد رتینوپاتی شوند. رتینوپاتی می‌تواند به آرامی یا سریع پیشرفت کند، به خودی خود بهتر شود و یا در نهایت منجر به آسیب دائمی (کوری) شود. رتینوپاتی یکی از عوارض دیابت و از عوامل شایع اختلالات بینایی می‌باشد. تشخیص زودهنگام و درمان رتینوپاتی دیابتی به منظور حفظ سلامت چشم ها و پیشگیری از آسیب‌های آینده بسیار مهم می‌باشد.

علائم و نشانه‌ها

در مراحل ابتدایی رتینوپاتی دیابتی این بیماری ممکن است بدون نشانه و علامت خاصی باشد. هر چه قدر شرایط بیماری وخیم‌تر شود، ممکن است این نشانه‌ها هم در فرد ظاهر شوند:

• تاری دید که معمولاً بوسیله ی تورم ایجاد شده بر اثر سطوح غیرطبیعی گلوکز موجود در خون ایجاد می‌شود. تاری دید ممکن است با طبیعی شدن سطح قندخون،‌ برطرف شود.
• حرکت یا وجود لکه‌ها و نقاط تیره و شناور در بینایی که می‌تواند بر اثر خونریزی اندک در عروق شبکیه چشم ایجاد شود.
• از دست دادن بخشی از بینایی مانند دید اطراف چشم‌ها که می‌تواند بر اثر خونریزی در شبکیه چشم
• اختلال در خواندن
• دو بینی
• درد در یکی یا هر دو چشم
• قرمزی چشمی که بر طرف نشود.
• اختلال در دیدن خطوط مستقیم. در این عارضه ممکن است خطوط مستقیم،‌ مستقیم دیده نشوند.
• احساس فشار در یکی یا هر دو چشم

علل شایع

رتینوپاتی دیابتی بر اثر افزایش بیش از انداز‌ی سطح گلوکز (قند) موجود در جریان خون ایجاد می‌شود. وجود گلوکز بیش از حد در جریان خون می‌تواند باعث:

• آسیب دیدگی رگ‌های کوچک موجود در شبکیه چشم شده و منجر به نشت خون از دیواره‌ی عروق شود.
• باعث ایجاد و گسترش رگ‌های خونی غیرطبیعی در شبکیه شود که می‌تواند در مراحل پیشرفته‌تر رتینوپاتی دیابتی منجر به تشکیل بافت اسکار (مانند جای زخم) شود.

عوامل تشدید کننده‌ی خطر

امکان ابتلای هر فرد دیابتی به بیماری رتینوپاتی دیابتی وجود دارد. خطر ایجاد این عارضه‌ چشمی در نتیجه عوامل زیر افزایش خواهد یافت:

• برای مدت طولانی به بیماری دیابت مبتلا باشید.
• کنترل نکردن میزان قندخون
• فشارخون بالا
• کلسترول بالا(چربی خون)
• بارداری
• مصرف تنباکوو دخانیات

تشخیص

بهترین راه برای تشخیص رتینوپاتی دیابتی معاینه چشمی در فواصل منظم می­باشد که باید توسط چشم پزشک انجام شود. رتینوپاتی دیابتی ممکن است کاملاً بدون علامت باشد. بیماری را می­توان با درمان بهبود بخشید. برای تشخیص رتینوپاتی دیابتی چشم پزشک با استفاده از دستگاهی بنام افتالموسکوپ داخل چشم را نگاه می­کند. در آزمایش تشخیص رتینوپاتی دیابتی قطره‌هایی در چشم ریخته می‌شود که باعث گشاد شدن مردمک می‌شود‌، وقتی مردمک گشاد شود پزشک بهتر و دقیق‌تر می‌تواند داخل چشم را بررسی کند.

درمان

این بیماری ممکن است با استفاده از روش‌های زیر درمان شود:

• حفظ قندخون و فشارخون در محدوده ی تعیین شده توسط پزشک
• استفاده از اشعه‌ی لیزری که به منظور بستن و متوقف کردن خونریزی عروق خونی شبکیه و کاهش فشار موجود در چشم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• تزریق دارو به درون چشم به منظور کاهش تورم قسمت مرکزی قرنیه (ماکولا). داروهایی مانند داروهایی که روند کاهش دید را کند می‌کنند و بینایی را بهبود می‌بخشند و همچنین استفاده از داروهای استروئیدی.