مدیریت بیماری
خروسک (کروپ)
کروپ، خناق یا خروسک به عفونت راه‌های تنفسی فوقانی کودکان اطلاق می‌شود که مانع از تنفس شده و منجر به سرفه عوعو مانند می‌گردد.
سرفه و سایر علائم کروپ در نتیجه التهاب اطراف تارهای صوتی (حنجره)، نای (تراشه) و لوله‌های برونش (نایژه) به‌وجود می‌آیند. هنگامی که سرفه از طریق این مسیر تنگ، هوا را به شدت عبور می‌دهد، تارهای صوتی متورم، صدایی شبیه به عوعوی سگ تولید می‌کند. به همین ترتیب، اغلب حین نفس کشیدن، صدای بلند و سوت مانندی تولید می‌گردد.
کروپ معمولا مشکلی جدی طلقی نمی‌شود و در بسیاری موارد می‌توان در خانه آن‌را درمان کرد.
علائم و نشانه‌ها
اغلب کروپ با یک سرماخوردگی ساده آغاز می‌شود. در صورتی‌که کودک دارای التهاب و سرفه باشد، دچار حملات سرفه عوعو مانند شدید خواهد شد. این مشکل اغلب در هنگام شب شدت می‌یابد و با سرفه و گریه شدیدتر نیز می‌گردد. علائم شایع این بیماری: اضطراب، بی قراری، تب و صدای خشن است. ممکن‌است تنفس کودک پر سروصدا باشد.
از آنجایی‌که کودکان، خصوصاً کودکان زیر 3 سال، راه‌های تنفسی کوچکی دارند، بیشتر مستعد ابتلا به علائم کروپ هستند.
اغلب تنفس دشوار ناشی از کروپ در هنگام شب، منجر به نگرانی والدین شده و آن‌ها را وادار می سازد تا کودک را به اورژانس انتقال دهند.
نشانه‌های کروپ اغلب در شب و هنگام گریه و بی‌قراری‌های کودک تشدید می‌شود.
علائم و نشانه‌های کروپ بین 3 تا 5 روز، طول می‌کشد.
علل شایع
کروپ معمولاً در اثر یک عفونت ویروسی، مانند ویروس آنفلونزا، آغاز می‌شود.
ممکن‌است کودک از طریق تنفس قطره تنفسی آلوده یا عطسه کردن در هوا به ویروس مبتلا شود.
ممکن‌است در اثر تنفس در هوای آلوده به قطره تنفسی به ویروس مبتلا شود و یا چنانچه کودک سطحی آلوده را لمس کرده سپس چشم، بینی یا دهانش را لمس کند، عفونت منتقل می‌شود.
این عفونت معمولاً از غشای بینی آغاز شده و سپس به تارهای صوتی (حنجره) و نای (تراشه) پیشروی و سرایت می‌کند. تنها برخی از کودکان به کروپ مبتلا می‌گردند.
عوامل تشدید کننده خطر
کودکان بین 6 ماه تا 3 سال بخاطر کوچک بودن کیسه‌های هوایی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کروپ می‌باشند.اوج بروز این بیماری بین 18 تا 24 ماهگی است.
عوارض احتمالی
کروپ در اغلب موارد خفیف است. در برخی از کودکان، راه‌های تنفسی متورم شده و نفس کشیدن را مختل می‌سازد. در موارد نادر ممکن‌است عفونت‌های باکتریایی دیگری نیز در مجاری تنفسی ایجاد شوند که به مراقبت‌های پزشکی اورژانسی نیاز باشد.
تشخیص
معمولاً پزشک با بررسی تنفس، گوش دادن به صدای سینه و بررسی گلوی کودک قادر به تشخیص کروپ خواهد بود. گاهی اوقات تصویربرداری با اشعه ایکس و سایر آزمایش‌ها جهت رد سایر بیماری‌های احتمالی، انجام می‌شود.
درمان
در اکثر کودکان مبتلا به خروسک، اقدامات خودمراقبتی در منزل مؤثر واقع می‌شوند و به ندرت به درمان جدی می‌انجامد.
