مدیریت بیماری
سیستوسکوپی
سیستوسکوپی روشی است که به منظور معاینه مثانه و مجاری که ادرار را به بیرون از بدن هدایت می‌کنند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش تشخیصی، یک لوله توخالی (سیستوسکوپ) که به یک دوربین مجهز شده به درون مجرای ادراری فرستاده شده و به آرامی در مثانه به جلو برده می‌شود.
انواع سیستوسکوپی
- سیستوسکوپی انعطاف‌پذیر
در سیستوسکوپی انعطاف‌پذیر از سیستوسکوپ نازک (حدود عرض یک مداد) و خمیده استفاده می‌شود و در حین انجام آن نیازی به بیهوشی نمی‌باشد.
- سیستوسکوپی سفت و سخت
در سیستوسکوپی سفت و سخت از سیستوسکوپ کمی پهن‌تر که خمیده نمی‌شود، استفاده می‌گردد و تحت بی‌حسی موضعی یا بیهوشی انجام می‌شود. اگر هدف از انجام سیستوسکوپی معاینه و بررسی مثانه باشد، ممکن است سیستوسکوپی انعطاف‌پذیر انجام شود اما اگر هدف درمان و بررسی مشکلات مثانه باشد سیستوسکوپی سفت و سخت انجام می‌شود.
هر دو نوع سیستوسکوپی در زنان و مردان استفاده می‌شود.
دلایل انجام
سیستوسکوپی برای تشخیص، مشاهده و درمان بیماری‌های مربوط به مثانه و لوله ادراری (میزراه) استفاده می‌شود. پزشک ممکن است به دلایل زیر سیستوسکوپی را توصیه کند:
علائم و نشانه‌ها
علائم و نشانه‌های بیماری می‌توانند شامل وجود خون در ادرار، بی‌اختیاری ادرار، فعالیت بیش از حد مثانه و درد در هنگام ادرار کردن باشند. سیستوسکوپی می‌تواند همچنین به تعیین علل وجود عفونت در مجاری ادراری کمک کند. با وجود این موارد، سیستوسکوپی عموماً در هنگامی که فرد مبتلا به یک عفونت مجاری ادراری فعال است انجام نمی‌شود.
تشخیص بیماری‌های مثانه
پزشک ممکن است از این روش برای تشخیص بیماری‌های مثانه مانند سرطان مثانه، سنگ مثانه و التهاب مثانه (سیستیک) استفاده کند.
– درمان بیماری‌های مثانه
در حین انجام سیستوسکوپی ممکن است با استفاده از ابزار مخصوص برای درمان بیماری‌های خاصی از میان لوله توخالی (سیستوسکوپ) استفاده شود. برای مثال، تومورهای خیلی کوچک مثانه ممکن است در حین سیستوسکوپی خارج شوند.
– تشخیص پروستات بزرگ شده
سیستوسکوپی می‌تواند یک باریکه ای از میزراه، محلی که غده پروستات در آن واقع است را نمایان می‌سازد که نشان دهنده یک پروستات بزرگ است (هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات).
موارد دیگر کاربرد سیستوسکوپی عبارتند از:
- گرفتن نمونه ادرار برای بررسی تومور یا عفونت
- قرار دادن یک لوله کوچک برای کمک به جریان ادرار
- تزریق رنگ به منظور تشخیص واضح‌تر مشکلات کلیوی در تصویربرداری با اشعه ایکس
عوارض احتمالی
عوارض سیستوسکوپی می‌تواند شامل موارد زیر شود:
– عفونت
به ندرت سیستوسکوپی باعث بروز عفونت می‌شود. با این حال، برای جلوگیری از عفونت، پزشک ممکن است قبل و بعد از سیستوسکوپی برای بیمار آنتی‌بیوتیک تجویز کند. عوامل خطرناکی که بعد از سیستوسکوپی باعث پیشرفت عفونت در مجرای ادراری می‌شوند شامل بالا رفتن سن، سیگار کشیدن، و حالت غیرعادی در ساختار مجرای ادراری می‌باشند.
– خونریزی
سیستوسکوپی ممکن است باعث ایجاد اندکی خون در ادرار شود. خونریزی جدی به ندرت اتفاق می‌افتد.
– درد
فرد ممکن است درد شکم و یک احساس سوزش هنگام ادرار کردن را تجربه کند. این علائم عموماً خفیف هستند و به مرور پس از عمل کاهش می‌یابند.
