مدیریت بیماری
احیای قلبی-ریوی
ایست قلبی یکی از علل شایع مرگ و میر در تمام دنیا به شمار می‌رود. یک فرد ممکن است به دنبال آسیب یا بیماری، دچار ایست قلبی شود. در این موارد، احیای قلبی- ریوی برای حفظ زندگی ضروری است.
احیای قلبی- ریوی را شروع کنید، زمانی که هیچ علامتی از حیات وجود ندارد یا تنفس عادی ندارد.
روش مورد استفاده برای انجام احیای قلبی- ریوی به صورت ذیل است:
- بررسی صحنه: امن بودن صحنه و نبودن خطرات جدی
- ارزیابی بیمار: پاسخ‌دهی و علایم حیاتی (تنفس و نبض)
- درخواست کمک: تماس با 115
- شروع احیای قلبی-ریوی (CRR)
- انجام دفیبریلاسیون
اقدامات گام به گام
- هرگونه خطر را ارزیابی کنید
- اگر فکر می‌کنید صحنه برای انجام چنین کاری امن است، به بیمار نزدیک شوید. هرگونه خطر احتمالی را در مواقع ضروری به ویژه ترافیک و خطرهای الکتریکی، بررسی کنید.
- اگر به نظر می‌رسد صحنه امن نیست، نباید از خودتان یک قربانی دیگر بسازید، پس تا رسیدن نیروهای اورژانس وارد صحنه نشوید.
با 115 تماس بگیرید.
- میزان پاسخ‌دهی بیمار را بررسی کنید
- اگر از ایمن بودن صحنه مطمئن شدید، پاسخ‌دهی فرد را با یک دستور ساده ارزیابی کنید، سپس به بیمار نزدیک شده و او را به آرامی تکان دهید یا شانه‌هایش را فشار دهید. از دستورهای ساده مانند ((یا صدایم را می‌شنوی))، ((چشمانت را باز کن))، ((اسم شما چیست)) یا ((دست من را فشار بده)) استفاده کنید. اگر بیمار به سوالات پاسخ داد، به آرامی علت ایجاد شده را ارزیابی کنید.
- اگر هیچ گونه پاسخی (به صدا یا لمس شما) ندارد، بی‌هوش است و نیاز به اقدام فوری دارد.
با 115 تماس بگیرید.
افرادی که مقدار زیادی الکل یا دارو مصرف کرده‌اند ممکن است به طور غیرمنتظره‌ای رفتار تهاجمی و واکنش نشان دهند. بنابراین در صورتی که از ایمنی صحنه مطمئن نیستید، از نزدیک شدن به فرد بپرهیزید.
- اگر بیمار هیچ گونه پاسخی به صدا یا لمس شما ندارد، بی‌هوش است و نیاز به محافظت از راه هوایی دارد. در این جا مطمئن شوید که هیچ خطر ناگهانی برای حیات وجود ندارد.
- با شماره 115 تماس بگیرید.
- تنفس را بررسی کنید
- به حرکات بخش تحتانی قفسه‌سینه و فوقانی شکم نگاه کنید.
- تنفس‌های طبیعی را بررسی کنید، اما تنفس‌های منقطع گاه به گاه را که برای حفظ حیات ناکافی اند، نادیده بگیرید.
اگر بیمار تنفس طبیعی دارد:
- برای اطمینان از پایداری وضعیت فرد، درصورت لزوم وی را در وضعیت ریکاوری قرار دهید.
- در هوای سرد با یک پتو و در هوای گرم با یک پوشش سبک، بیمار را بپوشانید.
- تنفس و علایم حیاتی را هر چند دقیقه بررسی کنید و اگر تنفس طبیعی متوقف شد، احیای قلبی-ریوی را شروع کنید.
اگر بیمار تنفس تند (تاکی پنه) دارد:
- در این صورت، بیمار را در راحت‌ترین وضعیت که خودش حس می‌کند قرار دهید.
اگر بیمار تنفس طبیعی ندارد:
- در این صورت، سریعا بیمار را به پشت بخوابانید و احیای قلبی-ریوی را شروع کنید.
- دقت کنید که وضعی ستون فقرات گردنی در راستای تنه کاملا حفظ شود و جابهجایی پیدا نکند.
با 115 تماس بگیرید.
در صورتی که تجربه و مهارت کافی دارید نبض بیمار را بررسی کنید.
- برای گرفتن نبض بالغین، نبض کاروتید را بررسی کنید.
- برای گرفتن نبض کاروتید، محل نای را مشخص کنید.
- 2 یا 3 انگشت خود را به آرامی در شیار بین نای و عضلات جانبی گردن بگذارید، نبض کاروتید را حس خواهید کرد.