در صورتی‌که علائم کودک 3 تا 5 روز ادامه یابد و یا بدتر شود، پزشک جهت کاهش التهاب راه‌های تنفسی، نوعی داروی ضدالتهاب، تجویز خواهد کرد که معمولاً اثربخشی آن تا 6 ساعت باقی خواهد ماند.
آرام کردن و آرام نگه داشتن کودک بسیار حائزاهمیت است، زیرا گریه و آشفتگی انسداد راه‌های تنفسی را تشدید می‌کند. کودک در آغوش گرفته شده و برای او لالایی یا یک قصه خوانده شود. به او پتو یا اسباب‌بازی مورد علاقه‌اش داده شود و با لحنی آرام با وی صحبت شود.
خروسک شدید:
در صورتی که کودک در طول دوره درمان به سختی نفس می‌کشد و نفس‌های او به شماره افتاده، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید. احتمالاً پزشکتان برای باز نگه داشتن مسیر تنفسی کودک داروهای استروئیدی تجویز می‌کند، تا تنفس کودک در طول دوره درمان راحت‌تر شده و به خاطر تنفس سخت، شب‌ها در هنگام خواب اذیت نشود.
گاهی اوقات در موارد شدیدتر خروسک، ممکن است پزشک از لوله‌های تنفسی برای رساندن اکسیژن به کودک کمک بگیرد.
چنانچه علت اصلی ابتلای کودک به خروسک، باکتری‌های عفونی باشد. پزشکتان برای تسریع روند درمانی خروسک آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. در بعضی موارد که بیمار دچار کم آبی شده باشد تزریق وریدی مایعات نیز توسط دکتر متخصص تجویز خواهد شد.
نکاتی که لازم است حین بستری در بیمارستان رعایت نمائید.
- در صورت تنفس مشکل از راه دهان موقتاً تا بهبود علائم به کودک غذا ندهید، جایگزین آن مايعات وريدی می‌باشد.
- رژیم مایعات را طبق دستور پزشک شروع کنید و در صورت تحمل، رژيم غذايی مورد علاقه کودک را به وی بدهید.
- پس از شروع رژیم به کودک مایعات فراوان دهید تا ترشحات رقیق شود و از نوشیدنی‌های خنک استفاده کنید.
- تا هنگام فروكش کردن علائم حاد بهتر است که کودک در بستر استراحت کند و پس از آن فعالیت‌های طبیعی را می‌تواند به تدریج از سرگیرد.
- انجام فعاليت‌های متناسب با سطح تحمل، سن، بهبودی و عدم تداخل با استراحت وی را برنامه ريزی کنید.
- کودکتان را آرام کنید زیرا گریه، ورم نای را بیشتر می‌کند و نفس کشیدن را سخت‌تر می‌کند.
- جهت دریافت اکسیژن، کودکتان را با بغل کردن و نوازش کردن آرام نگه دارید.
- معمولاً رطوبت سرد یا هوای سرد و مرطوب در کاهش تورم راه های هوایی موثر است. لذا از بخور سرد برای کودک شما استفاده می‌شود.
- بهتراست کودک را به صورت قائم یا ایستاده نگهدارید، چون این حالت به آسان‌تر شدن تنفس او کمک می‌کند.
- جهت تخفیف درد سینه می‌توانید از یک بالشتک ساده یا کمپرس گرم بر روی قفسه سینه استفاده کنید.
- طبق دستور پزشک، بخور سرد جهت تسهیل در تنفس استفاده می‌شود.
- ممکن است براي كاهش التهاب و تورم داروهاي استروئيدي، کاهش تب و تب بر (استامینوفن) توسط پزشک تجویز شود.
- داروها طبق دستور پزشک در ساعات و فواصل تعیین شده توسط پرستار تجویز می‌شود.
نکاتی که لازم است پس از ترخیص از بیمارستان و بازگشت به منزل رعایت نمائید.
- در طول درمان و تا حصول بهبودی کامل از دادن مواد غذایی همچون موز، شیرینی، شکلات، آجیل و دانه‌های روغنی که باعث تحریک سرفه و افزایش درد قفسه سینه می‌شوند خودداری کنید.