علائم و نشانه‌های یک عارضه و مشکل جدی
با تجربه یکی از این علائم با پزشک خود تماس گرفته و یا به نزدیک‌ترین اورژانس مراجعه کنید:
– ناتوانی در ادرارکردن بعد از سیستوسکوپی
– لخته‌های غلیظ یا رقیق خون در ادرار
– درد شکم و حالت تهوع
– لرز کردن
– تب بالاتر از 5/38 درجه سانتی‌گراد
– درد و سوزش هنگام ادرارکردن که بیش از 2 روز طول کشیده است.
آمادگی پیش از مداخله
ممکن است از شما خواسته شود تا پیش از سیستوسکوپی:
– آنتی‌بیوتیک مصرف کنید.
پزشک ممکن است قبل و بعد از سیستوسکوپی آنتی‌بیوتیک تجویز کند، مخصوصاً اگر شما در مبارزه با عفونت‌ها دچار مشکل هستید.
– مثانه خود را خالی کنید.
پزشک ممکن پیش از سیستوسکوپی تست ادراری تجویز کند. صبرکنید تا مثانه‌تان خالی شود برای اینکه به عمل خود برسید به دادن یک نمونه ادراری نیاز می‌باشد.
– برای پس از سیستوسکوپی برنامه‌ریزی کنید.
اگردر حین سیستوسکوپی به شما مسکن تزریق شده و یا تحت بیهوشی عمومی بوده‌اید. از قبل برای بازتوانی خود برنامه‌ریزی کنید. به یک نفر نیاز دارید تا شما را تا خانه برساند.
روش انجام
یک سیستوسکوپی سرپایی ساده می‌تواند 5 تا 15 دقیقه طول بکشد. وقتی سیستوسکوپی در بیمارستان به همراه تسکین یا بیهوشی عمومی انجام شود حدود 15 تا 30 دقیقه طول می‌کشد.
به منظور انجام سیستوسکوپی روی یک تخت به پشت دراز می‌کشید. احتمالاً پاهای شما در رکاب‌هایی قرار خواهد گرفت و زانوهایتان خم خواهد بود، این حالت قرارگرفتن شما روی تخت است.
اگر مسکن دریافت کنید، در حین سیستوسکوپی احساس خواب آلودگی و آرامش می‌کنید درحالی که هنوز هوشیار هستید. اگرشما به شکل عمومی بی‌هوش شوید، درحین سیستوسکوپی به هوش نخواهید بود.
هردو نوع بیهوشی ممکن است از تریق تزریق به بازو انجام شود.
سپس ژل بی‌حس کننده برای جلوگیری از درد هنگام ورود سیستوسکوپ به درون میزراه استفاده خواهد شد. چند دقیقه طول می‌کشد تا بی‌حسی اثر کند. سپس پزشک با احتیاط سیستوسکوپ را به درون میزراه وارد می‌کند. پزشک از کوچک‌ترین لوله ممکن استفاده می‌کند. لوله‌های بزرگ‌تر ممکن است برای برداشتن نمونه از بافت یا عبوردادن ابزار جراحی در مثانه استفاده شود.
سیستوسکوپ یک دوربین در انتهای خود دارد که مانند تلسکوپ عمل می‌کند تا لایه سطح مجرای ادراری و مثانه را به شکل بزرگ نمایش دهد.
پزشک با استفاده از محلولی استریل، مثانه را پر می‌کند که باعث می‌شود تا مثانه باد شده و به پزشک اجازه می‌دهد تا بهتر درون مثانه را ببیند. همینطور که مثانه پر می‌شود ممکن است احساس کنید که نیاز دارید تا ادرار کنید. شما به انجام این کار تشویق خواهید شد بنابراین یک مرحله از عمل به اتمام می‌رسد.
پزشک ممکن است نمونه‌ای از بافت را برای معاینات آزمایشگاهی بر دارد یا اقدامات متنوع دیگری درحین سیستوسکوپی انجام دهد.
نتایج قابل انتظار
پس از این روش معمولاً فرد قادر است به فعالیت‌های روزانه خود ادامه دهد. اگر به شما مسکن داده شده و یا تحت بیهوشی عمومی بوده اید، ممکن است از شما خواسته شود صبر کنید تا اثرات داروها از بین برود و سپس به خانه بازگردید.
پزشک ممکن است بتواند درمورد نتایج سیستوسکوپی به سرعت با شما گفتگو کند یا ممکن است نیاز داشته باشد برای بحث درمورد نتایج پیگیری بیش‌تری کند. اگرسیستوسکوپی درگیر جمع‌آوری بافت برای بررسی سرطان مثانه باشد که نمونه به آزمایشگاه ارسال خواهد شد. هنگامی‌که معاینات کامل شد پزشک نتایج را به شما اطلاع خواهد داد.