- اگر در مدت 5 تا 10 ثانیه نتوانستید نبض را حس کنید، احیای قلبی-ریوی را با ماساژ قفسه‌سینه شروع کنید.
- جناق را فشار دهید (ماساژ قفسه‌سینه)
- قبل از شروع احیای قلبی- ریوی مطمئن شوید که با سیستم اورژانس و 115 تماس گرفته شده است. اگر تنها هستید و موبایل در دسترس ندارید، از صحنه خارج شده و با 115 تماس بگیرید، سپس برگردید و احیا را شروع کنید.
- ابتدا نزدیک بیمار شده و در یک طرف وی زانو بزنید. مطمئن شوید بیمار به صورت طاق باز روی یک سطح صاف و محکم دراز کشیده است. اگر بیمار رو به شکم یا به یک سمت قرار دارد، بیمار را روی پشت برگردانید. اگر شک دارید که بیمار دچار آسیب سر و گردن است، در هنگام چرخاندن بیمار، مراقب باشید که سر، گردن و بدن بیمار در یک راستا باشد (سر و گردن و تنه را هم زمان با هم بچرخانید).
- به سرعت مرکز قفسه‌سینه (محل اتصال دنده‌ها با وسط جناغ) را پیدا کنید. پاشنه یک دست خود را در وسط قفسه‌سینه قرار دهید. دقت کنید که شانه‌هایتان را درست در بالای قفسه‌سینه بیمار قرار دهید و دست خود را کاملا صاف کنید (از ناحیه آرنج خم نشود).
- سپس بهتر است که دست دیگر خود را روی دست اول گذاشته و برای جلوگیری از لیز خوردن دست‌ها، انگشتان دو دست را در هم قفل کنید (این کار الزامی نیست).
- بدون خم کردن آرنج‌ها، جناغ را رو به پایین و به عمق یک سوم قفسه‌سینه (5 تا 6 سانتی‌متر یا 2 تا 4/2 اینج)، فشار دهید (این کار به تمرین زیاد نیاز دارد). در زمان ماساژ اگر مقاومت احساس کردید، نباید فشار بیشتری اعمال کنید و در زمان توقف ماساژ کمی بازوهایتان را شل کنید. دقت کنید فقط روی جناغ سینه به سمت پایین فشار بیاورید و تا حد امکان فشاری روی دنده‌ها وارد نشود.
- تعداد ماساژها باید 100 تا 120 بار در دقیقه باشد.
- دقت کنید پس از هر فشار، قفسه‌سینه به حالت عادی برگردد تا گردش خون طبیعی قلب و بدن تامین شود.
- سعی کنید در بین ماساژ وقفه ایجاد نشود. در صورت ضرورت برای وقفه در احیا، حداکثر 10 ثانیه توقف اشکالی ندارد.
- بهبودی بیمار را بررسی کنید.
- مرتبا هرگونه علایمی از بهبودی از جمله تنفس طبیعی، سرفه، حرکت یا پلک زدن را بررسی کنید.
اگر علایمی از بهبودی دیده شد:
- بیمار را به یک طرف در وضعیت ریکاوری قرار دهید و وضعیت بیمار را هر چند دقیقه بررسی کنید تا زمانی که هوشیاری خود را مجدد به دست آورد یا آمبولانس برسد.
- راه هوایی را تمیز و باز کنید
- برای باز کردن راه هوایی می‌توانید فرد بی‌هوش را در همان وضعیت اولیه بگذارید یا وی را در وضعیت ریکاوری قرار دهید.
- اگر بیمار از غرق شدگی نجات پیدا کرده یا مواد استفراغی، خون یا سایر مایعات در راه هوایی فوقانی وجود دارد، ترجیحا از وضعیت ریکاوری برای پاک کردن راه هوایی استفاده کنید.
وضعیت ریکاوری 1:
- در یک سمت بیمار زانو بزنید. سپس دستی که در طرف شما قرار دارد را به حالتی قرار دهید که با بدنش زاویه 90 درجه بسازد. دست دیگر بیمار را به طرف مقابل آورده به طوری که کف دست او زیر صورتش قرار گیرد.
- زانوی پای مقابل را بلند کنید و به آرامی زانو را به طرف خود کشیده و بیمار را به طرف خود کشیده و بیمار را به طرف خودتان بچرخانید.
- مطمئن شوید که زانو با بدن زاویه 90 درجه می‌سازد. برای اطمینان از باز بودن راه تنفسی سر بیمار را به عقب کشیده و تنفس او را کنترل کنید.
وضعیت ریکاوری 2:
- در کنار بیمار زانو زده و وی را طاق باز بخوابانید. دست دور بیمار را عمود بر بدنش قرار دهید که انگشتانش روی شانه مخالفش باشد. در این وضعیت از شانه بیمار مراقبت کنید.