- کودکی که تنفس سریع دارد، ممکن است آب بدنش کم شود چون بخار آب زیادی از راه تنفس دفع می‌شود. کم آبی درکودکان می‌تواند خطرناک باشد. به کودک از راه دهان، مایعات اضافی بدهید.
- در طول مدت بیماری و بعد از آن با زیاد کردن تعداد وعده‌های غذایی از عقب ماندن رشدکودک جلوگیری کنید، بهتر است از غذاهایی مانند سوپ، آش، فرنی و…که احتیاج به جویدن ندارد استفاده کنید.
- از مصرف غذاهای سرخ کرده، پر ادویه و محرک برای کودک خودداری کنید.
- انجام فعاليت‌هایي متناسب با سطح تحمل، سن کودک، بهبودی و عدم تداخل با استراحت وی را برنامه ريزي کنید.
- بهتراست او را به صورت قائم (ایستاده) نگهدارید، چون این حالت به آسان‌تر شدن تنفس او کمک می‌کند.
- هوا را مرطوب نگه دارید زیرا تنفس در هوای مرطوب برای کودک راحت‌تر است.
- معمولاً رطوبت سرد یا هوای سرد و مرطوب درکاهش تورم راه‌های هوایی موثر است. بنابراین بهتر است که کودکتان را برای 15 تا 20 دقیقه در حمام مرطوب نگهدارید و آب سرد را باز کنید (دقت کنید: ممکن است هوای گرم علیرغم رطوبت زیاد حال او را بدترکند) یا در هوای سرد شب او را بیرون ببرید (کافیست لباس گرم و کلاه به او بپوشانید. آنچه کودک شما نیاز دارد تنفس هوای سرد و مرطوب است). حمام مرطوب ممکن است به درمان کمک کند اما سرفه‌ها را قطع نمی‌کند و ممکن است در طول شب هر بار که کودکتان به علت سرفه از خواب بیدار می‌شود، لازم باشد حمام مرطوب را تکرار کنید.
- بهداشت فردی مانند شست و شوی مرتب دست و صورت را رعایت کنید.
- کودک را به استراحت کردن تشویق کنید.
- از تماس با افراد مبتلا به عفونت‌های تنفسی اجتناب کنید که بهترین راه پیشگیری از ابتلا به بیماری تنفسی است.
- اگر عامل کروپ ویروس باشد، مسری است و بهتر است بیمار را تا زمانی که علائمش بهتر نشده است در منزل نگهدارید.
- داروی ضد سرفه استفاده نکنید زیرا روی تورم حلق موثر نبوده و ممکن است به علت عدم تخلیه موکوس تولید شده، سرفه کودک را بدترکنید.
- براي پايين آوردن تب فرزندتان از مقدار مناسب استامينوفن و ايبوبروفن طبق دستور پزشک استفاده كنيد (هرگز از آسپیرين استفاده نكنيد).
- اگر رطوبت و حمام مرطوب و هوای سرد هيچ تأثيری بر كاهش سرفه و تنفس راحت‌تر كودكتان نداشته باشد پزشك او ممكن است برای كاهش التهاب و تورم، داروهای استروئيدی توصيه كند كه تنفس او را راحت تر می‌كند.
- اگر فرزندتان برای بار دوم به كروپ دچار شد، آرامش خود را حفظ كنيد و به پزشك اطلاع دهيد.
- هر دوره كروپ ممكن است متفاوت باشد، بعضي اوقات ممكن است شديدتر باشد و نياز به درمان و توجه بيشتری داشته باشد.
مراجعه به پزشک
- اگر علائم کودک بعد از 30 دقیقه دریافت بخور بهتر نشد و علائم زیر را داشت، سریعاً کودک خود را به اورژانس برسانید.
- تنفس وی صدادار است حتی در خواب (اگر فرزندتان تنفس سخت دارد یا در هنگام استراحت هم به سختی نفس می‌کشد)، تندتند نفس کشیدن یا فرو رفتن شکم هنگام تنفس به داخل ،کشیده شدن پوست در ناحیه بین دنده‌ای قفسه سینه، خرخر و رنگ پریدگی یا کبودی پوست اطراف دهان، آبریزش از دهان یا سخت شدن بلع، خواب آلودگی یا عدم فعالیت، تب بالا
