بیماری رقصاک نوعی اختلال حرکتی است که باعث ایجاد حرکات غیر ارادی و غیرقابل پیش بینی بدن می‌شود. علائم می‌تواند از حرکات جزئی تا حرکات شدید کنترل نشده بازو و پا باشد و با گفتار، بلع و راه رفتن تداخل داشته باشد.

علائم و نشانه‌ها

علائم این بیماری به عامل ایجاد کننده‌ی بیماری بستگی دارد. افراد مبتلا به این بیماری دارای عضلات ضعیفی هستند و همانند حالت شیر دوشیدن، دستانشان بازو بسته می‌شود. از علامت‌های دیگر این بیماری، لکنت زبان است.

حرکات بدنی افراد مبتلا به رقصاک، می‌تواند سریع یا آهسته باشد. ممکن‌است بیمار دچار درد بسیار شدید و یا عدم کنترل بدن شود.

انواع بیماری رقصاک شامل:

• بیماری کره هانتینگتون

هانتینگتون یک بیماری ارثی است و باعث از بین رفتن سلول‌های عصبی مغز می‌شود. افراد مبتلا به هانتینگتون ممکن‌است علائم رقصاک را تجربه کنند مثل لرزش غیرارادی. رقصاک در افراد مبتلا به هانتینگتون، شایع‌تر است. با گذشت زمان، علائم ممکن‌است بدتر شوند و بر دست‌ها و پاها هم اثر بگذارند.

• بیماری شاخی شدن سلول‌ها

این بیماری یک اختلال ژنتیکی بسیار نادر است. این عارضه با تغییر شکل در گلبول‌های قرمز شناخته شده که باعث اختلال در فعالیت مغزی می‌شود. این نوع از بیماری کره به طور معمول، باعث حرکات غیرطبیعی دست‌ها و پاها، شانه‌ها و عضلات لگنی می‌شود. همچنین ممکن‌است باعث حرکات سریع صورت گردد.

افراد مبتلا به این نوع از کره دچار ناهماهنگی عضلات (دیستونی) می‌شوند، از علائم این بیماری می‌توان به سفت شدن عضلات صورت و دهان مثل موارد زیر اشاره کرد:

• آروغ زدن غیرارادی وتف کردن
• هذیان گویی
• جویدن زبان و لب و فشار دادن دندان‌ها روی هم
• مشکلات گفتاری و برقراری ارتباط

• بیماری کره سیدنهام

این بیماری در کودکان و نوجوانان و به دنبال عفونت ویروسی ایجاد می‌شود. همچنین ممکن‌است در اثر تب روماتیسمی ایجاد شود. این نوع از بیماری کره اکثراً در صورت، بازوها و دستان دیده می‌شود. همچنین می‌تواند انجام حرکات ارادی را مختل کند و برای انجام کارهایی مثل لباس پوشیدن و یا غذا خوردن بیمار را دچار مشکل کند و باعث بروز علائم زیر می‌شود:

• اختلال در راه رفتن
• کاهش قوام عضلات و ضعف عضلانی
• لکنت زبان

علل شایع

رقصاک (کره) با بیماری‌های زیادی در ارتباط است، برخی ازآن‌ها موقتی و برخی مزمن هستند و عبارتند از:

• ایدز (اچ.آی.وی)
• بیماری‌های ارثی مثل لوپوس
• بیماری‌های عفونی مثل رقصاک سیدنهام
• برخی داروها
• اختلالات متابولیکی مثل کاهش قند خون
• بارداری

تشخیص

از آنجا که بسیاری از بیماری‌ها باعث رقصاک می‌شوند، پزشک ممکن‌است سابقه‌ی پزشکی بیمار را بررسی کند. برای تشخیص بیماری، ممکن‌است پزشک موارد زیر را بپرسد:

• علائم بیمار از چه زمانی شروع شده است؟
• چه چیزهایی باعث بهتر شدن یا بدتر شدن علائم می‌شوند؟ (مثل هیجان یا …)
• آیا در خانواده سابقه‌ی ابتلا به پرکاری تیروئید یا بیماری ‌هانتینگتون وجود دارد؟
• بیمار چه داروهایی مصرف می‌کند؟

برخی از آزمایش‌ها هم می‌توانند در تشخیص رقصاک مؤثر باشند به عنوان مثال پایین بودن عنصر مس در بدن می‌تواند باعث بیماری ویلسون شود (بیماری ارثی که باعث رقصاک می‌شود). آزمایش‌های خون هم می‌توانند شاخی شدن سلول‌ها را نشان دهد.

برای تشخیص هانتینگتون، روش‌های تصویربرداری مثل ام.آر.آی (MRI) هم می‌تواند نشان دهنده‌ی فعالیت این بیماری در بدن باشد.

درمان

درمان رقصاک، بستگی به نوع این بیماری دارد. هدف از درمان این بیماری، کمک به کنترل علائم آن است. به عنوان مثال رقصاک سیدنهام ممکن‌است با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها درمان شود. رقصاک هانتینگتون می‌تواند با داروهای مخصوص بیماری‌های روانی و یا دیگر داروها درمان شود. رقصاکی که به‌خاطر بیماری پارکینسون ایجاد می‌شود، درمانی ندارد اما علائم آن قابل کنترل هستند.

• دارودرمانی

اکثر داروهایی که در درمان رقصاک استفاده می‌شوند، برماده دوپامین مغز اثر می‌گذارند. دوپامین، ماده‌ی شیمیایی در مغز است. این ماده یک انتقال دهنده‌ی عصبی است که باعث کنترل حرکات، تفکر و لذت در مغز می‌شود. بسیاری از اختلالات حرکتی، مثل بیماری پارکینسون، مربوط به سطح دوپامین در بدن هستند.

برخی از داروها، روی این ماده در مغز اثرگذاشته و می‌توانند علائم بیماری را کاهش دهند.

به نظر می‌رسد بسیاری از داروهای ضدروانپریشی نیز در درمان رقصاک مؤثر باشند.

• جراحی

تحریک عمق مغز روشی است که به درمان رقصاک کمک می‌کند. در این روش سیم‌هایی (الکترودها) در مغز برای ایجاد پیام‌های عصبی منظم، قرارمی‌دهند. اگر مصرف دارو برای درمان رقصاک مؤثر نباشد، پزشک ممکن‌است استفاده از روش جراحی را توصیه کند.