- زانوی نزدیک بیمار را بالا بیاورید تا بر قفسه‌سینه عمود باشد و با ساعدتان از ران وی محافظت کنید.
- شانه نزدیک بیمار را بالا آورده و او را به آرامی به سمت مخالف خودتان بچرخانید و در وضعیتی پایدار قرار دهید.
- زانو و لگن بیمار را در وضعیتی عمود بر تنه‌اش قرار دهید تا در وضعیت خوابیده به یک سمت باقی بماند و به صورت خوابیده بر روی شکم نیفتد.
- بگذارید بازوی فوقانی بیمار در وضعیتی عادی روی بازوی تحتانی‌اش قرار بگیرد.
تمیز کردن راه هوایی:
- فقط در صورتی که جسم خارجی در دهان دیده می‌شود، آن را با استفاده از حرکات جارویی دو یا سه انگشت دست خارج کرده و راه هوایی بیمار را تمیز کنید.
- در صورت وجود دندان شکسته، آن را سریعا جهت جلوگیری از خطر ورود به راه هوایی، خارج کنید.
- دندان‌های مصنوعی شل را باید برای ایمنی خارج کنید اما دندان‌های مصنوعی متصل و محکم، در دهان باقی بماند.
بازکردن راه هوایی با روش سرعقب-چانه بالا:
- یک دست خود را روی پیشانی بیمار قرار داده و با فشار کف دست سر را کمی به عقب خم کنید.
در صورتی که احتمال آسیب به ستون فقرات گردنی وجود دارد، به هیچ عنوان سر بیمار را حرکت ندهید.
- با دست دیگر ضمن حمایت از فک تحتانی، چانه را بالا بیاورید تا اطمینان یابید که زبان، باعث انسداد راه هوایی نمی‌شود زیرا زبان به پشت فک پایین متصل است. این حرکت ساده مانع از افتادن زبان به عقب و انسداد گلو می‌شود.
- فقط در صورت دیدن جسم خارجی در دهان، با استفاده از حرکات جارویی دو یا سه انگشتی، هرگونه جسم خارجی را از دهان بیمار خارج کرده و راه هوایی بیمار را تمیز کنید.
- در صورت وجود دندان شکسته، آن را سریعا جهت جلوگیری از خطر ورود به راه هوایی، خارج کنید.
- دندان‌های مصنوعی شل را باید برای ایمنی خارج کنید (دندان‌هایی که به خوبی متصل‌اند باید در محل باقی بماند).
- سپس یک دست خود را روی پیشانی بیمار قرار داده و کمی سر را به عقب خم کنید و با دست دیگر ضمن حمایت از فک، چانه را بالا بیاورید تا مطمئن شوید که زبان، باعث انسداد راه هوایی نمی‌شود زیرا زبان به پشت فک پایین متصل است. این حرکت مانع از افتادن زبان به عقب و انسداد گلو می‌شود.
- مطمئن شوید که صورت، کمی رو به پایین قرار دارد.
- تنفس مصنوعی بدهید (در صورت داشتن آگاهی و مهارت کافی)
- برای دادن تنفس دهان به دهان، سر بیمار را به عقب بکشید و با دست دیگر ضمن حمایت از فک، چانه را بالا بیاورید. از روش ((گرفتن تپانچه)) برای حفظ کنترل فک استفاده کنید. از بلند کردن یا به عقب بردن گردن اجتناب کنید به ویژه هنگامی که به آسیب گردن مشکوک هستید.
- یک نفس بگیرید و دهان خود را محکم روی دهان بیمار قرار دهید. بینی بیمار را طوری به گونه بچسبانید که هوا خارج نشود. روش راحت‌تر این است که سوراخ‌های بینی وی را با انگشتان خود بسته نگه دارید.
اگر سوراخ‌های بینی بیمار را با انگشتان دست ببندید، ممکن است قادر به خم کردن سر نباشید. به راحتی با بالا بردن چانه می‌توان این مشکل را برطرف کرده و از حرکت الاکلنگی سر، جلوگیری کرد.
- برای ایجاد تنفس طبیعی تا آن جا که قفسه‌سینه بالا می‌آید، به درون دهان بیمار بدمید.
- دهان خود را از صورت بیمار جدا کنید و سر خود را به سمت قفسه‌سینه وی بچرخانید تا خالی شدن قفسه‌سینه را مشاهده کنید. مراقب باشید که از استنشاق هوای بازدم بیمار اجتناب کنید.
- هنگامی که قفسه‌سینه خالی شد، این مراحل را تکرار کنید و یک بار دیگر تنفس بدهید (درمجموع دو تنفس بدهید) و هر تنفس حدود یک ثانیه طول بکشد.
