درد لگن در زنان با درد قسمت تحتانی شکم و لگن مرتبط است. درد مزمن لگن، دردی در اندام‌های لگن (ناحیه زیر ناف و بین ران‌ها) است که 6 ماه یا بیشتر به طول می‌انجامد.

درد مزمن لگن می‌تواند نشان از وجود سایر بیماری‌ها باشد. تشخیص علت درد مزمن لگن، اغلب بسیار دشوار است. چنانچه علت این درد تشخیص داده شود، تمرکز بر روی درمان علت درد خواهد بود.

در برخی زنان هیچ علتی برای دردشان تشخیص داده نمی‌شود. اما این بدان معنا نیست که این درد غیر قابل درمان است. در مواردی که علت درد تشخیص داده نشود، تمرکز درمان بر روی مدیریت و کنترل درد خواهد بود.

علائم و نشانه‌ها

درد مزمن لگن ویژگی‌های بسیار متفاوتی دارد. علائم و نشانه‌های این درد شامل موارد زیر می‌باشد:

• درد مداوم و شدید
• درد متناوب
• درد خفیف اما آزار دهنده
• گرفتگی یا تیر کشیدن
• احساس فشار و سنگینی در انتهای لگن

علاوه بر این ممکن است موارد زیر نیز تجربه شوند:

• درد حین مقاربت
• درد حین دفع ادرار یا مدفوع
• درد حین نشستن طولانی مدت

درد و ناراحتی ممکن است پس از ایستادن طولانی مدت تشدید و یا در حالت درازکش کاهش یابد. درد بسیار خفیف باشد، یا چنان شدید باشد که انجام فعالیت روزمره، خواب و ورزش را غیرممکن سازد.

علل شایع

ممکن است چندین بیماری، عامل اصلی درد مزمن لگن باشد. گاهی، این درد بدون هیچ دلیل روشن و قطعی به وجود می‌آید. به علاوه، عوامل روانی نیز در ایجاد درد موثرند. پریشانی و استرس ناشی از درد، خود به مرور زمان بر شدت درد می‌افزاید.

برخی دلایل درد مزمن لگن عبارتند از:

• آندومتریوز

این بیماری است که در آن بافت رحم خارج از رحم رشد می‌کند. این بافت به چرخه قاعدگی پاسخ می‌دهد، (درست همانطور که رحم شما می‌کند). از آنجا که این مشکل در خارج از رحم اتفاق می افتد، خون و بافت نمی‌توانند از طریق واژن خارج شوند. در عوض، آن‌ها در شکم شما باقی می‌مانند، جایی که ممکن است به کیست‌های دردناک و نوارهای فیبری بافت زخم (چسبندگی) منجر شوند.

 

• مشکلات اسکلتی عضلانی

مشکلاتی که بر استخوان‌ها، مفاصل و بافت پیوندی (سیستم عضلانی اسکلتی) تأثیر می‌گذارد مانند فیبرومیالژیا، تنش عضلانی کف لگن، التهاب مفصلی ناحیه شکم یا فتق شوند که  ممکن است منجر به درد لگن عود شونده شود.

• بیماری التهابی مزمن لگن

این بیماری در اثر یک عفونت درازمدت، اغلب از طریق انتقال جنسی، رخ می‌دهد.

• بقایای تخمدان

پس از جراحی رحم، تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ، ممکن است یک قطعه کوچک تخمدان به طور تصادفی در سمت چپ داخل باقی بماند و سپس کیست‌های دردناک ایجاد می‌کند.

• فیبروئیدها

این رشد غیر تهاجمی رحم ممکن است موجب فشار یا احساس سنگینی در پایین شکم شما شود.

• سندرم روده تحریک پذیر

علائم مرتبط با سندرم روده تحریک پذیر – نفخ، یبوست یا اسهال – می‌تواند منبع درد و فشار لگن باشد.

• سندرم حاد مثانه

این وضعیت همراه با درد برگشت پذیر در مثانه و نیاز مکرر به ادرار کردن است. ممکن است درد لگن به هنگام پر شدن مثانه رخ دهد و به طور موقت پس از تخلیه مثانه بهبود یابد.

• سندرم احتقان لگن

بعضی از پزشکان معتقدند که رگ‌های بزرگ و واریس در اطراف رحم و تخمدان‌ها ممکن است باعث درد لگن شوند.

 

• عوامل روانی

افسردگی، استرس مزمن یا سابقه سوء استفاده جنسی و جسمی ممکن است خطر ابتلا به درد لگن مزمن را افزایش دهد.

تشخیص

تشخیص علت درد مزمن لگن می‌تواند به حذف آن کمک کند زیرا بسیاری از اختلالات مختلف می‌تواند درد لگن را ایجاد کند. پزشک با اخذ شرح‌حال کامل و معاینه با بهره‌گیری از بعضی روش‌های تشخیصی علت درد را پیدا می‌کند.

اقدامات تشخیصی که ممکن است پزشک شما انجام دهد عبارتند از:

• معاینه لگنی

این روش می‌تواند معاینه علائم عفونت، توده غیرطبیعی یا فشار عضلات کف لگن را نشان دهد.

• تست‌های آزمایشگاهی

در طول آزمایش لگن، پزشک شما ممکن است آزمایشاتی را برای بررسی عفونت، مانند کلامیدیا یا گونوره، توصیه کند. پزشک همچنین می‌تواند آزمایش خون را برای بررسی تعداد سلول‌های خونی و آزمایش ادرار را برای بررسی عفونت مجاری ادراری توصیه کند.