- تنفس دهان به بینی زمانی استفاده می‌شود که دندان‌های بیمار قفل شده باشد. اگر بیمار، یک شیرخوار یا کودک باشد، باید تنفس دهان به دهان و بینی انجام شود.
احیای قلبی-ریوی دو نفره
- اگر نفر دوم رسید، ماساژ و تنفس را با نسبت 30 به 2 ادامه دهید، اما موقع تهویه باید ماساژ متوقف شود.
اگر دو امدادگر احساس خستگی کردند، می‌توانند جای خود را با هم عوض کنند. برای جلوگیری از خستگی هنگام ماساژ ممکن است این کار دو دقیقه یا بیشتر تکرار شود. باید توجه داشت که این جابهجایی باید با حداقل وقفه در ماساژ قلبی انجام شود، به صورت ایده آل این کار باید بین دو سیکل (2 دقیقه) انجام شود.
موقع رسیدن آمبولانس تا زمانی که پرسنل اورژانس به امدادگران اعلام نکرده‌اند، احیا نباید متوقف شود.
- وقتی که دستگاه AED آماده شد، دفیبریلاسیون را انجام دهید
- به محض اینکه AED (دستگاه دفیبریلاتور خودکار خارجی) آماده شد سریعا از آن استفاده کنید. (به قسمت دفیبریلاسیون مراجعه کنید).
- چه موقع باید احیا متوقف شود
احیا باید ادامه یابد تا زمانی که:
- شرایط ایمنی محیط پایدار باشد، بدین معنی اگر شرایط محیط از نظر ایمنی ناپایدار شد باید احیا متوقف شود.
- وضعیت بیمار بهبود یابد.
- افراد کارآزموده برسند و وارد عمل شوند.
- یک فرد واجد شرایط، فوت بیمار را تایید کند.
- امدادگران به دلیل خستگی قادر به ادامه کار نباشد.
در زمان ایست قلبی، ممکن است برای بازگرداندن ریتم طبیعی قلب، دفیبریلاتور لازم باشد. اگر عضله قلب دچار اختلال (فیبریلاسیون بطنی) شده باشد، استفاده از دستگاه دفیبریلاتور خودکار خارجی (AED) ممکن است ریتم طبیعی قلب را بازگرداند و در نتیجه حیات بیمار حفظ شود.
در ایست قلبی، زمانی که قلب هیج ضربانی ندارد، بعید است که دفیبریلاتور مفید باشد، اما AED می‌تواند هرگونه فعالیت قلب را ارزیابی کند و در صورت لزوم فقط شوک بدهد.
اگر AED در دسترس است و فرد حاضر در صحنه آموزش دیده است، باید احیای استاندارد را شروع کند و تا زمان آماده شدن AED، ادامه دهد. AED جایگزین احیای قلبی-ریوی نیست، اما یک گام اضافی را در مراقبت‌های اورژانسی تا رسیدن پرسنل اورژانس فراهم می‌کند.
اقدامات گام به گام
دستگاه دفیبریلاتور بزرگسالان، فقط باید در بیمارانی که دچار ایست قلبی شده و بی‌هوش هستند و هیچ گونه پاسخ و تنفس طبیعی ندارند، استفاده شود. برای کودکان یک تا هشت سال، باید از AED مخصوص با لیدها و پدهای ویژه استفاده کرد. در صورت عدم دسترسی به AED مخصوص و در مواقع اورژانس، ممکن است از AED بزرگسالان استفاده شود.
- دفیبریلاتور را آماده کنید
- در صورت امکان، احیای قلبی- ریوی را قطع نکنید و فرد دیگری دفیبریلاتور را بیاورد و آن را آماده کند.
- قفسه‌سینه بیمار را در معرض دید قرار دهید
- در صورت لزوم، برای بهبود تماس مناسب با پدها، پوست بیمار را خشک کنید.
- اگر بیمار سینه پر مویی دارد، به سرعت موی قسمت فوقانی و راست قفسه‌سینه را بتراشید.
- دفیبریلاتور را روشن کنید و سریعا دستورهای آن را دنبال کنید
- پدها را در محل مناسب قرار دهید
- محل قرارگیری دو پد، معمولا با یک شکل به صورت واضح نشان داده شده است. قسمت زیرین پد معمولا با یک ژل چسبنده پوشیده شده تا به راحتی به قفسه‌سینه بچسبد. کاغذ پشت پدها را بردارید.
- یک پد در قسمت فوقانی و راست قفسه‌سینه بیمار و دیگری در قسمت تحتانی و چپ قفسه‌سینه قرار می‌گیرد. هر دو پد باید به خوبی با پوست تماس داشته باشند، در غیر این صورت دستگاه هشدار می‌دهد که ((الکترودها چک شود)).
- برای دفیبریلاسیون آماده شوید
- وقتی دستگاه آماده تجزیه و تحلیل ریتم قلب بیمار شد، دستگاه با یک فرمان صوتی توصیه می‌کند که از هرگونه تماس با بیمار اجتناب شود تا از تداخل با آنالیز ریتم قلب بیمار جلوگیری شود. اگر ریتم قلب طوری است که نیاز به دفیبریلاسیون دارد، دستگاه با یک فرمان صوتی توصیه می‌کند که ((از محل فاصله بگیرید)) و برای دادن شوک آماده باشید.
- شوک بدهید
- امدادگر آموزش دیده، اول باید به سرعت بررسی کند که هیچ فردی در تماس با بیمار نباشد و با صدای بلند اعلام کند ((دستگاه در حال شوک دادن است)) و سپس دکمه ((شوک)) را فشار دهد.
- وقتی که شوک داده شد، دستگاه فرمان می‌دهد که امدادگر احیای قلبی- ریوی را ادامه دهد. بعد از دو دقیقه، دستگاه ریتم بیمار را دوباره آنالیز می‌کند که در این موقع امدادگر باید احیای قلبی- ریوی را متوقف کند و در صورت لزوم دفیبریلاتور، شوک بعدی را می‌دهد.
- مراقبت را ادامه دهید
- اگر دفیبریلاتور مشخص کند که شوک باید تکرار شود، چرخه آنالیز، شوک و احیای قلبی- ریوی باید ادامه یابد.
- تا موقع رسیدن گروه اورژانس، دستگاه باید متصل بماند و دستورهای صوتی دستگاه دنبال شود. اگر وضعیت بیمار بهبود یابد، باید وی را در وضعیت ریکاوری قرار داد.
مراقبت و دقت زیاد در زمان احیای کودکان یک ساله تا قبل از بلوغ الزامی است. معیار بلوغ در پسران وجود موهای زیر بغل و در دختران رشد پستان‌ها می باشد. اگر به نظرتان کودک به سن بلوغ رسیده است، او را مانند یک فرد بالغ احیا کنید.
در کودکان احیای کلاسیک شامل ماساژ سینه همراه با تنفس مصنوعی (نسبت به ماساژ قفسه‌سینه به تنهایی در بزرگسالان) ارجعیت دارد.
اقدامات گام به گام
- هرگونه خطر را ارزیابی کنید
- اگر فکر می‌کنید که صحنه برای انجام چنین کاری امن است، به کودک نزدیک شوید. هرگونه خطر احتمالی را در مواقع ضروری، به ویژه ترافیک، خطرهای الکتریکی و غیره را بررسی کنید.
- اگر به نظر می‌رسد صحنه امن نیست، نباید از خودتان یک قربانی دیگر بسازید، پس تا رسیدن نیروهای اورژانس وارد صحنه نشوید.
با 115 تماس بگیرید.
- میزان پاسخ‌دهی کودک را بررسی کنید
- اگر از ایمن بودن صحنه مطمئن شدید، پاسخ‌دهی کودک را با حرف زدن ارزیابی کنید. با صدای بلند و محکم بپرسید ((آیا صدایم را می‌شنوی؟))، ((حالت خوبه؟)) یا ((چه اتفاقی افتاده؟)). به آرامی به شانه‌های وی ضربه زده و هرگونه واکنش او را مشاهده کنید. اگر کودک پاسخ می دهد، به آرامی علت آسیب را ارزیابی کنید.
- اگر بیمار هیچ گونه پاسخی (به صدا یا لمس شما) ندارد، بی‌هوش است و نیار به اقدام فوری دارد.
با شماره 115 تماس بگیرید.
- تنفس را بررسی کنید
- به حرکات قسمت تحتانی قفسه‌سینه و فوقانی شکم نگاه کنید یا با دست حس کنید.
- تنفس‌های طبیعی را بررسی کنید، اما تنفس‌های منقطع گاه به گاه را که برای حفظ حیات ناکافی‌اند، نادیده بگیرید.
اگر کودکان تنفس طبیعی دارد:
- برای اطمینان از پایداری، در صورت لزوم کودک را در وضعیت ریکاوری قرار دهید.
- در هوای سرد با یک پتو و در هوای گرم با یک پوشش سبک، کودک را بپوشانید.
- تنفس و علایم حیاتی را هرچند دقیقه یک بار بررسی کنید و اگر تنفس طبیعی متوقف شد، احیای قلبی-ریوی را شروع کنید.
اگر کودک تنفس تند (تاکی پنه) دارد:
- در این صورت، کودک را در راحت‌ترین وضعیتی که خودش حس می‌کند یا تنفسش بهتر می‌شود، قرار دهید.