• سونوگرافی

این آزمایش با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تولید تصاویر دقیق از ساختارها در بدن انجام می‌شود. این روش مخصوصا برای تشخیص توده‌ها یا کیست‌ها در تخمدان‌ها، رحم یا لوله‌های فالوپی مفید است.

• سایر روش‌های تصویربرداری

پزشک ممکن است از عکس رادیولوژی، سی تی اسکن، ام آر آی برای تشخیص علت درد استفاده کند.

• لاپاروسکوپی

در طول این عمل جراحی، پزشک یک شکاف کوچک را در شکم ایجاد می‌کند و یک لوله نازکی متصل به یک دوربین کوچک (لاپاراسکوپ) قرار می‌دهد. لاپاراسکوپ اجازه می‌دهد تا پزشک شما به قسمت‌های لگن نگاه کند و بافت‌های غیرطبیعی یا نشانه‌‍‌های عفونت را بررسی کند.

این روش مخصوصا در تشخیص آندومتریوز و بیماری التهابی لگن مزمن مفید است.

پیدا کردن علت اصلی درد مزمن لگن می‌تواند یک فرآیند طولانی باشد و در بعضی موارد ممکن است علت واضحی وجود نداشته باشد.

با صبر و ارتباطات قوی، شما و پزشک شما می‌توانید یک برنامه درمان را که به شما در زندگی با کم‌ترین ناراحتی کمک کند، طراحی کنید.

درمان

درصورتی که پزشک علت دقیق را تشخیص دهد، تمرکز درمان بر روی برطرف ساختن علت خواهد بود. اما چنانچه علت اصلی درد مزمن لگن یافت نشود، تمرکز درمان تنها بر روی التیام و تسکین درد خواهد بود.

داروها

• مسکن‌ها

داروهای مسکنی چون آسپرین، ایبوپروفن یا استامینوفن در تسکین درد لگن موثر می‌باشند.

• داروهای هورمونی
• آنتی‌بیوتیک‌ها

در صورتی که منشاء درد، وجود یک عفونت باشد، این داروها تجویز می‌شوند.

• داروهای ضد افسردگی

انواع خاصی از این داروها در درمان سندرم درد مزمن موثر هستند که به تسکنین درد مزمن لگن در زنان نیز کمک می‌کنند.

دیگر درمان‌ها

پزشک ممکن است درمان‌های دیگری را نیز توصیه کند که عبارتند از:

• فیزیوتراپی

تمرینات کششی، ماساژ و سایر تکنیک‌های آرام کردن ممکن است درد مزمن لگن را بهبود بخشد. یک فیزیوتراپیست می‌تواند به شما در اجرای این درمان کمک کند و به شما در ایجاد استراتژی‌های مقابله‌ای برای درد کمک کند. گاهی اوقات فیزیوتراپیست ها نقاط خاصی از درد را با استفاده از یک ابزار پزشکی به نام تحریک عصبی الکتریکی پوست (TENS) هدف قرار می‌دهند. درمانگران فیزیکی همچنین ممکن است از یک روش روانشناختی به نام بیوفیدبک استفاده کنند که به شما کمک می‌کند تا زمینه‌های تنگی عضلات را شناسایی کنید تا بتوانید این مناطق را آرام کنید.

 

• تحریک نوروپاتولوژی (تحریک نخاعی)

این درمان شامل کاشت دستگاهی است که مسیرهای عصبی را مسدود می‌کند تا سیگنال درد نتواند به مغز برسد. این روش ممکن است بسته به علت درد لگن مفید باشد.

• تزریقات نقاط ماشه‌ای

اگر پزشک نقاط خاصی را در جایی که احساس درد می‌کند پیدا کند، ممکن است از استفاده از یک دارو خفیف تزریق شده در این نقاط دردناک برای کاهش درد استفاده کند.

• روان درمانی

اگر درد با افسردگی، سوء استفاده جنسی، اختلال شخصیت، ازدواج مشکل‌دار یا بحران خانوادگی در هم آمیخته باشد، ممکن است مفید باشد با یک روانشناس یا روانپزشک صحبت کنید. انواع مختلف روان درمانی مانند درمان رفتاری شناختی و بیوفیدبک وجود دارد. صرف نظر از علت اصلی درد، روان درمانی می‌تواند به شما در ایجاد استراتژی‌هایی برای مقابله با درد کمک کند.

جراحی

برای اصلاح مشکل اساسی که موجب درد مزمن لگن می‌شود، پزشک ممکن است یک روش جراحی را توصیه کند، مانند:

• جراحی لاپاروسکوپی

اگر اندومتریوز دارید، پزشکان می‌توانند چسبندگی یا بافت آندومتری را با استفاده از عمل جراحی لاپاروسکوپی حذف کنند. در جراحی لاپاروسکوپی، جراح یک وسیله دید وسیع (لاپاروسکوپ) را از طریق یک برش کوچک در نزدیکی ناف قرار می‌دهد و ابزار را برای حذف یک بافت آندومتری از طریق یک یا چند برش کوچکتر وارد می‌کند.

• هیسترکتومی (تخلیه رحم)

در موارد پیچیده، پزشکان ممکن است برداشتن رحم (هیسترکتومی)، لوله‌های فالوپ یا تخمدان را توصیه کنند. عواقب قابل توجهی برای این روش‌ها وجود دارد قبل از استفاده از این گزینه، پزشک مزایا و خطرات را با جزئیات توضیح می‌دهد.

برنامه التیام درد

قبل از پیدا کردن آنچه که برای شما مناسب است، ممکن است لازم باشد ترکیبی از روش‌های درمان را امتحان کنید. در صورت لزوم، شما ممکن است وارد یک برنامه التیام درد شوید.