اگر بیمار تنفس طبیعی ندارد:
- در این صورت، سریعا کودک را به پشت بخوابانید و احیای قلبی-ریوی را شروع کنید.
در صورتی که تجربه و مهارت کافی دارید نبض کودک را بررسی کنید.
- برای گرفتن نبض کودکان، نبض کاروتید (شریان گردنی) یا فمورال (شریان رانی) را بررسی کنید.
- برای گرفتن نبض کاروتید، 2 یا 3 انگشت را در شیار بین نای و عضلات جانبی گردن بگذارید و برای گرفتن نبض فمورال، 2 انگشت خود را روی کشاله ران کودک قرار دهید، سپس به آرامی فشار دهید.
- اگر در مدت 5 تا 10 ثانیه نتوانستید نبض را حس کنید، احیای قلبی-ریوی را با ماساژ قفسه‌سینه شروع کنید.
- جناغ را فشار دهید (ماساژ قفسه‌سینه)
- قبل از شروع احیای قلبی-ریوی مطمئن شوید که با سیستم اورژانس و 115 تماس گرفته شده است. اگر تنها هستید و موبایل در دسترس ندارید، کودک را کنار تلفن ببرید و با 115 تماس بگیرید، سپس احیا را شروع کنید.
- ابتدا نزدیک کودک و در یک طرف وی زانو بزنید. کودک را به صورت طاق باز روی یک سطح صاف و محکم قرار دهید. اگر کودک رو به شکم یا به یک سمت قرار دارد، او را به پشت برگردانید.
- ماساژ در کودکان می‌تواند به صورت یک دستی یا دودستی انجام شود (بسته به جثه کودک و توان فرد احیاگر).
- پاشنه یک دست خود را در عرض قفسه‌سینه روی جناغ قرار دهید و انگشتان خود را در عرض قفسه‌سینه نگه دارید. توجه کنید که دست را روی جناغ قرار دهید نه زیر آن و روی شکم.
- در هنگام اعمال فشار، شانه‌هایتان را درست در بالای جناغ کودک قرار دهید و دست خود را کاملا صاف کنید (از ناحیه آرنج خم نشود).
- با دست‌های خود، روی قفسه‌سینه و از طریق جناغ به سمت پایین فشار بیاورید بدون آنکه هیچ گونه فشاری روی دنده‌ها وارد شود.
- بدون خم کردن آرنج، جناغ را با یک (یا دو) دست رو به پایین و به عمق یک سوم قفسه‌سینه (حدود 5 سانتی‌متر یا 2 اینچ)، فشار دهید (این کار به تمرین زیاد نیاز دارد). در زمان ماساژ اگر مقاومت احساس کردید، نباید فشار بیشتری اعمال کنید و در زمان توقف ماساژ، بازوهایتان را شل کنید. دقت فقط روی جناغ سینه به سمت پایین فشار بیاورید و تا حد امکان فشاری روی دنده‌ها وارد نشود.
- در ماساژ یک دستی، از دست دوم می‌توان جهت باز کردن راه هوایی برای انجام تنفس مصنوعی استفاده کرد.
- تعداد ماساژها باید 100 تا 120 بار در دقیقه باشد.
- دقت کنید پس از هر فشاری اجازه بازگشت کامل قفسه‌سینه را به حالت بدهید تا گردش خون طبیعی تامین شود.
- اگر نمی‌توانید حدود 5 سانتی‌متر جناغ را رو به پایین فشار دهید، از دو دست برای اعمال ماساژ استفاده کنید. نحوه قرارگیری دو دست مثل بزرگسالان است.
- سعی کنید در بین ماساژ وقفه ایجاد نشود. درصورت نیاز ضروری برای وقفه در احیا، حداکثر 10 ثانیه وقفه قابل چشم پوشی است.
- درصورتی که تجربه و مهارت کافی ندارید، فقط تا این مرحله از احیا (یعنی ماساژ قفسه‌سینه) را انجام دهید. اما اگر آگاهی و مهارت کافی دارید، راه هوایی بیمار را باز کرده و به دنبال هر 30 ماساژ، دو تنفس مصنوعی بدهید. اگر دو امدادگر هستید، به دنبال هر 15 ماساژ، دو تنفس مصنوعی بدهید.
- علایم بهبودی را بررسی کنید
- به صورت مرتب هرگونه علایمی از بهبودی از جمله تنفس طبیعی، سرفه یا حرکت را بررسی کنید.
اگر علایمی از بهبودی دیده شد
- کودک را به یک سمت در وضعیت ریکاوری قرار دهید و وضعیت را هر 2 دقیقه بررسی کنید تا زمانی که هوشیاری خود را مجددا به دست آورد، به صدا یا تحریک شما پاسخ دهد یا آمبولانس برسد.
درصورت داشتن تجربه، مهارت و امکانات کافی، مراحل بعدی را نیز می‌توانید انجام دهید. در غیر این صورت با انجام مراحل فوق، منتظر رسیدن اورژانس باشید.
در کودکان، شیرخواران، غرق شدگی بزرگسالان و موارد همراه با مشکلات تنفسی، احیای کلاسیک یعنی انجام ماساژ قلبی همراه با تنفس مصنوعی ارجحیت دارد.
- راه هوایی را تمیز و باز کنید
- برای باز کردن راه هوایی می‌توانید کودک بی‌هوش را در همان وضعیت اولیه بگذارید یا او را در وضعیت ریکاوری قرار دهیدو اگر کودک از غرق شدگی نجات پیدا کرده است یا موارد استفراغی، خون یا سایر مایعات در راه هوایی فوقانی وجود دارد، ترجیحا از وضعیت ریکاوری برای پاک کردن راه هوایی استفاده کنید.
وضعیت ریکاوری1
- در یک سمت کودک زانو بزنید. سپس دستی که در طرف شما قرار دارد را به حالتی قرار دهید که با بدنش زاویه 90 درجه بسازید. دست دیگر کودک را به طرف مقابل آورده به طوری که کف دست او زیر صورتش قرار گیرد.
- زانوی پای سمت مقابل را بلند کنید. به آرامی زانو را به طرف خود کشیده و کودک را به طرف خودتان بچرخانید.
- مطمئن شوید که زانو با بدن زاویه 90 درجه را می‌سازد. برای اطمینان از باز بودن راه تنفسی سر کودک را به عقب کشیده و تنفس او را کنترل کنید.
وضعیت ریکاوری2
- در کنار کودک بنشینید و وی را طاق بار بخوابانید. دست دور کودک را عمود بر بدنش قرار دهید و دست نزدیک وی را طوری روی قفسه‌سینه اس قرار دهید که انگشتانش روی شانه مخالفش باشد. در این وضعیت از شانه و بازوی کودک مراقبت کنید.
- زانوی نزدیک کودک را بالا بیاورید تا بر قفسه‌سینه‌اش عمود باشد و با ساعدتان، ران کودک را نگه دارید.
- شانه نزدیک کودک را بالا آورده و او را به آرامی به سمت مخالف خودتان بچرخانید و در وضعیتی عمود بر تنه‌اش قرار دهید تا در وضعیت خوابیده به یک سمت باقی بماند و به صورت خوابیده بر روی شکم نیفتد.
- بگذارید بازوی فوقانی کودک در وضعیتی عادی روی بازوی تحتانی‌اش قرار بگیرد.
تمیز و بازکردن راه هوایی:
- فقط در صورتی که جسم خارجی در دهان دیده می‌شود، آن را با استفاده از حرکات جارویی دو یا سه انگشت دست خارج کرده و راه هوایی کودک را تمیز کنید.
- در صورت وجود دندان شکسته، آن را به سرعت جهت جلوگیری از خطر ورود به راه هوایی، خارج کنید.
- بررسی کنید تا بینی کودک تمیز باشد و به سرعت هرگونه مخاط یا ترشح دیگری را خارج کنید زیرا می‌تواند مانع از حرکت هوا شود.
- سپس یک دست خود را روی پیشانی بیمار قرار داده و سر را مختصری به عقب خم کنید. با دست دیگر ضمن حمایت از فک، به آرامی چانه را بالا بیاورید. از آنجا که زبان به پشت فک پایین متصل است، این حرکت ساده مانع از به عقب افتادن زبان و انسداد گلو می‌شود.
- مطمئن شوید که صورت، کمی رو به پایین قرار دارد.
- در یک کودک، حمایت از فک با بالابردن چانه بسیار حیاتی است زیرا حجم زیادی از بافت نرم در دهان و گلو قرار دارد که می‌تواند باعث انسداد راه هوایی شود.
- تنفس مصنوعی بدهید (در صورت داشتن آگاهی و مهارت کافی)
- تنفس مصنوعی را با استفاده از روش دهان به دهان یا دهان یه دهان و بینی، شروع کنید.
- سرکودک را به آرامی با استفاده از یک دست به عقب خم کنید و با استفاده از دست دیگر ضمن حمایت از فک، چانه را بالا ببرید. روش ((گرفتن تپانچه)) را برای حفظ کنترل فک به کار ببرید. از بالا بردن یا خم کردن گردن اجتناب کنید مخصوصا وقتی به آسیب گردنی مشکوک هستید.
از خم کردن کامل سر خودداری کنید زیرا می‌تواند راه هوایی کودک را مسدود کند و ممکن است باعث فشار به ستون فقرات گردنی شود.
از فشار روی قسمت نرم گردن و زیر چانه بپرهیزید.
در حالی که دهانتان محکم به دهان کودک چسبیده است، یک تنفس بدهید. بینی کودک را بگیرید و به داخل دهان وی بدمید تا زمانی که قفسه‌سینه (مانند تنفس عادی) بالا بیاید.
اگر کودک خیلی کوچک باشد، بهتر است در زمان تنفس مصنوعی، بینی و دهان وی را به دهان خود بچسبانید.
اگر با تنفس داده شده قفسه‌سینه کودک بالا نیامد، حتما به دنبال جسم خارجی در راه هوایی کودک بگردید.
در صورتی که مقاومتی در برابر تنفس شما وجود دارد، به آرامی سر بیمار را کمی بیشتر خم کنید تا جریان هوا برقرار شود. یا می‌توانید برای جریان یافتن هوا، سر کودک را به حالت عادی برگردانید، سپس دوباره روش سر عقب-چانه بالا را اجرا کنید.
- دهان خود را از صورت کودک جدا کنید و سر خود را به سمت قفسه‌سینه وی بچرخانید تا خالی شدن قفسه‌سینه را ببینید.
- هنگامی که قفسه‌سینه خالی شد، این مراحل را تکرار کنید و یک بار دیگر نفس بدهید (در مجموع دو تنفس بدهید و هر تنفس یک ثانیه). تنفس دهان به بینی ممکن است زمانی استفاده شود که دندان‌های کودک محکم قفل شده باشند.
تنفس مصنوعی بیش از حد، ممکن است باعث اتساع شکم کودک شود. در این حالت، کودک را در وضعیت ریکاوری قرار دهید و راه هوایی وی را تمیز و باز کنید. اگر معده بر اثر ورود هوا متسع شده باشد، مشکل با تغییر وضعیت برطرف می‌شود. سپس دوباره و به سرعت کودک را به پشت بخوابانید و عملیات احیا را ادامه دهید.
ازفشار دادن معده یا شکم خودداری کنید زیرا می تواند به برگشت محتویات معده منجر شود که با خطر ورود مواد به ریه‌ها و عوارض کشنده همراه خواهد بود.
احیای قلبی-ریوی دو نفره
- اگر دو امدادگر در صحنه حاضرند، ماساژ و تنفس را با نسبت 15 ماساژ و 2 تنفس انجام دهند، اما موقع تنفس باید ماساژ متوقف شود.
- اگر امدادگری که ماساژ می‌دهد، خسته شد باید جای خود را با امدادگر دوم عوض کند. بهتر است برای جلوگیری از وقفه غیرضروری در احیای قلبی-ریوی، این کار پس از 5 چرخه (هر چرخه، 15 ماساژ و 2 تنفس) انجام شود.
- وقتی که دستگاه AED آماده شد، دفیبریلاسیون را انجام دهید
- به محض اینکه AED (دستگاه دفیبریلاتور خودکار خارجی) آماده شد دستورهای آن را دنبال کنید.
- به محض اینکه AED (دستگاه دفیبریلاتور خودکار خارجی) آماده شد سریعا از آن استفاده کنید (به فصل احیای بزرگسالان، قسمت دفیبریلاسیون مراجعه کنید).
بهتر است که از AED کودک با تنظیمات، لیدها و پدهای مخصوص استفاده شود. در کودکان، می‌توانید مانند بزرگسالان یک پد را در قسمت بالا و راست قفسه‌سینه و دیگری را در قسمت پایین و چپ قفسه‌سینه قرار دهید. هم چنین می‌توانید یکی از پدها را در وسط سمت چپ قفسه‌سینه و پد دوم در بین شانه‌ها در میانه پشت کودک قرار دهید.
هنگام رسیدن آمبولانس، تا زمانی که پرسنل اورژانس به امدادگران اعلام نکرده‌اند، نباید احیا را متوقف کنند. پرسنل آمبولانس ممکن است قبل از اینکه عملیات پیشرفته احیا را شروع کنند نیاز به زمانی داشته باشند که تجهیزات لازم را آماده کنند.
- چه موقع باید احیای متوقف شود
احیا باید ادامه یابد تا زمانی که:
- شرایط ایمنی محیط پایدار باشد، بدین معنی اگر شرایط محیط از نظر ایمنی ناپایدار شد باید احیا متوقف شود.
- وضعیت کودک بهبود یابد.
- نیروهای حرفه‌ای و کارآزموده برسند و وارد عمل شوند.
- یک فرد واجد شرایط، فوت کودک را تایید کند.
- امدادگر به دلیل خستگی قادر به ادامه کار نباشد.
